Nowe uregulowania to efekt nowelizacji Kodeksu pracy i ustawy chorobowej z 6 grudnia 2008 r. Ich istotą jest możliwość skorzystania z dodatkowego urlopu z przeznaczeniem na opiekę nad dzieckiem. Każda matka, która urodziła dziecko lub przyjęła na wychowanie dziecko do lat 7 (w przypadku odroczenia obowiązku szkolnego - do 10 lat), po wykorzystaniu dotychczas przysługującego urlopu może wrócić do pracy lub zdecydować o kontynuowaniu opieki nad dzieckiem. Pracodawca ma obowiązek ten wybór respektować. Korzystając z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego zachowuje przez cały dodatkowy okres prawo do zasiłku macierzyńskiego. Nowe przepisy mają również zastosowanie do ubezpieczonych nie będących pracownicami ale podlegających ubezpieczeniu chorobowemu, które zachowują prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
I tak od 1 stycznia 2010 r. każda matka ma prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego przez okres maksymalnie 2 tygodni, w przypadku urodzenia jednego dziecka lub maksymalnie 3 tygodni w przypadku urodzenia więcej dzieci podczas jednego porodu. Wymiar tego urlopu będzie ulegał wydłużeniu także w latach następnych. W okresie 1 stycznia 2012 - 31 grudnia 2013 r. będzie on wynosił odpowiednio: do 4 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 6 tygodni w przypadku porodu mnogiego. Docelowo, od 1 stycznia 2014 dodatkowy urlop będzie przysługiwał w wymiarze odpowiednio do 6 i do 8 tygodni. Te same zasady dotyczą odpowiednio dotyczą dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia na wychowanie dziecka do 7 roku życia lub do 10, jeżeli odroczono obowiązek szkolny.
Dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego pracodawca udziela na pisemny wniosek pracownicy. Wniosek powinien być złożony w nieprzekraczalnym terminie 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z dodatkowego urlopu. Dodatkowy urlop można łączyć z pracą u pracodawcy, który urlopu udzielił. Praca ta może być jednak wykonywana w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Wysokość zasiłku macierzyńskiego będzie wówczas pomniejszana proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, w ściśle określonych przypadkach mogą również korzystać ojcowie. Od 1 stycznia 2010 r. przysługuje im również urlop ojcowski. Na początku będzie on udzielany w wymiarze 1 tygodnia a od 1 stycznia 2012 r. w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy. Urlop ojcowski przysługuje niezależnie od urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego.