Wspólnicy

Wzorzec umowy prostej spółki akcyjnej. Ustawodawca w drodze rozporządzenia określił wzorzec umowy prostej spółki akcyjnej, a także inne wzorce dotyczące prostej spółki akcyjnej. Jak wygląda wzorzec umowy PSA, jakie dane zawiera?

Darowizna samochodu a VAT. Czy czynność darowizny pojazdu przez wspólników na rzecz osób z rodziny jednego ze wspólników będzie opodatkowana podatkiem VAT w sytuacji, gdy przy nabyciu pojazdu spółka nie dysponowała prawem do odliczenia podatku naliczonego oraz nie poniosła żadnych istotnych wydatków na przekształcenie czy modernizację pojazdu, z tytułu których dokonano odliczenia podatku naliczonego?

Spółka jawna podatnikiem CIT. W przypadku niezłożenia przez spółkę jawną (której wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne) informacji CIT-15J, uzyska ona status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych.

Jeżeli jeden ze wspólników spółki cywilnej wykonuje usługi w ramach indywidualnej działalności gospodarczej na rzecz tej spółki, to wydatki (spółki) w części przypadającej na tego wspólnika, nie stanowią dla niego kosztów uzyskania przychodów w PIT z tytułu działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej. Zapłatę za usługę w tej części należy uznać za świadczenie wspólnika spółki cywilnej na rzecz „samego siebie”.

O tym, czy ktoś jest wspólnikiem w spółce, czy nie, nie decyduje wpis do KRS, a zdarzenie prawne, z którym przepisy prawa materialnego wiążą skutek prawny w postaci nabycia lub utraty statusu wspólnika tej spółki. Tak uznał Sąd Apelacyjny w Katowicach.

Po objęciu (planowanym od 2021 roku) spółek komandytowych CIT-em ich wspólnicy nie będą mogli rozliczać się ryczałtem ewidencjonowanym. Dotyczy to również przedstawicieli wolnych zawodów, m.in. prawników, księgowych i architektów. Ryczałt będzie wykluczony również u wspólników spółki partnerskiej.

Od 2021 r. wspólnicy spółek komandytowych będą płacić 19-proc. PIT, bez względu na wysokość dochodu. Nie obejmie ich już także danina solidarnościowa. Dziś płacą oni PIT według liniowej stawki 19 proc. lub według skali podatkowej (17 proc. i 32 proc.). Jeżeli ich dochód przekroczy 1 mln zł, to dodatkowo muszą też uiścić 4-proc. daninę solidarnościową.

Zgodnie z definicją wynikającą z przepisów prawa pracy, istotą stosunku pracy jest wykonywanie określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy oraz pod jego nadzorem i kierownictwem, w miejscu i w czasie wyznaczonym przez niego, za odpowiednim wynagrodzeniem. Czy wobec tego wystarczające przesłanki w tym względzie spełnia umowa o pracę zawarta przez spółkę z jej większościowym udziałowcem? Czy tego typu postępowanie jest dopuszczalne w kontekście prawa pracy, jak i prawa spółek handlowych?

Tarcza antykryzysowa przyjęta 31 marca 2020 r. wprowadziła do ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, liczne usprawnienia prac spółek i ich organów. Art. 27 Tarczy antykryzysowej przewiduje istotne zmiany dotyczące bieżącego funkcjonowania spółki w zakresie posiedzeń zarządu oraz zgromadzeń wspólników. Zmiany wprowadzone do Kodeksu spółek handlowych mają charakter trwały co oznacza, że będą obowiązywać także po zakończeniu epidemii.

Spółka kojarzy się z niezależnym bytem prawnym. Samodzielnym i odpowiadającym za swoje zobowiązania. Inaczej jednak kształtuje się sytuacja w przypadku spółki cywilnej. Ta swoistego rodzaju hybryda, łączy elementy spółki i odpowiedzialności osób fizycznych. Jak kształtują się przepisy oraz orzecznictwo w tym zakresie?

W związku z rozprzestrzenianiem się epidemii koronawirusa mogą wystąpić problemy uniemożliwiające zwołanie zgromadzenia wspólników spółek i podejmowania przez nich uchwał. W takiej sytuacji spółka może zwołać posiedzenie zgromadzenia wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej (tj. w formie wideokonferencji lub telekonferencji). Musi to jednak uwzględniać umowa spółki.

Spółka cywilna jest popularną formą prowadzenia działalności gospodarczej, ze względu na stosunkowo proste uregulowania dotyczące relacji między wspólnikami oraz czytelne zasady podziału zysku i obowiązków wspólników. Stosunkowo proste są także rozliczenia podatkowe. Komplikacje mogą się jednak pojawić w sytuacji wystąpienia ze spółki lub jej rozwiązania.

