RADA
Osoba wykonująca pracę nakładczą, która przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jest uprawniona do świadczeń z tego tytułu. Jeżeli więc w opisanym przypadku osoba wykonująca pracę nakładczą zgłosiła wniosek do ubezpieczenia chorobowego, to będą jej przysługiwać z tego tytułu świadczenia.
UZASADNIENIE
Praca nakładcza, inaczej zwana chałupniczą, to zarobkowe wykonywanie przez osobę fizyczną na zlecenie i rachunek pracodawcy określonych czynności, np. w zakresie wytwarzania przedmiotów z powierzonych materiałów oraz wykańczania lub naprawiania dostarczonych przedmiotów. Praca nakładcza wykonywana jest poza siedzibą pracodawcy (w mieszkaniu wykonawcy lub w miejscu należącym do nakładcy).
W związku z tym, że umowa o pracę nakładczą posiada cechy charakterystyczne dla umowy o pracę, wykonawca nabywa pewne uprawnienia pracownicze. Będzie to między innymi podleganie ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. I tak, osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę nakładczą, która świadczy pracę we własnym domu, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Obowiązek ten trwa od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy o pracę nakładczą do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.
Wykonawca pracy nakładczej nie podlega natomiast ubezpieczeniu wypadkowemu, ponieważ zleconą pracę wykonuje poza siedzibą nakładcy, w opisanym przypadku - u siebie w domu.
Na własny wniosek zaś, czyli dobrowolnie, wykonawca pracy nakładczej może zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczony dobrowolnie nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 180 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
Za 33 dni niezdolności do pracy wskutek choroby wykonawca pracy nakładczej zachowuje prawo do wynagrodzenia określonego w art. 92 Kodeksu pracy, które wypłaci nakładca. Zasiłek chorobowy będzie więc przysługiwał dopiero od 34. dnia niezdolności do pracy (art. 12 ust. 5 rozporządzenia w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą).
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przyznanego wykonawcy pracy nakładczej stanowi przychód z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli natomiast niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy ubezpieczenia, podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętny miesięczny przychód za pełne kalendarzowe miesiące tego ubezpieczenia. W sytuacji zaś, gdy niezdolność do pracy powstała w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętny miesięczny przychód osób wykonujących pracę nakładczą na rzecz danego płatnika składek, za miesiąc, w którym powstało prawo do świadczenia (art. 48-49 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
• art. 4 ust. 1 pkt 2, art. 48, 49 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 115, poz. 792
• art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1243
• art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1288
• art. 12 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą - Dz.U. z 1976 r. Nr 3, poz. 19; ost.zm. Dz.U. z 1996 r. Nr 60, poz. 280
Beata Wróblewska
ekspert w zakresie ubezpieczeń społecznyc