Tak drastyczna standaryzacja opakowań wyrobów tytoniowych byłaby niebezpiecznym precedensem, gdyż poważnie ograniczałaby zdolność konsumentów do dokonywania wyboru produktów oraz stanowiłaby zachętę do stwarzania w przyszłości podobnych ograniczeń dla wyrobów z innych sektorów, takich jak alkohole czy słodycze. Zdaniem Business Centre Club, wprowadzenie jednolitych opakowań wyrobów tytoniowych jest regulacją niepotrzebną, nierozsądną i nieuzasadnioną. BCC złożył wniosek do p. komisarz Elżbiety Bieńkowskiej oraz wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej p. Fransa Timmermansa, o uwzględnienie zastrzeżeń państw europejskich zawartych w opiniach na temat projektów przepisów w sprawie jednolitych opakowań wyrobów tytoniowych w Irlandii i Wielkiej Brytanii.
Problem powstał, gdy Irlandia i Wielka Brytania przekazały do Komisji Europejskiej notyfikacje o projektach wprowadzenia do prawa jednolitych opakowań dla wyrobów tytoniowych. Jednolite opakowania oznaczają zakaz używania znaków towarowych (logotypów) marek wyrobów tytoniowych oraz ustalony z góry kolor tła. Nazwa marki na opakowaniu mogłaby pojawiać się wyłącznie w przewidziany przez prawo sposób (określony kolor i rozmiar czcionki).
Polska oraz dziewięć innych krajów (Bułgaria, Czechy, Grecja, Hiszpania, Portugalia, Rumunia, Słowacja Węgry, Włochy) formalnie wyraziły zastrzeżenia do irlandzkiej propozycji, ponieważ ujednolicone opakowania zakłócą zasadę swobodnego przepływu produktów na rynku wewnętrznym.
Polecamy: Komplet Podatki 2015
Natomiast 2 grudnia upłynął termin na składanie zastrzeżeń przez państwa Unii Europejskiej dotyczących projektu Wielkiej Brytanii na wprowadzenie jednolitych opakowań. Swoje zastrzeżenia do brytyjskiego projektu złożyło 11 następujących państw: Bułgaria, Czechy, Grecja, Hiszpania, Litwa, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja Węgry, Włochy.
W oficjalnym stanowisku polskiego rządu wobec projektu dyrektywy tytoniowej z 31.01.2013 r. również zasygnalizowano negatywną opinię wobec „plain packaging”.
Rządy, które rozważają wprowadzenie jednolitych opakowań ryzykują naruszeniem całego szeregu regulacji wynikających z prawa własności intelektualnej, handlu międzynarodowego oraz prawa Unii Europejskiej, m.in. prawa ochrony własności intelektualnej (w szczególności prawo ochrony znaków towarowych), zasad Światowej Organizacji Handlu (WTO) dotyczących technicznych barier w handlu.
Z punktu widzenia przedsiębiorcy:
W gospodarce rynkowej, rola opakowania ma kluczowe znaczenie dla producentów dóbr konsumpcyjnych, takich jak papierosy. Opakowanie zawiera i chroni produkt. Dostarcza również istotnych dla konsumentów informacji, w tym wymaganych przez prawo jak ostrzeżenia. Fizyczny kształt, kolor i projekt opakowania umożliwiają producentom odróżnienie swojego produktu od produktów ich konkurentów. Opakowanie daje również poczucie bezpieczeństwa klientom co do jakości produktu i jego pochodzenia.
Udostępnienie wszystkich wyrobów tytoniowych na takim samym, łatwym do podrobienia, opakowaniu mogłoby doprowadzić do znacznego wzrostu produkcji wyrobów podrabianych, podważając tym samym ogromną, wspólną pracę wykonywaną przez przemysł tytoniowy i władze celne na całym świecie w celu zwalczania nielegalnego handlu.
Jednolite opakowania stanowiłyby wielką przeszkodę dla konkurencji, ponieważ znacznie utrudniałyby nowym graczom wejście na rynek oraz wprowadzenie nowej marki lub wyrobu istniejącym firmom.
Traktat UE wymaga wypłat odszkodowania właścicielowi znaków handlowych, jeśli jego prawa do używania znaków są naruszone. Opakowania tytoniu nigdy nie zostały zidentyfikowane jako powód, dla którego osoby niepełnoletnie zaczynają palić albo dorośli postanawiają palić nadal.