Zasady odpowiedzialności wspólników spółek osobowych za zaległości podatkowe tych spółek zostały uregulowana w Kodeksie Spółek Handlowych. Istnieją jednak także inne regulacje, które wprowadzają odrębne reżimy odpowiedzialności.

Zapłata podatku (zaliczki PIT) na rzecz wspólnika spółki jawnej przez inny podmiot jest możliwa, ale tylko w kwocie nieprzekraczającej 1.000 zł. W takim przypadku, jeżeli treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika uznaje się, że wpłata pochodzi ze środków podatnika. Jeżeli kwota podatku przekracza 1.000 zł, taka zapłata jest niedopuszczalna.

Neutralność podatkowa jest istotną przesłanką oceny kryteriów i rodzajów przekształceń prawnych spółek. Zdaniem NSA niedopuszczalna byłaby więc taka wykładnia przepisów krajowych, która zapewniałaby osiągnięcie tych celów tylko, gdyby wymiana udziałów była neutralna podatkowo, tylko gdyby przesłanki wynikające z ustawy o PIT odnosić językowo jedynie do jednego wspólnika.

Zakres odpowiedzialności wspólników spółki za zaległości podatkowe różni się w zależności od przyjętej formy prawnej. Inne zasady obowiązują w przypadku wspólników spółek osobowych, czyli spółek cywilnych, jawnych, partnerskich oraz komplementariuszy w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej. Inne natomiast odnoszą się do wspólników spółek kapitałowych, czyli spółek z o.o. oraz spółek akcyjnych.

Uchwała zgromadzenia wspólników o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji dopiero rozpoczyna cały proces likwidacji. Nawet jeśli na jego końcu sąd dokona wykreślenia spółki z KRS, a postanowienie w tej sprawie się uprawomocni, spełnione muszą zostać jeszcze obowiązki zgłoszenia likwidacji i wezwanie wierzycieli.

Spółka komandytowa to spółka osobowa, w której jeden ze wspólników odpowiada bez ograniczeń wobec wierzycieli za zobowiązania spółki (komplementariusz), a drugi wierzyciel odpowiada w sposób ograniczony, do wysokości sumy komandytowej. Przyjrzyjmy się jak wygląda kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym przy ustalaniu proporcji udziału w zysku spółki.

W życiu podmiotów gospodarczych, takich jak np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, następują takie momenty, w których wspólnicy decydują o rozwoju i powiększeniu przedsiębiorstwa. Jednym ze sposobów, jest przyjęcie do spółki nowego wspólnika. W niektórych sytuacjach może to wynikać z chęci pozyskania nowego specjalisty, w innych - nowego kapitału (dofinansowania) podmiotu. Różne formy oraz cel działań, uzasadnia różne formy działania obecnych zarządzających spółką. Warto jednak pamiętać, że tego typu operacje mogą rodzić określone skutki podatkowe.

Niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w której osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą świadczy usługi na rzecz spółki osobowej. Posiada przy tym status wspólnika tej spółki. Czy wynagrodzenie wypłacane na rzecz takiego wspólnika może stanowić koszt uzyskania przychodu?

Wspólnik, który zamierzał zmniejszyć swoje udziały w spółce jawnej, chciał upewnić się czy ta czynność jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Podatnik 3,5 roku walczył o potwierdzenie swego stanowiska. Dwukrotnie wygrał nawet w sądzie. Fiskus ostatecznie zastosował się do wyroków, ale i tak opodatkował wspólnika.

Jeżeli w spółce z o.o. w danym roku obrotowym zaliczka na poczet przewidywanej dywidendy została wypłacona wspólnikom, a spółka odnotowała stratę albo osiągnęła zysk w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek, wspólnicy zwracają zaliczki w całości lub w części. Oznacza to, że zgodnie z nowymi przepisami, zaliczka na poczet dywidendy w spółce z o.o. będzie miała definitywnie charakter zwrotny.

Trzyletni termin przewidziany w art. 584 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) jest terminem na dochodzenie roszczeń - tak stwierdził Sąd Apelacyjny w Warszawie w postanowieniu z 12 grudnia 2018 r. (sygn. V Acz 626/18).

Dokonanie wyboru optymalnej formy otrzymywania wynagrodzenia przez wspólnika spółki z o.o. powinno być poprzedzony gruntowną analizą. W szczególności należy brać pod uwagę relacje pomiędzy wspólnikiem a spółką, m.in. to, czy wspólnik zamierza na rzecz spółki świadczyć usługi lub dostarczać rzeczy, czy chce być objęty systemem ubezpieczeń społecznych, a także czy wspólnikowi bardziej zależy na stałości własnych dochodów, czy na rozwoju spółki.

