REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nabycie przez spadkobierców roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w sp. z o.o. w trakcie przekształcenia – część II

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna GHMW – Hulist, Prawdzic Łaszcz – Radcowie Prawni spółka partnerska
Kancelaria świadczy kompleksowe usługi prawne związane z bieżącą obsługą przedsiębiorców (głównie spółek handlowych).
Nabycie przez spadkobierców roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w sp. z o.o. w trakcie przekształcenia – część II /Fotolia
Nabycie przez spadkobierców roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w sp. z o.o. w trakcie przekształcenia – część II /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W pierwszej części artykułu wskazane zostało, że sytuacja spadkobierców zmarłego wspólnika w odniesieniu do kwestii nabycia przez nich roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w spółce z o.o., o którym mowa w art. 565 § 1 k.s.h. przedstawia się odmiennie w zależności od tego, na jakim etapie procedury przekształcenia spółki z o.o. wspólnik umrze. Niniejsza część artykułu dotyczy sytuacji gdy do śmierci wspólnika dochodzi na etapie po podjęciu uchwały o przekształceniu spółki z o.o., ale przed upływem miesięcznego terminu do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej.

Zobacz: Nabycie przez spadkobierców roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w sp. z o.o. w trakcie przekształcenia – część I

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

W tym zakresie w mojej ocenie należy wyróżnić trzy sytuacje:

  1. gdy do śmierci wspólnika dochodzi na bardzo wczesnym etapie procedury przekształcenia spółki z o.o., tj. jeszcze przed podjęciem uchwały o przekształceniu spółki z o.o.;
  2. gdy do śmierci wspólnika dochodzi na etapie po podjęciu uchwały o przekształceniu spółki z o.o., ale przed upływem miesięcznego terminu do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej;
  3. gdy do śmierci wspólnika dochodzi po upływie terminu do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej.

W pierwszej części artykułu analizowałem sytuację spadkobierców zmarłego wspólnika spółki z o.o. w odniesieniu do kwestii nabycia roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w spółce z o.o., o której mowa w pkt 1 powyżej. Aktualnie skupię się na analizie sytuacji opisanej w pkt 2.

Ad. 2

REKLAMA

Śmierć wspólnika spółki z o.o. w trakcie procedury przekształceniowej po podjęciu uchwały o przekształceniu, ale jeszcze przed upływem miesięcznego terminu na złożenie oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej, może nastąpić albo przed złożeniem przez wspólnika spółki z o.o. oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej albo po złożeniu takiego oświadczenia. W rezultacie w tym kontekście konieczne jest rozważenie następujących sytuacji:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. Śmierć wspólnika spółki z o.o. przed złożeniem oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej.

W tym przypadku spadkobiercy zmarłego wspólnika spółki z o.o., jak się wydaje, wchodzą w całość praw i obowiązków majątkowych zmarłego (zgodnie z zasadą sukcesji generalnej wyrażoną w art. 922 k.c.), a w konsekwencji nabywają również prawo do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształcanej, o którym mowa w art. 564 k.s.h. Oświadczenie to powinno być złożone spółce z o.o. w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 564 § 2 k.s.h.). Spadkobiercy zmarłego wspólnika spółki z o.o., jako współuprawnieni z udziałów, mają obowiązek wykonywać swoje prawa (majątkowe i korporacyjne) przez wspólnego przedstawiciela (art. 184 k.s.h.), którym może być np. wspólny pełnomocnik (także będący jednym ze spadkobierców). W przypadku zatem, gdy udział po zmarłym wspólniku spółki z o.o. został odziedziczony przez więcej niż jednego spadkobiercę, oświadczenie o uczestnictwie w spółce przekształconej powinno być złożone w  imieniu spadkobierców przez ich wspólnego przedstawiciela.

Oświadczenie o uczestnictwie w spółce przekształconej jest oświadczeniem woli, które złożyć może jedynie osoba będąca wspólnikiem spółki przekształcanej (w analizowanym przypadku – spółki z o.o.). Wykładnia literalna art. 564 k.s.h. nie pozwala jednak przesądzić, czy „wspólnikiem” w rozumieniu tego przepisu jest osoba, która nabyła własność udziałów lub akcji (np. w drodze dziedziczenia) czy też osoba, która nabyła własność udziałów lub akcji oraz dokonała prawidłowego (udokumentowanego) zawiadomienia spółki z o.o. zgodnie z art. 187 § 1 k.s.h. (Jak zostało to wskazane w pierwszej części artykułu, dowód przejścia udziałów w spółce z o.o. na spadkobierców może stanowić postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia).

Przyjęcie interpretacji, zgodnie z którą „wspólnikiem” w rozumieniu art. 564 k.s.h. jest osoba, która jedynie nabyła własność udziałów będzie korzystne dla spadkobierców zmarłego wspólnika spółki z o.o., ponieważ przy takim rozumieniu ww. przepisu będą oni uprawnieni do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej bez konieczności dokumentowania przejścia udziałów.

