Kwestię dopłat wnoszonych przez wspólników określa kodeks spółek handlowych. Według tych regulacji umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. Muszą być jednak nakładane i uiszczane równomiernie w stosunku do ich udziałów, co oznacza, że nie można zobowiązać do dopłaty części wspólników, a innych zwolnić z tego obowiązku.
Ewidencja dopłat
Ewidencja księgowa poszczególnych operacji będzie więc przebiegała w następujący sposób:
1. Dopłaty w księgach rachunkowych - pod datą ich uchwalenia: strona Wn konta 254 „Rozrachunki ze wspólnikami z tytułu dopłat”, strona Ma konta 805 „Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników”,
2. Wpłata środków na rachunek bankowy: strona Wn konta 130 „Rachunek bankowy”, strona Ma konta 254 „Rozrachunki ze wspólnikami z tytułu dopłat”.
3. Wykorzystanie wniesionych dopłat: strona Wn konta 805 „Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników”, strona Ma konta 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”.
Jeżeli wspólnik nie uiści dopłaty w określonym terminie, zgodnie z art. 178 par. 2 kodeksu spółek handlowych zobowiązany jest do zapłaty odsetek ustawowych. Umowa spółki może dowolnie kształtować zasady dotyczące nakładania lub zwalniania wspólnika z zapłaty odsetek. Odsetki w księgach rachunkowych będą stanowiły przychody finansowe.
Kapitał zakładowy
W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stratę można pokryć również z kapitału zapasowego lub zakładowego. W tym drugim przypadku należy pamiętać, że wymaga to zmiany w umowie spółki, uchwały zgromadzenia wspólników, a także zmiany wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Pokrycie straty w ten sposób ujmuje się w księgach rachunkowych pod datą wpisu do KRS w następujący sposób: strona Wn konta 800 „Kapitał zakładowy”, strona Ma konta 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”.
Warto przypomnieć, że kodeks spółek handlowych określa wymogi dotyczące minimalnej wartości kapitału, co należy uwzględnić przy pokrywaniu straty z tego źródła. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie mogą bowiem powstać i działać bez odpowiedniego kapitału zakładowego. Artykuł 154 kodeksu spółek handlowych stanowi, że powinien on wynosić co najmniej 50 tys. złotych. Natomiast wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych.
Oznacza to, że pokrycie straty w tym przypadku jest możliwe tylko w spółkach, w których wartość kapitału zakładowego jest wyższa niż podany próg.
Ujęcie księgowe
Warto pamiętać, że kapitał zakładowy na wcześniej wspomnianych warunkach wykazuje się w wysokości określonej w umowie lub statucie i wpisanej w rejestrze sądowym. Pod datą wpisu do rejestru kapitał w wysokości zadeklarowanej w umowie spółki ujmuje się w następujący sposób: strona Wn 252 „Rozrachunki ze wspólnikami z tytułu wkładów na kapitał zakładowy”, strona Ma konta 800 „Kapitał zakładowy”. Natomiast jeżeli zostanie wpłacona wartość udziałów na pokrycie kapitału zakładowego, zostanie to odzwierciedlone zapisem: strona Wn konta 130 „Rachunek bankowy”, strona Ma 252 „Rozrachunki ze wspólnikami z tytułu wkładów na kapitał zakładowy”. Udziały mogą zostać pokryte wkładem niepieniężnym - aportem, np. środkiem trwałym wycenionym na dzień zawarcia umowy spółki według cen rynkowych. Wniesienie aportu zostanie ujęte w ewidencji księgowej zapisem: strona Wn konta 010 „Środki trwałe”, strona Ma 252 „Rozrachunki ze wspólnikami z tytułu wkładów na kapitał zakładowy”.
KIEDY ZWRACAĆ DOPŁATY
Kodeks spółek handlowych przewiduje, że dopłaty można zwrócić, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym. Zwrot dopłat może nastąpić na podstawie uchwały po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki. Zwrot otrzymują wspólnicy posiadający udziały.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Jak ewidencjonować pokrycie straty
AGNIESZKA POKOJSKA
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 36 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
- Art. 154, art. 177 oraz art. 178 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).