RADA
Dni wolne od pracy, które pracownik odbiera w związku z pracą w sobotę lub niedzielę nie są przerwą w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. Tych dni wolnych płatnik nie wykazuje w raportach rozliczeniowych ZUS RSA. Pracownik w tych dniach również podlega ubezpieczeniom.
UZASADNIENIE
Pracownicy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu) i ubezpieczeniu zdrowotnemu w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania (art. 13 pkt 1 ustawy systemowej). Za okres podlegania ubezpieczeniom pracodawca co miesiąc ma obowiązek składać za pracownika imienny raport miesięczny (ZUS RCA lub/i ZUS RSA). Pracodawca przekazuje w raportach do ZUS informacje, które mają wpływ na sytuację prawną pracownika w zakresie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
Przerwy w ubezpieczeniu społecznym lub zdrowotnym, które pracownik miał w danym miesiącu, pracodawca wykazuje w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RSA. Informację o rodzaju przerwy w opłacaniu składek płatnik składek przekazuje do ZUS wpisując w raporcie ZUS RSA właściwy kod świadczenia/przerwy (załącznik nr 17 do rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego...).
Przerwami w opłacaniu składek na pracownicze ubezpieczenia społeczne są m.in.:
• urlop bezpłatny,
• urlop wychowawczy,
• okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku czy
• okres nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Dni wolne w zamian za pracę w sobotę i niedzielę nie są przerwą w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. Pracodawca nie powinien ich wykazywać w raporcie ZUS RSA. W tych dniach pracownik pozostaje w stosunku pracy, podlega więc obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Tak samo nie wykazuje się jako przerwy w ubezpieczeniu dni, w których pracownik był na urlopie wypoczynkowym.
O tym, że dni wolne od pracy w zamian za pracę w sobotę i niedzielę nie są przerwami w opłacaniu składek, świadczy również wykaz kodów świadczenia/przerwy wykorzystywanych przy sporządzaniu raportu ZUS RSA.
PRZYKŁAD
W styczniu 2009 r. pracownik przez 5 dni był na urlopie wypoczynkowym. Pracował 3 i 4 stycznia, dlatego otrzymał dni wolne 29 i 30 stycznia 2009 r. 2 stycznia pracownik był na urlopie bezpłatnym. Pracodawca za styczeń 2009 r. powinien złożyć za pracownika raport ZUS RCA, w którym wykaże podstawę wymiaru i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne sumując wynagrodzenie za pracę i wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. Równocześnie pracodawca powinien za styczeń 2009 r. złożyć za pracownika raport ZUS RSA i wykazać w nim 2 stycznia jako przerwę w ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnym spowodowaną urlopem bezpłatnym. Pracodawca nie wykazuje w raporcie ZUS RSA 29 i 30 stycznia, ponieważ dni wolne w zamian za pracę w sobotę i niedzielę nie są przerwą w ubezpieczeniu.
ZUS RSA za styczeń 2009 r.:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Takie same zasady ustalania obowiązku ubezpieczeń należy stosować do ubezpieczenia zdrowotnego. Dni wolne od pracy odbierane przez pracownika za pracę w soboty i niedziele nie są również przerwą w ubezpieczeniu zdrowotnym.
Jeżeli pracownik w danym miesiącu odbierał dni wolne w zamian za pracę w sobotę lub niedzielę, to nie należy składać za niego z tego powodu raportu ZUS RSA.
• art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1, art. 41 ust. 3 pkt 7 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
• art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a, art. 69 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.),
• załączniki nr 12, nr 14, nr 17 do rozporządzenia z 24 czerwca 2008 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów (DzU nr 112, poz. 717).
Piotr Kostrzewa
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych
Orzecznictwo uzupełniające
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 4 grudnia 1998 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów (DzU nr 149, poz. 982 ze zm.) ma charakter techniczny i nie wprowadza odmiennych przesłanek ustania podlegania obowiązkowi ubezpieczenia od określonych w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU nr 137, poz. 887 ze zm.). (Wyrok Sądu Najwyższego z 12 września 2006 r., I UK 106/06, OSNP 2007/17-18/260)