W 2024 roku mamy dwukrotną podwyżkę minimalnego wynagrodzenia za pracę (zwanego też najniższą krajową lub płacą minimalną) - od 1 stycznia do kwoty 4242 zł i od 1 lipca do kwoty 4300 zł. Także dwukrotnie rośnie minimalna stawka godzinowa. Ile wynosi płaca minimalna netto i brutto? Ile można potrącić z wynagrodzenia?
- Minimalne wynagrodzenie za pracę (tzw. najniższa krajowa, płaca minimalna) w 2024 roku - ile wynosi brutto
- Najniższa krajowa (minimalne wynagrodzenie, płaca minimalna) w 2024 roku - ile wynosi netto
- 4300 zł brutto ile to netto?
- Potrącenia z wynagrodzenia pracownika bez jego zgody - limity
- Potrącenia z wynagrodzenia na rzecz pracodawcy za zgodą pracownika
Minimalne wynagrodzenie za pracę (tzw. najniższa krajowa, płaca minimalna) w 2024 roku - ile wynosi brutto
Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz. U. z 2023 r. - poz. 1893), minimalne wynagrodzenie za pracę
- od 1 stycznia 2024 r. wynosi 4242 zł brutto, a
- od 1 lipca 2024 r. wynosi 4300 zł brutto.
W tym samym rozporządzeniu określono także, że minimalna stawka godzinowa wynosi
- od 1 stycznia 2024 r. - 27,70 zł brutto, a
- od 1 lipca 2024 r. – 28,10 zł brutto.
Jak wyjaśnia Państwowa Inspekcja Pracy, aneks (zmianę umowy o pracę podwyższającą wynagrodzenie co najmniej do płacy minimalnej) pracodawca ma obowiązek wręczyć wszystkim pracownikom, których wynagrodzenie (niższe niż minimalne wynagrodzenie) zostało określone kwotowo.
Natomiast, gdy wynagrodzenie nie zostało określone w umowie poprzez podanie konkretnej kwoty (w umowie o pracę jest zapis o tym, że pracownik otrzymuje minimalne wynagrodzenie zgodne z obowiązującą w danym roku stawką wynikającą z ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę), to w takiej sytuacji pracodawca nie ma obowiązku sporządzania aneksu do takiej umowy. Wtedy wystarczy jedynie poinformowanie pracownika, że np. od 1 stycznia 2024 roku jego wynagrodzenie będzie wynosiło 4242 zł brutto w związku ze wzrostem kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Najniższa krajowa (minimalne wynagrodzenie, płaca minimalna) w 2024 roku - ile wynosi netto
Zgodnie z aktualnymi przepisami określającymi zasady opodatkowania wynagrodzeń i objęcia ich składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (bez uwzględnienia PPK, dla pracownika po ukończeniu 26 roku życia, przy założeniu złożenia przez pracownika PIT-2 i osiąganiu przychodów przychody z jednego stosunku pracy w miejscu swojego zamieszkania), minimalne wynagrodzenie pracownika w kwocie 4242 zł brutto przekłada się na wypłatę kwoty 3 221,98 zł netto (do ręki).
Obliczenie wynagrodzenia wygląda następująco (za biznes.gov.pl):
| Podatki i składki | Sposób wyliczenia | [zł] |
| 1. | Wynagrodzenie zasadnicze - podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne | Brutto z umowy o pracę | 4242 |
| 2. | Składka emerytalna finansowana przez pracownika | 9,76% x 4242 zł | 414,02 |
| 3. | Składka rentowa finansowana przez pracownika | 1,50% x 4242 zł | 63,63 |
| 4. | Składka na ubezpieczenie chorobowe finansowana przez pracownika | 2,45% x 4242 zł | 103,93 |
| 5. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | poz. 1 - 2 - 3 - 4 | 3660,42 |
| 6. | Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania przez pracodawcę | 9% x 3660,42 zł | 329,44 |
| 7. | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy | poz. 1 - 2 - 3 - 4 - koszty uzyskania przychodów (250 zł) | 3410 |
| 8. | Zaliczka na podatek dochodowy (PIT) | (12% x poz. 7) – 300 zł | 109 |
| Kwota wynagrodzenia do wypłaty dla pracownika (netto) | poz. 1-2-3-4-6-8 | 3221,98 |
Uwaga! W 2024 roku kwota wolna od podatku wynosi 30.000 zł, a kwota zmniejszająca podatek PIT wynosi 3600 zł. Zatem jeżeli pracownik nie złożył pracodawcy wypełnionego formularza PIT-2, to jego miesięczne wynagrodzenie netto będzie niższe o 1/12 kwoty zmniejszające podatek, czyli 300 zł. W takim przypadku kwota zmniejszająca podatek zostanie zwrócona dopiero przy rozliczeniu rocznym.
Nie można też (od 2022 roku) odliczać składki zdrowotnej od zaliczki na podatek dochodowy.
