Polecamy: Rewolucja w umowach zlecenia
Składki ZUS od umów zleceń od 1 stycznia 2016 r.
Nowelizacja ma inaczej uregulować zasady podlegania ubezpieczeniom społecznych w przypadku posiadania kilku umów zlecenia lub innych tytułów do ubezpieczeń przez jedną osobę.
W przypadku umów zlecenia przyjęta ma zostać zasada, że kumulacja tytułów do ubezpieczeń będzie miała miejsce w sytuacji, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne byłaby niższa od minimalnego wynagrodzenia w danym miesiącu. Minimalne wynagrodzenie w 2014 roku dla pełnego etatu, to 1680 zł brutto miesięcznie - w 2015 r. kwota miesięcznej płacy minimalnej ma wzrosnąć do 1750 zł brutto.
Minimalne wynagrodzenie w 2014 roku (płaca minimalna)
Minimalne wynagrodzenie 2015 - koszty pracodawcy
Zobacz wideoszkolenie: Zmiany w terminowych umowach o pracę
Aktualny stan prawny w zakresie oskładkowania umów zlecenia i zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych
Zgodnie z aktualnym stanem prawnym w zasadzie każda praca, w szczególności zatrudnienie w ramach stosunku pracy, świadczenie usług w ramach umowy zlecenia czy działalność pozarolnicza rodzi obowiązek ubezpieczenia (stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych).
Inaczej jest jednak w razie równoległego wykonywania więcej niż jednej aktywności zawodowej, tj. w razie zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych.
Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne – PDF
Obecnie osoby posiadające kilka tytułów do ubezpieczeń podlegają ubezpieczeniom co do zasady z jednego tytułu – pierwszego lub wybranego przez siebie. Wyjątki od tej zasady to:
1. podleganie ubezpieczeniom z tytułu stosunku pracy, który bez względu na liczbę zawartych umów o pracę bądź istniejących dodatkowo innych tytułów ubezpieczeniowych zawsze rodzi obowiązek ubezpieczeń społecznych;
2. uzyskiwanie z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby celnej, wynagrodzenia w przeliczeniu na okres miesiąca w kwocie niższej niż minimalne wynagrodzenie – wówczas osoba podlega ubezpieczeniom także z innych tytułów;
3. zawarcie umowy zlecenia lub umowy o dzieło z własnym pracodawcą lub wykonywanie tej umowy na jego rzecz – wówczas zleceniobiorca (wykonujący dzieło) uważany jest na gruncie ubezpieczeń społecznych za pracownika, co wiąże się z oskładkowaniem wykonywanej umowy.
Zmiany w Prawie Pracy 2015 (Komplet 4 książek) + Kodeks pracy 2015 z komentarzem gratis
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
W pozostałych przypadkach jeden tytuł do ubezpieczeń wypiera inne tytuły oraz inne stosunki prawne występujące w ramach jednego tytułu do ubezpieczeń.
Ponadto, w przypadku kilku umów zlecenia równolegle wykonywanych przez zleceniobiorcę, podlega on ubezpieczeniom z jednej umowy – pierwszej lub wybranej przez niego, bez względu na wysokość wynagrodzenia ustalonego przez strony za wykonanie takiej umowy. Prowadzi to do wielu nadużyć.
W wystąpieniach kierowanych do resortu pracy zarówno ubezpieczeni, jak i w ich imieniu związki zawodowe wskazują, że regulacja ta stanowi pole do nadużyć ze strony części płatników składek, którzy korzystając z konstrukcji przepisu, w przypadku kilku umów zlecenia, ubezpieczają zleceniobiorców z tytułu wykonywania najniżej płatnej umowy (częstokroć kilkudziesięciozłotowej), z pozostałych umów odprowadzając jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Z korespondencji kierowanej do resortu pracy wynika, że ta praktyka jest stosowana wbrew woli zleceniobiorców, którzy – jako podmiot słabszy na rynku pracy – nie mają realnych możliwości wyboru wyższego ubezpieczenia. To powoduje, że pomimo wielu lat ubezpieczenia, nie mają oni szansy wypracowania sobie chociażby minimalnego świadczenia emerytalnego czy rentowego. Również gdy zachorują lub ulegną wypadkowi – przysługujące im świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego (ewentualnie chorobowego) będzie nieadekwatne do utraconych zarobków. Z uwagi na fakt, że tylko jedna z umów zlecenia – z bardzo nisko ustalonym wynagrodzeniem – rodzi obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, świadczenie będzie obliczone jedynie z tej jednej umowy, a nie od całego przychodu.
