Do umów menedżerskich, zaliczanych do tzw. nienazwanych umów o świadczenie usług, stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia.
Uzyskane z tego tytułu przychody kwalifikuje się jako przychody z działalności wykonywanej osobiście. Od ustalonego wynagrodzenia spółka jako płatnik ma obowiązek naliczyć i pobrać zaliczki na podatek w wysokości 19% od dokonywanych świadczeń. Użyte przez ustawodawcę słowo „świadczenia” oznacza, że opodatkowaniu podlega wynagrodzenie, jak również inne świadczenia (np. pakiet medyczny, ubezpieczenie) uzyskiwane przez menedżera.
Umowa menedżerska podlega w takim samym zakresie ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym jak umowy zlecenia. Jeśli udziałowiec nie ma innego tytułu do ubezpieczeń (nie ma zbiegu ubezpieczeń), spółka ma obowiązek naliczyć i odprowadzić składki ZUS.
Jeżeli członek zarządu wykonujący kontrakt menedżerski uzyskuje przychody z innych tytułów (np. prowadzi działalność gospodarczą), wówczas następuje u niego zbieg tytułu ubezpieczeń. Jeśli przychód z kontraktu jest równy lub większy od najniższej podstawy wymiaru składek z działalności gospodarczej, wówczas można wybrać, które źródło przychodu będzie oskładkowane. Jeżeli natomiast podstawa wymiaru składek z kontraktu menedżerskiego jest niższa niż obowiązująca tego menedżera najniższa podstawa wymiaru składek z działalności gospodarczej, to podlega on ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności.
Jeśli menedżer wykonuje dwie lub kilka umów menedżerskich, mających charakter umowy zlecenia, ubezpieczeniom społecznym podlega obowiązkowo tylko z jednej z nich, z najwcześniejszej lub z wybranej przez siebie.
Składka zdrowotna powinna być opłacana niezależnie od tego, czy nastąpił zbieg tytułów ubezpieczenia, czy też nie.
Naliczenie i księgowanie wynagrodzenia dla menedżera, od którego pracodawca ma obowiązek naliczyć ZUS, jest takie same jak w przypadku ewidencji pozostałych wynagrodzeń. Obciążeniu podlega konto kosztowe „Wynagrodzenia” w korespondencji z kontem rozrachunkowym „Rozrachunki z pracownikami”.
Przykład
Członek zarządu, udziałowiec, z tytułu kontraktu menedżerskiego otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 25 000 zł.
Oprócz kontraktu menedżerskiego członek zarządu uzyskuje również dochody z działalności gospodarczej.
Dochody te są wyższe od najniższej podstawy wymiaru składek. Od otrzymywanego wynagrodzenia naliczana jest jedynie składka zdrowotna. We wrześniu naliczono wynagrodzenie i sporządzono listę płac.
Obliczenia:
• wynagrodzenie brutto - 25 000 zł,
• podstawa składki zdrowotnej i przychodu do opodatkowania pdof - 25 000 zł,
• składka zdrowotna (9%) - 2250 zł,
• składka zdrowotna podlegająca odliczeniu od pdof (7,75%) - 1937,50 zł,
• koszty uzyskania przychodu - 108,50 zł,
• dochód do opodatkowania (zaokrąglony do pełnych złotych) - 24 892 zł,
• pdof (19%) - 4729,48 zł,
• pdof wpłacony do US - 2792 zł,
• wynagrodzenie netto - do wypłaty - 19 958 zł.
Ewidencja księgowa
1. Lista płac:
Wn„Wynagrodzenia” 25 000
Ma„Rozrachunki z pracownikami”25 000
2. Zaliczka na podatek dochodowy:
Wn„Rozrachunki z pracownikami” 2 792
Ma„Rozrachunki publicznoprawne” 2 792
- w analityce „Rozrachunki z tyt. PDOF”
3. Składki na ubezpieczenie zdrowotne:
Wn„Rozrachunki z pracownikami” 2 250
Ma„Rozrachunki publicznoprawne” 2 250
- w analityce „Rozrachunki z ZUS”
4. Wypłata wynagrodzenia na koniec miesiąca (września):
Wn„Rozrachunki z pracownikami” 19 958
Ma„Rachunek bieżący” 19 958
5. W październiku wpłacono podatek dochodowy na rachunek urzędu skarbowego:
Wn„Rozrachunki publicznoprawne” 2 792
- w analityce „Rozrachunki z tyt. PDOF”
Ma„Rachunek bieżący” 2 792
6. W październiku zapłacono składki ZUS:
Wn„Rozrachunki publicznoprawne” 2 250
- w analityce „Rozrachunki z ZUS”
Ma„Rachunek bieżący”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kontrakt menedżerski w świetle ustawy o VAT jest działalnością wykonywaną osobiście - na podstawie umów cywilnoprawnych.
W myśl art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT umowa menedżerska może być zwolniona z VAT pod warunkiem, że z tytułu wykonania czynności objętych tą umową osoby te (zleceniobiorcy) są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Oznacza to, że kontrakt menedżerski powinien określać w sposób niebudzący wątpliwości:
• warunki wykonania zlecenia,
• zastrzeżenie o przejęciu przez zleceniodawcę odpowiedzialności wobec osób trzecich za wykonaną przez zleceniobiorcę pracę.
Nieodpłatne pełnienie funkcji członka zarządu w oparciu o przepisy kodeksu spółek handlowych
Powołanie udziałowców w oparciu o art. 201 k.s.h. na członków zarządu w drodze podjęcia uchwały przez wspólników oznacza jedynie nawiązanie stosunku organizacyjnego w celu pełnienia funkcji. Zapisy zawarte w kodeksie spółek handlowych nie uzależniają pełnienia funkcji członka zarządu od wynagrodzenia i jednocześnie nie określają, jaka powinna to być forma współpracy.
Prawnie dopuszczalne jest nieodpłatne pełnienie funkcji członka zarządu przez udziałowców. Zarządzając spółką, wspólnik w bezpośredni sposób wpływa na jej wyniki finansowe, a więc pośrednio wpływa na wartość swoich udziałów. Nie jest to dla spółki przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń, ponieważ ekwiwalentem za jego pracę jest ewentualny wzrost zysków spółki i dywidenda wypłacana udziałowcom. Nieodpłatne pełnienie funkcji członka zarządu może skutkować w przyszłości przysporzeniem majątkowym, więc de facto nie ma ono charakteru nieodpłatnego, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
• art. 12 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238
• art. 13, 41, 41a i 42 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1378
• art. 58 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1287
• art. 201 i 210 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• art. 22 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1288
• art. 6, art. 9 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1243
• art. 13 ust. 3 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
Maryla Piotrowska
główna księgowa z licencją MF