Warto też wiedzieć, że pracodawca zatrudniający pracownika przy tym poziomie minimalnego wynagrodzenia ponosi w 2024 roku w sumie (ze wszystkimi składkami) koszt 5110,76 zł.
W tym jest (oprócz samego wynagrodzenia):
Składka emerytalna - 414,02 zł,
Składka rentowa - 275,73 zł,
Składka na ubezpieczenie wypadkowe - 70,84 zł,
Składka na Fundusz Pracy - 103,93 zł,
Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - 4,24 zł.
4300 zł brutto ile to netto?
Przy tych samych założeniach co w przypadku ww. kwoty 4242 zł według aktualnych poziomów opodatkowania i oskładkowania wynagrodzenia za pracę wynagrodzenie pracownika w kwocie 4300 zł brutto przekłada się na wypłatę kwoty 3261,53 zł netto (do ręki).
Pracodawca zatrudniający pracownika przy tym poziomie minimalnego wynagrodzenia ponosi w 2024 roku w sumie (ze wszystkimi składkami) koszt 5180,64 zł.
Potrącenia z wynagrodzenia pracownika bez jego zgody - limity
Zasadą jest, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia. Ale przepisy prawa przewidują sytuacje, gdy pracodawca ma prawo (a nawet obowiązek) dokonać potraceń, czyli pobrać pewne kwoty z wynagrodzenia pracownika, bez zgody tegoż pracownika.
Potrącać z wynagrodzenia bez zgody pracownika można:
- kwoty egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych i innych należności,
- zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
- kary pieniężne przewidziane w art. 108 Kodeksu pracy.
Tytułem wykonawczym, na podstawie którego można dokonywać ww. potrąceń z wynagrodzenia jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Tytułami egzekucyjnymi są:
- orzeczenie sądu: prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem,
- orzeczenie referendarza sądowego: prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,
- inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej,
- akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji.
Przepisy określają też maksymalne kwoty do potrącenia oraz wysokość wynagrodzenia, jaka powinna zostać wypłacona pracownikowi.
Poniższa tabela określa przewidziane prawem dozwolone potrącenia i ograniczenia z nimi związane. Kolejność tytułów w zestawieniu wyznacza też pierwszeństwo tytułów do potrąceń, w szczególności najpierw są zaspokajane należność alimentacyjne. (źródło: biznes.gov.pl)
| Tytuł potrącenia (w kolejności pierwszeństwa) | Maksymalna kwota potrącenia | Zbieg świadczeń alimentacyjnych z innymi tytułami | Zbieg innych tytułów niż świadczenia alimentacyjne z innymi tytułami | Kwota chroniona |
|---|---|---|---|---|
| Świadczenia alimentacyjne | 3/5 wynagrodzenia | 3/5 wynagrodzenia | - | brak |
| Inne tytuły wykonawcze | 1/2 wynagrodzenia | 3/5 wynagrodzenia | 1/2 wynagrodzenia | minimalne wynagrodzenie |
| Zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi | 1/2 wynagrodzenia | 3/5 wynagrodzenia | 1/2 wynagrodzenia | 75% minimalnego wynagrodzenia |
| Kary pieniężne | jednodniowe wynagrodzenie pracownika – za jedno przewinienie lub 1/10 wynagrodzenia łącznie za wszystkie wymierzone kary – po dokonaniu ww. potrąceń | jednodniowe wynagrodzenie pracownika – za jedno przewinienie lub 1/10 wynagrodzenia łącznie za wszystkie wymierzone kary – po dokonaniu ww. potrąceń | 1/10 wynagrodzenia - po dokonaniu ww. potrąceń | 90% minimalnego wynagrodzenia |
Ważne! Potrąceń z wynagrodzenia za pracę pracodawca może dokonać po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego (PPK).
W przypadku pracownika otrzymującego minimalne wynagrodzenie (4242 zł brutto - 3221,98 zł netto), kwota wolna od potrąceń wynosi 3041,98 zł.
Potrącenia z wynagrodzenia na rzecz pracodawcy za zgodą pracownika
Ponadto są możliwe potrącenia związane z należnościami na rzecz pracodawcy - pod warunkiem uzyskania pisemnej zgody od pracownika. W takim przypadku wolna od potrąceń i wypłacana pracownikowi jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
- minimalnego wynagrodzenia za pracę – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy;
- 80% minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu innych należności niż na rzecz pracodawcy (na przykład składka na rzecz związku zawodowego czy spłata pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych).
Ważne! Obowiązek uzyskania pisemnej zgody od pracownika nie dotyczy sytuacji, w której pracownikowi w poprzednim terminie płatności zostały wypłacone kwoty za okres nieobecności w pracy, za które pracownikowi nie należy się wynagrodzenie (np. nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy). W takich wypadkach pracodawca odlicza kwoty nienależnie wypłaconego wynagrodzenia w pełnej wysokości i nie potrzebuje do tego zgody pracownika.
Oprac. Paweł Huczko
Źródło: biznes.gov.pl