Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm., dalej „ustawa chorobowa”), określa zasady i warunki ustalania prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej „ubezpieczenie chorobowe”). Ustawa chorobowa stanowi wycinek obowiązującego w Polsce prawa ubezpieczeń społecznych, nieskodyfikowanego, aczkolwiek regulowanego za pomocą szeregu ustaw szczególnych i przewiduje pięć zasadniczych rodzajów świadczeń przysługujących pracownikowi z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, macierzyński oraz opiekuńczy.
Dnia 1 stycznia 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy chorobowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 225, poz. 1463), dzięki której nowe brzmienie otrzymał jej art. 11, różnicujący wysokość zasiłku chorobowego w zależności od przyczyny niezdolności do pracy, jak również miejsca leczenia.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy oraz ustawy chorobowej, zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego (przy spełnieniu określonych warunków także po jego ustaniu oraz w innym przypadkach określonych w ustawie chorobowej). Zasiłek ten przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 182 dni (w przypadku gruźlicy oraz w trakcie ciąży - 270 dni).
Warto przy tym dodać, że za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego (w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia - do 14 dni), pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego, wypłacanego przez pracodawcę, które wysokością odpowiada stopie procentowej zasiłku chorobowego (80% wynagrodzenia).
Do czasu wejścia w życie nowelizacji, art. 11 ustawy chorobowej określał trzy stopy procentowe miesięcznej wysokości zasiłku chorobowego. Zasiłek ten wynosił co do zasady 80% podstawy wymiaru zasiłku, 70% podstawy wymiaru w przypadku pobytu w szpitalu oraz 100% podstawy wymiaru, jeżeli niezdolność do pracy lub niemożliwość jej wykonywania przypada w okresie ciąży, powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi ich pobrania, a także gdy powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
Nowelizacja odstąpiła od zasady jednolitej stopy procentowej wysokości zasiłku chorobowego, który przysługuje pracownikowi w przypadku choroby związanej z pobytem w szpitalu. Zasadą pozostanie zasiłek chorobowy w wysokości 70% podstawy wymiaru. Nie mniej jednak za okres pobytu w szpitalu od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym pracownik, który ukończył 50 rok życia, otrzyma zasiłek chorobowy w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku.
Wprowadzona zmiana ma na celu zrównanie sytuacji prawnej pracowników mających taką samą podstawę wymiaru zasiłku (identyczne składniki wynagrodzenia), którzy otrzymywaliby takie same świadczenia - bez względu na to, czy jest im wypłacane wynagrodzenie za czas choroby przez pracodawcę, czy zasiłek chorobowy. Nowelizacja przyczyni się więc do wykluczenia dyskryminacji pracowników ze względu na wiek, dzięki czemu pracownicy w wieku powyżej 50 lat, których niezdolność do pracy wiąże się z pobytem w szpitalu, w okresie od 15 do 33 dnia choroby otrzymają zasiłek odpowiadający wysokości wynagrodzenia chorobowego pracowników przed 50 rokiem życia.
Warto też na koniec podkreślić, że opisana zmiana wysokości zasiłku chorobowego w związku z pobytem w szpitalu dotyczy wyłącznie pracowników, czyli osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Aneta Wrona - Kłoczko
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna
Interesują Cię również inne zmiany wprowadzone w ostatnim okresie do Kodeksu pracy? Zamów "Kodeks pracy z komentarzem 2011" - jednolity tekst ustawy ze szczegółowym komentarzem eksperta. To już czwarte wydanie opracowania, które cieszy się ogromną popularnością wśród specjalistów prawa pracy!