„Składki płacą mi od zlecenia na 200 zł. Drugą umowę na 1600 zł mam z inną spółką szefa i od niej nie płaci mi na emeryturę już nic” - napisał w liście do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Pan Mariusz, ochroniarz w jednej z warszawskich firm.
Pan Mariusz zamiast odkładać co miesiąc na emeryturę 176 zł, oszczędza zaledwie 20 zł. Nie da rady uzbierać nawet na minimalne świadczenie. W razie wypadku w pracy dostanie groszowe odszkodowanie. Gdy zostanie zwolniony nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych.
Jeśli pan Mariusz zechce skorzystać z urlopu rodzicielskiego i zostać z dzieckiem w domu, dostanie w najlepszym wypadku zaledwie 160 zł zasiłku miesięcznie. Powód? ZUS wyliczy mu świadczenie od sumy od której odprowadzał składki, czyli od 200 zł.
Wprowadzenie obowiązku opłacanie składek na ZUS przynajmniej od wysokości płacy minimalnej sprawi, że osoby pracujące na umowach zleceniach w razie utraty pracy zyskają prawo do zasiłku dla bezrobotnych. - Będą także odkładać na emeryturę wystarczająco by móc liczyć na starość przynajmniej na minimalne świadczenie. Idąc na urlop macierzyński lub rodzicielski dostaną wyższe zasiłki w czasie opieki nad dzieckiem - mówi minister Kosiniak-Kamysz.
Podatek od spadków i darowizn 2015 - PDF
Spadki - testament, zachowek, dziedziczenie. Zmiany w prawie spadkowym 2015 – PDF
Na umowach cywilnoprawnych pracuje już blisko 1,4 mln Polaków - podaje GUS. Z każdym rokiem ich liczba rośnie. Z danych Państwowej Inspekcji Pracy wynika, że o ile w 2008 r. na umowach cywilnoprawnych zatrudnionych było 9 proc. pracujących, w 2013 r. już blisko 13 proc. To wzrost o 40 proc. w ciągu zaledwie 5 lat.
Biorąc pod uwagę, że zawarcie umowy zlecenia, umowy agencyjnej albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia – zwanych dalej „umowami zlecenia”, jest coraz powszechniejszą formą wykonywania pracy na rzecz innego podmiotu, w istocie często zastępującą stosunek pracy, projektodawca uznał za słuszne wprowadzenie rozwiązań zmierzających do zapewnienia wykonującym ją podmiotom większej ochrony ubezpieczeniowej. Należy wskazać, że zgodnie z danymi ZUS liczba zleceniobiorców podlegających ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym rośnie i w grudniu 2012 r. wynosiła 815,8 tys. osób.
Wykonywanie umowy zlecenia – wypierającej umowę o pracę czy też coraz częściej ją zastępującej – jest na gruncie ubezpieczeń społecznych stosunkowo „słabym” tytułem. Wśród najpopularniejszych tytułów do ubezpieczeń tylko zbieg wielu umów zlecenia nie zabezpiecza opłacania składek od co najmniej minimalnego wynagrodzenia.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Komplet żółtych książek – Prawo Pracy i ZUS 2015
Projektowane przepisy w zakresie składek ubezpieczeniowych od umów zlecenia
Projekt zakłada wprowadzenie rozwiązań zmierzających do rozszerzenia obowiązku ubezpieczeń w przypadku zbiegu wykonywania umowy zlecenia z inną aktywnością zarobkową oraz kilku umów zleceń, co jak się wydaje, mogłoby ograniczyć potencjalne „korzyści” ekonomiczne płatników składek wynikające z zawierania umów zlecenia w miejsce umów o pracę.
