Ograniczenie dla paliw
Od zasady tej ustawodawca przewidział kilka bardzo ważnych wyjątków. Jeden z nich zamieszczony został w art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 3 ustawy, czyli pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Ograniczenie to nie ma jednak zastosowania do pojazdów, o których mowa w art. 86 ust. 4 ustawy o VAT, a więc np. pojazdów mających otwartą część do przewożenia ładunków czy pojazdów mających jeden rząd siedzeń, oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub stałą przegrodą.
Spełnienie przez konkretny pojazd warunków, o których mowa w tym przepisie, następuje na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów. Obowiązek przeprowadzenia tego badania został wprowadzony w związku z nowelizacją ustawy o VAT. Na mocy art. 86 ust. 5a ustawy o VAT, po uzyskaniu stosownego zaświadczenia podatnik ma obowiązek dostarczyć jego kopię właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 14 dni do dnia jego otrzymania. Dodatkowo, podatnik chcący korzystać z pełnego odliczenia VAT powinien posiadać stosowny wpis w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.
KIEDY PRZYSŁUGUJE ODLICZENIE
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Charakter zaświadczenia
Po analizie powyższych przepisów pojawić się może pytanie o charakter zaświadczenia wydawanego przez okręgową stację kontroli pojazdów oraz o wpis w dowodzie rejestracyjnym - czy warunkują one prawo do odliczenia podatku naliczonego czy też jedynie potwierdzają spełnienie przez te pojazdy warunków przewidzianych przepisami prawa. Rozważyć należy tu dwie sytuacje, a mianowicie pojazdów zakupionych przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy o VAT oraz pojazdów spełniających warunki, o których mowa w art. 86 ust. 4 ustawy o VAT po nowelizacji, czyli nabytych po 22 sierpnia 2005 r.
Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy nowelizującej, w stosunku do pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 4 ustawy o VAT, nabytych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, dodatkowe badanie techniczne powinno zostać przeprowadzone w terminie najbliższego okresowego badania technicznego, nie później niż przed upływem 12 miesięcy od dnia wejścia w życie znowelizowanych przepisów.
Co jednak stanie się w sytuacji, gdy podatnicy nie zdążyli dokonać stosowanego badania technicznego i nie uzyskali w przewidzianym terminie odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym?
Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o VAT pozwalają stwierdzić, iż brak jest regulacji związanych z niedotrzymaniem ustawowego terminu przeprowadzania badań technicznych pojazdu. Konsekwentnie należy stwierdzić, że uchybienie terminowi dotyczącemu dokonania powyższego badania nie będzie skutkowało brakiem prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem paliwa do takiego pojazdu. Prawo to bowiem wynika wprost z brzmienia art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, który uprawnia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego odnośnie do towarów i usług nabytych w związku z wykonywaniem przez podatnika czynności opodatkowanych. Stanowisko takie potwierdzają także interpretacje organów podatkowych. Wskazać tu można między innymi na postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Dębicy z 14 lipca 2006 r. (nr PO III 443-22/06) czy postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Zamościu z 25 września 2006 r. (nr PO IV-443/34/06).
Nowe auta
Z podobną sytuacją będziemy mieli do czynienia w przypadku nowo zakupionych samochodów, odpowiadających kryteriom, o których mowa w art. 86 ust. 4 ustawy o VAT. Nie będą należały do rzadkości sytuacje, w których pojazd nie zostanie poddany badaniu technicznemu bezpośrednio po jego nabyciu, ale np. dopiero po kilku tygodniach od momentu zakupu. Czy w takiej sytuacji podatnikowi przysługiwać będzie także prawo do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup paliwa do takiego samochodu. Na tak postawione pytanie należy udzielić także odpowiedzi twierdzącej. Podobnie bowiem jak ma to miejsce w przypadku samochodów nabytych przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy o VAT, przeprowadzenie badania technicznego, uzyskanie stosownego wpisu w dowodzie rejestracyjnym, a następnie zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego, jest wyłącznie obowiązkiem podatnika, a nie warunkiem dającym prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupionego do danego samochodu paliwa. Uzyskanie takiego zaświadczenia potwierdza jedynie to prawo, a nie je konstytuuje. Podobne stanowisko zaprezentował także Naczelnik Urzędu Kujawsko-Pomorskiego w postanowieniu z 16 czerwca 2007 r. (nr ZD-2/443-88-24/07).
Wnioski końcowe
Reasumując, stwierdzić należy, że prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakup paliwa do pojazdów, o których mowa w art. 86 ust. 4 pkt 1-4 ustawy o VAT, przysługiwać będzie, jeżeli pojazdy te będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych przez podatnika. Bez wpływu na to prawo będzie natomiast przeprowadzenie badania technicznego oraz uzyskanie stosownej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym danego pojazdu. Stwierdzić należy, że potwierdzają one tylko fakt spełniania określonych warunków technicznych, nie przyznają zaś żadnego prawa na gruncie ustawy o VAT.
AGNIESZKA RYMS
ekspert podatkowy, Górski, Kowalski Doradztwo Prawno-Podatkowe
ksiegowosc@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
l Art. 86 ust. 1-5c oraz art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
l Art. 5 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 90, poz. 756).