Przedsiębiorca może wycofać z ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych swojej firmy składnik majątku (np. nieruchomość, samochód) i przenieść go do majątku prywatnego. Czynność ta nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Dotyczy to również sytuacji wycofania środka trwałego ze spółki osobowej (np. cywilnej, jawnej, partnerskiej) i nieodpłatnego przekazania do majątku prywatnego nawet tylko jednego ze wspólników. Dopiero późniejsza ewentualna sprzedaż tego wycofanego z firmy środka trwałego będzie opodatkowana PIT jeżeli nastąpi przed upływem 6 lat od wycofania.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej ostrzega podatników, że pewien schemat podatkowy rozliczeń między wspólnikiem spółki kapitałowej a tą spółką (gdy wspólnik jednocześnie prowadzi indywidualną działalność gospodarczą) w formie kompensaty wzajemnych zobowiązań (np. z tytułu pożyczek i sprzedaży majątku) - mogą być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem przepisów klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Środki pieniężne (odpowiadające opodatkowanym już przez wspólnika podatkiem dochodowym zyskom, osiągniętym przez spółkę jawną) wypłacone wspólnikowi spółki jawnej w związku z wystąpieniem z tej spółki jawne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odpowiedzialność subsydiarna wspólników spółki jawnej za zobowiązania spółki trwa tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie spółki. Przy czym wniesienie powództwa tylko przeciwko wspólnikom nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia przeciwko samej spółce.

Fiskus wypowiedział się w kwestii możliwości zaliczenia wypłaconych przez spółkę należnych odsetek od udzielonej pożyczki do kosztów uzyskania przychodu, w przypadku gdy pożyczka udzielana jest przez jednego ze wspólników spółki.

Podatnicy chcący zaniechać działalności spółki jawnej powinni przeprowadzić jej likwidację. Zdarzenie to może powodować powstanie obowiązku podatkowego po stronie byłych wspólników spółki. Jakie skutki podatkowe wiążą się z likwidacją spółki jawnej?

Wspólnik spółki osobowej, który otrzymał środki pieniężne na skutek rozwiązania spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego nie zapłaci PIT.

Zakończenie działalności spółki kapitałowej wymaga przeprowadzenia czasochłonnego i sformalizowanego procesu jej likwidacji. Natomiast spółkę osobową można rozwiązać z pominięciem tego etapu. W związku z tym coraz częściej wspólnicy spółki kapitałowej, przed likwidacją spółki, decydują się przekształcenie jej w osobową.

Nabycie przez spółkę udziałów wspólnika bez wynagrodzenia lub po cenie niższej niż wartość rynkowa, w celu ich umorzenia nie jest świadczeniem nieodpłatnym i jest zdarzeniem neutralnym podatkowo na gruncie ustawy o CIT.

Jeżeli wspólnik spółki z o.o. w ramach zobowiązania wynikającego z umowy spółki, opartego na art. 159 i art. 176 § 1 Kodeksu spółek handlowych, świadczy na jej rzecz dodatkowe usługi (powtarzające się świadczenia niepieniężne) bez wynagrodzenia, to spółka ta otrzymuje w ten sposób nieodpłatnie świadczenia podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W przypadku gdy kilku już działających na rynku lub przyszłych przedsiębiorców postanawia razem przystąpić do realizacji ustalonego wspólnie celu gospodarczego, a nie dysponują oni równym potencjałem materialnym (wkładem w przedsięwzięcie), aby wyposażyć spółkę w potrzebny majątek. Wówczas należy dokładnie ustalić w umowie, jak te różnice zostaną wyrównane lub jakie odzwierciedlenie znajdą w podziale spodziewanych profitów z działalności.

Nie sposób przyjąć, że wydatki z tytułu odsetek od pożyczek będą podlegały ograniczeniom wynikającym z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Aktualne brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o CIT nie legitymuje twierdzenia, że powiązania rodzinne są wystarczającą przesłanką do zastosowania tego przepisu.

Spółka cywilna jest najdogodniejszą formą dla realizowania wspólnych przedsięwzięć gospodarczych o charakterze jednorazowym. Może być także podstawą do prowadzenia przedsiębiorstwa rozumianego jako stała, zorganizowana, prowadzona we wspólnym imieniu i na wspólny rachunek wspólników działalność gospodarcza o charterze zarobkowym. Wykorzystanie spółki cywilnej jest pożądane tam, gdzie potrzebna jest uproszczona struktura organizacyjna umożliwiającą wspólnikom wpływanie na wspólnie podjętą działalność oraz jej kontrolę. Poniżej krótka charakterystyka spółki cywilnej.

Przychód uzyskany przez zagranicznego podatnika w związku z objęciem udziałów w zamian za wkład niepieniężny nie został wymieniony w katalogu czynności opodatkowanych tzw. podatkiem u źródła. Tym samym wypłacający nie ma obowiązku poboru podatku u źródła.

