rada
Pracownik może wystąpić z wnioskiem o wcześniejszą emeryturę. Nie musi równocześnie rozwiązywać zawartych umów o pracę, ani umowy zlecenia. ZUS po spełnieniu warunków przez pracownika przyzna mu prawo do wcześniejszej emerytury, ale zawiesi jej wypłatę do czasu rozwiązania umów o pracę. Praca na podstawie umowy zlecenia nie ma wpływu na przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury pracowniczej.
uzasadnienie
Podstawowe znaczenie ma odróżnienie prawa do wcześniejszej emerytury od prawa do otrzymywania świadczenia z tytułu prawa do wcześniejszej emerytury. Prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje osobie ubezpieczonej, która należy do jednej z grup osób, którym przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury. Po spełnieniu warunków do przyznania świadczenia pracownik może wystąpić z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury.
Po przeprowadzeniu postępowania i sprawdzeniu, czy osoba, która złożyła wniosek, spełnia wszystkie warunki, ZUS przyzna prawo do wcześniejszej emerytury lub odmówi prawa do tego świadczenia. Można mieć prawo do wcześniejszej emerytury, ale nie musi to oznaczać prawa do pobierania świadczenia emerytalnego.
W decyzji przyznającej prawo do emerytury ZUS równocześnie zawiesi wypłatę emerytury, w sytuacji gdy pracownik nadal jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, którą kontynuuje nieprzerwanie u pracodawcy, na rzecz którego pracował bezpośrednio przed dniem uzyskania prawa do emerytury. ZUS zawiesi prawo do wypłaty emerytury bez względu na wysokość przychodu uzyskanego przez emeryta. Dopiero na podstawie świadectwa pracy ZUS rozpocznie wypłatę emerytury.
Pracownik, który chce ustalić prawo do emerytury i równocześnie pobierać świadczenie, powinien rozwiązać umowy o pracę ze wszystkimi pracodawcami. Praca na podstawie umowy zlecenia nie ma wpływu na ustalenie prawa do emerytury ani na wypłatę świadczenia, chyba że przychód osiągany z umowy zlecenia przekracza kwotę równą 130% przeciętnego wynagrodzenia z ostatniego kwartału kalendarzowego. W tym przypadku wypłata emerytury zostanie zawieszona. Jeżeli miesięczny przychód z umowy zlecenia mieści się w granicach powyżej 70% do 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, to wysokość wypłacanego świadczenia zostanie zmniejszona.
Jeżeli pracownik uzyska prawo do wypłaty emerytury, to na zmniejszenie lub wypłacanie świadczenia będą miały znaczenie wszystkie przychody pracownika, od których są odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne, w tym ewentualne wynagrodzenie z umowy o pracę czy zlecenia.
Orzecznictwo uzupełniające:
• Prawo do emerytury ulega zawieszeniu, jeżeli emeryt nie rozwiąże wszystkich stosunków pracy, w których pozostawał bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury (art. 103 ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.). Uchwała Sądu Najwyższego z 10 lipca 2004 r., II UZP 9/2004, OSNP z 2005 r. nr 3, poz. 41.
• W celu uniknięcia zawieszenia prawa do emerytury emeryt powinien rozwiązać wszystkie stosunki pracy, w których pozostawał bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury, niezależnie od tego, czy do podstawy jej wymiaru przyjęto zarobki od wszystkich, czy też tylko od jednego z pracodawców. Wyrok Sądu Najwyższego z 28 października 2003 r., II UK 146/2003, OSNP z 2004 r. nr 16, poz. 289.
• art. 29, art. 103 ust. 2a, art. 104 ust. 1, art. 105 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 191, poz. 1368
Piotr Matwiejczyk
specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych