Dokumenty składane pracodawcy, które wpływają na wysokość wynagrodzenia netto

Oświadczenie o podwyższonych kosztach uzyskania przychodu (dalej „KUP”)

Podstawę do obliczenia zaliczki na podatek dochodowych od osób fizycznych (dalej „pdof”) umniejsza się o:

- składki na ubezpieczenia społeczne w części opłacanej przez pracownika

oraz

- KUP.

Zgodnie z art. 22 ust. 2 pkt. 1 i 3 ustawy o pdof, KUP ze stosunku pracy wynoszą 111,25 zł miesięcznie, a w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy i jednocześnie podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę - 139,06 zł miesięcznie. Pracodawca będzie mógł uwzględnić podwyższone KUP wtedy, gdy pracownik złoży mu stosowne oświadczenie o miejscu zamieszkania.

Przykładowy wzór oświadczenia wygląda następująco:

PIT-2

Należną zaliczkę na pdof umniejsza się o:

- kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobraną przez zakład pracy z wynagrodzenia podatnika w wysokości 7,75% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne

oraz

- 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, która w 2011 roku wynosi 46,33 zł miesięcznie.

Pracodawca będzie mógł pomniejszyć należną zaliczkę na pdof o 46,33 zł miesięcznie pod warunkiem, że pracownik złoży mu przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym stosowne oświadczenie, w którym oświadczy, iż:

- nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;

- nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;

- nie osiąga dochodów, od których jest zobowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 ustawy o pdof (art. dotyczy podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14 ustawy oraz z najmu i dzierżawy);

- nie otrzymuje świadczeń pieniężnych od organu zatrudnienia lub od biura terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Oświadczenie składane jest na formularzu PIT-2. Formularz ten dostępny jest na stornie internetowej Ministerstwa Finansów.

Oświadczenie dla osób rozliczających się wspólnie z małżonkiem bądź na zasadach dla osób samotnie wychowujących dzieci (art. 6 ust. 4 ustawy o pdof)

Jeżeli pracownik złoży pracodawcy oświadczenie, że za dany rok podatkowy zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem lub na zasadach dla osób samotnie wychowujących dzieci określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o pdof, zaliczka na podatek liczona jest przez cały rok podatkowy wg pierwszej skali podatkowej tj. 18%. Takie oświadczenie można złożyć jedynie wówczas, gdy małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej lub dochody małżonka mieszczą się w niższym przedziale skali podatkowej lub gdy dziecko osiągnęło dochody w wysokości nie przekraczającej kwoty wolnej od podatku, z wyjątkiem renty rodzinnej (w 2011 roku kwota ta wyniosła 3089,00 zł).

Pracodawca pobiera zaliczkę zgodnie ze złożonym oświadczeniem począwszy od miesiąca następnego po miesiącu złożenia oświadczenia przez pracownika. Podatnik jest zobowiązany poinformować pracodawcę, jeśli nastąpi zmiana stanu faktycznego, która spowoduje utratę prawa do wspólnego opodatkowania dochodów.

Należy pamiętać, iż małżonkowie mogą opodatkować wspólnie dochody pod warunkiem, że przez cały rok podatkowy istniała między nimi wspólność majątkowa oraz pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o pdof, za osobę samotnie wychowującą dziecko uznaje się rodzica lub opiekuna prawnego będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności  - jeżeli wychowuje dzieci:

1. małoletnie,

2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3. do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty czy szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu w kwocie wyższej niż kwota wolna od podatku (z wyjątkiem renty rodzinnej).

Oświadczenie informujące o tym, iż pracownik zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem lub z dzieckiem ważne jest tylko w roku podatkowym, w którym zostało złożone. Jeśli zatem pracownik chce korzystać z tego uprawnienia co roku, powinien każdego roku złożyć nowe oświadczenie.

Poniżej przedstawiony został wzór tego oświadczenia:

Informacja o przychodach stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, uzyskane z innych źródeł

Jeżeli pracownik uzyskał w danym roku kalendarzowym przychód będący podstawą do wyliczenia składek emerytalnej i rentowej z innego źródła niż zawarta z pracodawcą umowa o pracę lub osiągnął takie przychody przed zatrudnieniem u obecnego pracodawcy, powinien podać informację o osiągniętych przychodach swojemu aktualnemu pracodawcy. Obowiązek ten wynika z art. 19 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Podstawa dla wyliczenia składki emerytalnej i rentowej jest w ciągu roku kalendarzowego ograniczona do kwoty trzydziestokrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Limit ten wynosi w 2011 roku 100770,00 zł. Jeśli przychody pracownika ze wszystkich źródeł będące podstawą dla składki emerytalnej i rentowej przekroczą ten limit w roku kalendarzowym, od przychodów ponad limit nie pobiera się składki emerytalnej i rentowej do końca roku kalendarzowego.

Przykład

W poniższej tabeli przedstawione zostało przykładowe wyliczenie wynagrodzenia netto z kwoty brutto równej 10000,00 zł w dwóch wersjach:

1. w przypadku, gdy osoba nie złożyła wymienionych wyżej dokumentów;

2. w przypadku, gdy zostały złożone wszystkie wymienione dokumenty.

Jak wynika z tabeli, jeśli pracownik złożył wszystkie wymienione wyżej dokumenty, po przekroczeniu progu podatkowego oraz limitu dla wyliczenia składek emerytalnej i rentowej, jego miesięczne wynagrodzenie netto mogłoby wynieść o 2152,66 zł więcej niż gdyby dokumenty te nie zostały złożone.

Należy jednak zwrócić uwagę na to, iż jeżeli pracownik nie złożył pracodawcy któregoś z dokumentów, jego uprawnienia nie „przepadają”. Jeśli podatnik był uprawniony do podwyższonych KUP, do zastosowania kwoty zmniejszającej podatek lub do wspólnego opodatkowania dochodów wraz z małżonkiem lub dzieckiem, może skorzystać z tych uprawnień przy wypełnianiu zeznania podatkowego za rok podatkowy, w którym miał te uprawnienia. W zeznaniu rocznym należny podatek będzie wówczas niższy niż wpłacone przez pracodawcę zaliczki na podatek. Po złożeniu zeznania rocznego podatnik otrzyma zwrot z urzędu skarbowego.

Odmiennie przedstawia się sytuacja w kwestii przekroczenia rocznego limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jeśli pracownik nie poinformuje swojego pracodawcy o innych przychodach, otrzyma zwrot nadpłaconych składek za pośrednictwem swojego pracodawcy dopiero, gdy pracodawca zostanie poinformowany o powstałej nadpłacie przez ZUS.

Podstawa prawna:

- Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)

- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.)

Helena Warszakowska

Senior Konsultant

Outsourcing Rachunkowości - Grant Thornton