Wreszcie, tak drastyczna standaryzacja opakowań wyrobów tytoniowych byłaby niebezpiecznym precedensem, gdyż poważnie ograniczałaby zdolność konsumentów do dokonywania wyboru produktów oraz stanowiłaby zachętę do stwarzania podobnych ograniczeń w innych przedsiębiorstwach i sektorach.
BCC wyraża zaniepokojenie projektem wprowadzenia jednolitych opakowań w Irlandii i Wielkiej Brytanii, gdyż:
1. doprowadzi to do intensyfikacji działań przestępczych i palenia papierosów nielegalnie sprzedawanych,
2. osłabi możliwość eksportu poza UE – wyeliminowanie znaków towarowych z opakowań wyrobów tytoniowych pozbawi te produkty znaków charakterystycznych, odróżniających je od innych produktów z tej samej kategorii i w związku z tym znacznie utrudni wchodzenie producentów na nowe rynki,
3. naruszy zasadę wolnej i uczciwej konkurencji w Unii Europejskiej, gdyż producenci wyrobów tytoniowych działając i tak w trudnym otoczeniu biznesowym, będą mogli walczyć o rynek wyłącznie za pomocą konkurencyjnej ceny, co sprawi że na przegranej pozycji pozostaną mniejsze firmy, które nie będą w stanie konkurować z dużymi przedsiębiorstwami, posiadającymi znaczne zasoby finansowe; skutkiem będzie likwidacja wielu miejsc pracy,
Wyższa stawka akcyza na papierosy to niższe wpływy budżetowe
4. naruszy poziom ochrony prawnej znaków towarowych w UE i może w przyszłości narazić na ryzyko pozbawienia własności intelektualnej również inne przedsiębiorstwa i sektory,
5. narazi UE na ewentualne spory prawne ze Światową Organizacją Handlu (WTO), gdyż zgodnie z dyrektywą tytoniową, kraje członkowskie mogą wprowadzać bardziej zaostrzone wymagania dotyczące opakowań jeśli są zgodne z Traktatem UE i zobowiązaniami wobec WTO. Ujednolicone opakowania nie spełniają tych warunków, ponieważ naruszają: prawo ochrony własności intelektualnej (w szczególności prawo ochrony znaków towarowych) i zasady WTO dotyczące technicznych barier w handlu,
6. propozycje przedstawione przez rządy Irlandii i Wielkiej Brytanii dotyczące jednolitych opakowań wyrobów tytoniowych są ponadto:
- niezgodne z prawem do wolnego przepływu towarów w Unii Europejskiej, przewidzianym w art. 34 Traktatu UE,
- sprzeczne z art. 17 Karty Praw Podstawowych, który stanowi, że pozbawienie praw intelektualnych właściciela znaku towarowego możliwości wykorzystania jego własności intelektualnej do zamierzonych celów (takich jak odróżnienie od innych produktów, komunikowanie jakości i pochodzenia produktu), nawet w interesie publicznym i usankcjonowane przez prawo jest podstawą do rekompensaty pieniężnej,
- niezgodne z ustaleniami Konwencji Paryskiej o ochronie własności przemysłowej i rozporządzeniem Rady WE nr 207/2009 z 26.02.2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego,
- rozwiązaniem niezgodnym z konstytucjami wielu państw członkowskich, w tym m.in. Polski.
Z związku z przedstawionymi argumentami, Business Centre Club złożył wniosek do p. Elżbiety Bieńkowskiej, komisarz ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości, małych i średnich przedsiębiorstw oraz p. Fransa Timmermansa, wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej, o uwzględnienie zastrzeżeń państw europejskich zawartych w opiniach na temat projektów przepisów w sprawie jednolitych opakowań wyrobów tytoniowych w Irlandii i Wielkiej Brytanii.
Zdaniem BCC, Komisja Europejska, a w szczególności komisarz ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości oraz małych i średnich przedsiębiorstw powinien aktywnie uczestniczyć w wyrażeniu odpowiedzi KE dla rządu Irlandii i Wielkiej Brytanii dotyczącej projektów wprowadzenia jednolitych opakowań wyrobów tytoniowych. Niezajęcie stanowiska przez Komisję Europejską w tej kwestii byłoby negatywnym sygnałem dla 11 krajów, które wyraziły swoje poważne zastrzeżenia. Liczymy na to, że Komisja Europejska odniesie się do propozycji irlandzkiej i brytyjskiej w sposób mający na celu ochronę funkcjonowania rynku wewnętrznego.
Grażyna Sokołowska, przewodnicząca Komisji BCC ds. branży tytoniowej
Podyskutuj o tym na naszym FORUM