Zdaniem Sądu Najwyższego pełnienie funkcji prezesa zarządu na podstawie faktycznie wykonywanej umowy o pracę także wtedy, gdy zakres czynności nie uległ diametralnym zmianom w stosunku do czynności wykonywanych w ramach poprzedniego stosunku organizacyjnego jest dopuszczalne. Zmiana zasad wykonywania pracy w celu uzyskania ubezpieczenia społecznego nie może z góry świadczyć o zamiarze obejścia prawa.

W pierwszej części artykułu wskazane zostało, że sytuacja spadkobierców zmarłego wspólnika w odniesieniu do kwestii nabycia przez nich roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w spółce z o.o., o którym mowa w art. 565 § 1 k.s.h. przedstawia się odmiennie w zależności od tego, na jakim etapie procedury przekształcenia spółki z o.o. wspólnik umrze. Niniejsza część artykułu dotyczy sytuacji gdy do śmierci wspólnika dochodzi na etapie po podjęciu uchwały o przekształceniu spółki z o.o., ale przed upływem miesięcznego terminu do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej.

Wyrazem ustaleń dotyczących funkcjonowania spółki z o.o. jest zawarta przez wspólników umowa spółki. Jednak z upływem czasu może się okazać, że początkowe ustalenia wspólników wymagają modyfikacji. Ujawnić mogą się również rozbieżności w podejściu wspólników do bieżących spraw spółki, co w konsekwencji może prowadzić do sporów między wspólnikami.

Czy podatnikiem podatku od nieruchomości w spółce cywilnej są jej wspólnicy, czy jest nim spółka? Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego podatnikiem podatku od nieruchomości są wspólnicy spółki cywilnej, a nie sama spółka, gdyż spółka cywilna nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa, natomiast podmiotami prawa są wspólnicy spółki. Dlatego też obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości ciąży solidarnie na wszystkich wspólnikach spółki cywilnej.

Spółka prawa cywilnego jest rozwiązaniem wybieranym często przez przedsiębiorców, którzy chcą wspólnie realizować cel gospodarczy, a przy tym uniknąć tworzenia skomplikowanych struktur organizacyjnych. Jak opodatkować dochody spółki cywilnej?

Jeżeli chcemy dochodzić swoich roszczeń od wspólników spółki jawnej, mamy możliwość skorzystania z kilku możliwości. Możemy pozwać wspólników wraz ze spółką w jednym postępowaniu, pozwać samą spółkę a następnie pozwać wspólników lub pozwać spółkę i rozciągnąć klauzulę wykonalności na wspólników.

W sytuacji przekazania majątku likwidacyjnego wspólnikom, spółka nie uzyskuje żadnego definitywnego przysporzenia od swoich wspólników. Trudno tu mówić o ekwiwalentności świadczeń czy w ogóle o zobowiązaniu w rozumieniu cywilistycznym.

Prezentujemy pierwszą część tematu dotyczącego problematyki nabycia przez spadkobierców zmarłego wspólnika roszczenia o wypłatę kwoty (ekwiwalentu) odpowiadającej wartości udziału tego wspólnika w sp. z o.o. w trakcie procesu przekształcenia.

Organy podatkowe coraz częściej zajmują niekorzystne dla podatników stanowisko dotyczące konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy, uznając, że potrącenie wierzytelności stanowi wkład niepieniężny, a zatem powoduje po stronie wspólnika powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Rozwiązanie spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej wiąże się z obowiązkiem opodatkowania VAT towarów własnej produkcji i towarów, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy. Z chwilą rozwiązania taka spółka traci status podatnika VAT. Pomimo likwidacji spółki jej byłym wspólnikom przysługują określone prawa związane z rozliczaniem podatku od towarów i usług. Są m.in. uprawnieni do otrzymania zwrotu różnicy VAT wynikającej ze złożonych deklaracji. Mogą również składać deklaracje korygujące oraz występować o zwrot nadpłaty podatku na podstawie sporządzonych korekt.

Od 1 stycznia 2017 roku zaczęły obowiązywać zmiany w Kodeksie spółek handlowych, wprowadzone ustawą z dnia 16 grudnia 2016 roku o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. Prześledźmy, jakie nowe regulacje wprowadził ustawodawca.

Zagadnienie sprzedaży udziałów w spółce z o.o. interesuje z pewnością każdego wspólnika oraz członka zarządu takiej spółki. Ważne jest to, jak sprawnie i skutecznie przejść przez etap sprzedaży całego pakietu udziałów lub etap wejścia do spółki inwestora połączonego z częściową sprzedażą udziałów. Moment ten jest na tyle istotny, że warto przeprowadzić go w sposób gwarantujący bezpieczeństwo prawne wspólnikom, inwestorom oraz spółce i jej zarządowi.