Nie, pracownik nie może skutecznie zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego, i to zarówno bieżącego, jak i zaległego.
Zakaz ten wynika wprost z art. 152 § 2 k.p. Przepisy o urlopach wypoczynkowych mają charakter bezwzględnie obowiązujący i nie mogą być zmieniane na niekorzyść pracownika nawet wówczas, jeżeli taka byłaby wola stron. Podobnie pracownik nie może przenieść prawa do urlopu wypoczynkowego na inną osobę, ponieważ jest to jego prawo osobiste. Tak więc, jeśli pracownik złoży pracodawcy oświadczenie o zrzeczeniu się urlopu wypoczynkowego, wówczas i tak pozostanie ono bezskuteczne. Bez względu na to, czy będzie dotyczyło urlopu, do którego pracownik już nabył prawo, czy urlopu przyszłego.
Z wyrażonego w kodeksie pracy zakazu zrzeczenia się prawa do urlopu wynika również to, że nie jest dopuszczalne, nawet za zgodą pracownika, wypłacenie mu ekwiwalentu w zamian za urlop w naturze w trakcie trwania stosunku pracy. Wypłata ekwiwalentu za urlop może nastąpić wyłącznie w przypadku rozwiązania stosunku pracy.
Jeśli pracownik z analizowanej przez nas sytuacji złożyłby oświadczenie o zrzeczeniu się urlopu, to miałby do niego prawo, aż do upływu okresu przedawnienia. Jeżeli natomiast przed upływem okresu przedawnienia stosunek pracy zostanie rozwiązany, pracownik będzie mógł żądać od pracodawcy wypłaty ekwiwalentu za ten urlop.
Rafał Krawczyk
Podstawa prawna:
art. 152 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).