Zgodnie z nowelizacją przepisów o czasie pracy, wymiar czasu pracy od 1 stycznia 2011 r. obliczamy w następujący sposób:
Krok 1. Liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym mnożymy przez 40 godzin
W listopadzie 2011 r. występują 4 pełne tygodnie, a zatem 4 x 40 godz. = 160 godz.
Krok 2. Do otrzymanej liczby godzin dodajemy iloczyn 8 godzin i liczby dni „wystających” poza pełne tygodnie, przypadających od poniedziałku do piątku
W listopadzie 2011 r. są dwa takie dni, tj. 29 i 30 listopada, a zatem 160 godz. + 16 godz. = 176 godz.
Krok 3. Od otrzymanej liczby godzin odejmujemy każde święto uznane za dzień wolny od pracy, który przypada w innym dniu niż niedziela, lub dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy
W listopadzie 2011 r. występują dwa święta, tj. 1 listopada (Święto Wszystkich Świętych) i 11 listopada (Narodowe Święto Niepodległości), które przypadają odpowiednio we wtorek i w piątek. Wymiar czasu pracy dla pracowników, dla których wtorek i piątek są dniami pracy, obniży o 8 godzin każde z tych świąt. Jeżeli zatem pracownicy mają zaplanowaną pracę we wszystkie wtorki i piątki w listopadzie br., ich wymiar czasu pracy wyniesie: 176 godz. - 16 godz. = 160 godz.
Jeżeli jako dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy pracownicy mają wyznaczony wtorek lub piątek, wówczas święto, które przypadnie w tym dniu, nie obniży ich wymiaru czasu pracy. W takim przypadku wymiar czasu pracy obniży tylko to święto, które przypadnie w dzień pracy. Jeżeli więc pracownicy mają wolne z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy np. piątki, to w listopadzie br. przepracują 168 godz. (176 godz. - 8 godz.). Ich wymiaru czasu pracy nie obniży bowiem święto 11 listopada, które przypada w piątek. Wymiar czasu pracy obniży tym pracownikom tylko święto 1 listopada. Natomiast jeżeli pracownicy mają wolne wtorki z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, to ich wymiar czasu pracy wyniesie w listopadzie br. również 168 godz., ponieważ obniży go tylko święto przypadające w piątek 11 listopada br.
Większy problem z ustaleniem liczby godzin pracy jest z pracownikami, którzy rozkład czasu pracy mają ustalany na podstawie harmonogramu. Tacy pracownicy nie mają bowiem stałych dni wolnych z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Są one ustalane na podstawie harmonogramu przed rozpoczęciem danego okresu rozliczeniowego. Dotyczy to np. pracowników pracujących w równoważnym systemie czasu pracy.
Zdaniem Ministerstwa Pracy, w celu ustalenia wymiaru czasu pracy takich pracowników można umownie przyjąć, jaki dzień będzie wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Wówczas pracodawca może zaplanować w harmonogramie inne dni wolne z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy niż dzień przyjęty na potrzeby obliczania wymiaru czasu pracy. Jednak licząc wymiar czasu pracy będzie brał pod uwagę, że dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy jest dzień z góry ustalony w firmie.
WAŻNE!
Zdaniem Ministerstwa Pracy, w celu ustalenia wymiaru czasu pracy pracowników, których rozkład czasu pracy jest ustalony na podstawie harmonogramu, można umownie przyjąć, jaki dzień będzie wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.
Taki sposób ustalania wymiaru czasu pracy powoduje, że pracownicy pracujący w różnych rozkładach czasu pracy będę mieli jednolite wymiary czasu pracy. Jeżeli bowiem pracodawca ustalił jako dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy np. sobotę, to w listopadzie br. może zaplanować pracownikom 160 godzin pracy. Jeżeli natomiast ustalił, że dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia jest piątek, to w listopadzie br. pracownicy powinni przepracować 168 godzin.
Jednak pracodawcy nie mają obowiązku ustalać z góry dnia, który na potrzeby liczenia wymiaru czasu pracy będzie dla pracowników pracujących na podstawie harmonogramów czasu pracy dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Nie wynika to bowiem z żadnych przepisów. Jeżeli tego nie zrobią, pracownik będzie miał w danym okresie rozliczeniowym do przepracowania liczbę godzin zależną od wyznaczenia w harmonogramie dni wolnych z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.
Podstawa prawna:
- art. 130, art. 147 Kodeksu pracy,
- art. 1 pkt 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. Nr 4, poz. 28 ze zm.).
Marek Skałkowski
specjalista w zakresie prawa pracy