Uwzględniając zarówno interes ubezpieczonego, jak i płatnika składek oraz aktualną sytuację gospodarczą projektodawca uznał za celowe zrównanie wykonywania umowy zlecenia z innymi tytułami, których posiadanie powoduje sumowanie podstaw wymiaru składek do kwoty co najmniej minimalnego wynagrodzenia.
Oznacza to, że zgodnie z zaproponowaną zmianą, do umów zlecenia zastosowanie będzie miał przepis analogiczny jak art. 9 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, dotyczący kumulowania tytułów do ubezpieczeń w przypadku uzyskiwania z nich podstawy wymiaru składek niższej niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Według aktualnego stanu prawnego są to grupy osób, które podlegają ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Jeżeli w przeliczeniu na okres miesiąca ich podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest niższa od minimalnego wynagrodzenia, podlegają one również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów.
W przypadku umów zlecenia projekt zakłada, że zasada kumulacji tytułów będzie miała miejsce w sytuacji, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne byłaby niższa od minimalnego wynagrodzenia w danym miesiącu.
Większość ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniom, w przypadku wykonywania aktywności zawodowej różnego rodzaju, opłaca składki na ubezpieczenia społeczne przynajmniej od kwoty minimalnego wynagrodzenia (o ile taki przychód osiąga).
Oprócz omówionych powyżej zbiegów należy wskazać, że również w przypadku zbiegu ubezpieczeń społecznych z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej z umową zlecenia lub umową o pracę nakładczą, osoba, która łączy te aktywności, podlega ubezpieczeniu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, chyba że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z drugiego tytułu jest co najmniej równa podstawie wymiaru składek właściwej dla osoby prowadzącej działalność – wówczas ubezpieczony ma prawo wybrać, z którego tytułu podlega ubezpieczeniom.
Projekt zakłada rozszerzenie tej zasady na osoby łączące wykonywanie umowy zlecenia lub umowy o pracę nakładczą z prowadzeniem innej niż działalność gospodarcza działalności pozarolniczej, tj. wspólników spółki jawnej, spółki komandytowej lub partnerskiej, wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, twórców, artystów, osób wykonujących wolne zawody czy osób prowadzących na podstawie przepisów ustawy o systemie oświaty niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół.
Ponadto proponuje się wprowadzenie zasady kumulacji tytułów do ubezpieczeń do osiągnięcia co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, w przypadku równoległego wykonywania umowy zlecenia lub umowy o pracę nakładczą oraz prowadzenia działalności gospodarczej z preferencyjną podstawą wymiaru składek, do której uprawniona jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych dwóch lat jej prowadzenia.
Rozwód - opieka nad dziećmi, podział majątku
Zmiany zaproponowane w tym zakresie – zbiegu wykonywania umowy zlecenia z działalnością pozarolniczą, tak samo jak w pozostałych przypadkach regulowanych niniejszym projektem zbiegów umów zlecenia, zmierzają do zabezpieczenia opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy określonej na poziomie co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Długotrwałe opłacanie składek od podstawy co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę zabezpiecza tym osobom nie tylko prawo do najniższej emerytury, ale również prawo do zasiłku dla bezrobotnych w przypadku utraty źródła dochodów.
Regulacja wprowadza również możliwość kontroli prawidłowości składek wykazanych przez płatnika, który będzie mógł zwrócić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zbadanie, czy wykazał je poprawnie.
Zmiany mają wejść w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy nowelizującej w Dzienniku Ustaw. Maleją więc z każdym tygodniem szanse, że stanie się to jeszcze w 2014 roku.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw – przebieg procedury legislacyjnej