JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Czy sąd powinien naliczyć zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych od odsetek od sum depozytowych, złożonych w związku z toczącym się sądowym postępowaniem karnym, karnym skarbowym, administracyjnym, cywilnym oraz w sprawach o wykroczenia?
ODPOWIEDŹ IZBY
Poręczenie majątkowe w postaci pieniędzy jest środkiem zapobiegawczym, stosowanym w postępowaniu karnym zgodnie z art. 266b par. 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks postępowania karnego (Dz.U. nr 89, poz. 555 z późn. zm.). Kwota poręczenia wpłacana jest przez oskarżonego lub inną osobę wskazaną przez sąd w postępowaniu, na oprocentowany bankowy rachunek pomocniczy sądu. Z chwilą ustania poręczenia majątkowego przedmiot poręczenia zwraca się osobie wpłacającej. Do 30 czerwca 2006 r. odsetki od poręczeń majątkowych, jako oprocentowanie sum depozytowych, stanowiły dochód Skarbu Państwa i były odprowadzane bezpośrednio na rachunek bankowy dochodów Ministerstwa Finansów.
Od 1 lipca 2006 r. wprowadzono przepis, że oprocentowanie sum depozytowych stanowiących własność osób fizycznych, prawnych i innych jednostek powiększa ich wartość. W art. 10 ust. 1 pkt 7 i 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT) wśród źródeł przychodów wymienione zostały kapitały pieniężne i prawa majątkowe oraz inne źródła. Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą.
Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy o PIT, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty omawianych należności lub świadczeń, są zobowiązane sporządzić informację PIT- 8C i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać ją podatnikowi i urzędowi skarbowemu.
W przedstawionym przypadku kwoty poręczeń majątkowych, stosowanych jako środek zapobiegawczy w postępowaniu karnym, wpłacane są na oprocentowany bankowy rachunek pomocniczy sądu. Po ustaniu poręczenia kwoty te wraz z naliczonymi odsetkami sąd zwraca wpłacającemu. Zatem poręczenia majątkowego nie można uznać za formę oszczędzania, przechowywania lub inwestowania środków pieniężnych, albowiem celem ustanowienia poręczenia jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego, a nie uzyskanie korzyści ekonomicznych przez wpłacającego. Ponadto środki pieniężne nie są w omawianym przypadku wpłacane na rachunek bankowy wpłacającego, lecz na rachunek bankowy państwowej jednostki budżetowej, a wpłacający nie jest w tym przypadku dysponentem zdeponowanych środków pieniężnych. W konsekwencji odsetki od poręczeń majątkowych nie stanowią dla wpłacającego przychodu z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT. W konsekwencji sąd nie pobiera zryczałtowanego podatku dochodowego, określonego w art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, od kwot wypłaconych odsetek od poręczeń majątkowych.
Przedmiotowe odsetki stanowią przychód z innych źródeł i nie są objęte zwolnieniem podatkowym. W związku z tym sąd zobligowany jest do sporządzenia informacji PIT-8C i przekazania jej podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu.
Ewa Matyszewska