Przeciwko tej interpretacji zdaje się jednak przemawiać wykładnia systemowa. W mojej ocenie ustawodawca posługuje się w art. 564 § 1 k.s.h. wyrazem „wspólnik” mając na myśli osobę, która nie tylko nabyła udział w spółce z o.o., ale także dokonała zawiadomienia spółki z o.o. o przejściu udziału. Należy bowiem zauważyć, że w art. 187 § 1 k.s.h. ustawodawca dla określenia osoby nabywającej udział w spółce z o.o. (nowego właściciela) posługuje się wyrazem „zainteresowany”, a nie „wspólnik”. Wydaje się, że takie rozróżnienie było celowym zabiegiem ze strony ustawodawcy. Trudno również uznać, aby racjonalny ustawodawca nadawał wyrazom „wspólnik” umieszczonym w różnych przepisach tego samego rozdziału k.s.h. (art. 560, 561, 563, 564, 565 k.s.h.) różne znaczenie normatywne.

Przeciwko interpretacji, zgodnie z którą „wspólnikiem” w rozumieniu art. 564 k.s.h. jest osoba, która nabyła własność udziału, ale nie dokonała zawiadomienia spółki z o.o. o przejściu udziału, zdaje się także przemawiać przytoczone w pierwszej części artykułu orzecznictwo, z którego wynika, że status „wspólnika” spółki z o.o. nabywa osoba, która dokonała prawidłowego (udokumentowanego) zawiadomienia spółki z o.o. w myśl art. 187 § 1 k.s.h. (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 19.11.2013 r., sygn. akt: I ACa 1129/13; wyrok SN z dnia 26.05.2011 r., sygn. akt: III CSK 2218/10).

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Przyjęcie powyższego stanowiska prowadzi do następującej konkluzji: skoro oświadczenie o uczestnictwie należy złożyć spółce przekształcanej, a wobec tej spółki (tutaj spółki z o.o.) spadkobiercy zmarłego wspólnika stają się wspólnikami dopiero z chwilą zawiadomienia spółki z o.o., to oświadczenie o uczestnictwie może zostać złożone skutecznie jedynie wówczas, gdy zostanie złożone najpóźniej wraz z zawiadomieniem spółki z o.o. o przejściu udziałów zgodnie z art. 187 § 1 k.s.h. W rezultacie spadkobiercy zmarłego wspólnika będą mieli maksymalnie miesiąc (jeżeli śmierć tego wspólnika nastąpiłaby w dniu podjęcia uchwały o przekształceniu) na uzyskanie odpowiedniego dokumentu potwierdzającego przejście własności udziałów. Istotne jest, aby oświadczenie spadkobierców dotarło do spółki z o.o. w taki sposób, aby mogła zapoznać się z jego treścią maksymalnie w ostatnim dniu miesięcznego terminu, o którym mowa w art. 564 § 1 k.s.h. (art. 61 k.c.). Tak krótki czas może w wielu przypadkach okazać się dla spadkobierców niewystarczający. Po upływie przewidzianego prawem terminu na złożenie oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej prawo do jego złożenia wygasa (zgodnie z dominującym poglądem doktryny jest to tzw. termin zawity).


Zgodnie z art. 565 § 1 k.s.h. roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości udziałów w spółce przekształcanej przysługuje „wspólnikowi, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej”. Również w kontekście tego przepisu można rozważać, czy chodzi tutaj o osobę, która nabyła udziały w spółce z o.o. czy też osobę, która nabyła takie udziały oraz dokonała zawiadomienia spółki z o.o. zgodnie z art. 187 § 1 k.s.h. W mojej ocenie właściwe wydaje się tutaj stanowisko drugie. W konsekwencji, jeżeli spadkobiercy zmarłego wspólnika spółki z o.o. nie dokonają (niezależnie od przyczyny) skutecznego zawiadomienia tej spółki o nabyciu udziałów, wówczas nie nabędą oni roszczenia o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości udziałów w spółce przekształcanej. Przyjęcie odmiennej interpretacji, zgodnie z którą „wspólnikiem” spółki z o.o. jest osoba, która stała się właścicielem udziałów w tej spółce, pozostawałoby w sprzeczności ze wskazaną wyższej wykładnią wyrazu „wspólnik” i stanowiskiem judykatury, a także pomijałoby fakt, że zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie panuje zgodność co do tego, iż brak zawiadomienia spółki z o.o. o przejściu udziałów skutkuje brakiem możliwości korzystania z praw korporacyjnych wynikających z tych udziałów, w tym w szczególności brakiem możliwości pobierania dywidendy. Skoro zatem nabywca udziału nie może otrzymać dywidendy, to konsekwentnie nie ma podstaw do tego, aby przyznać mu prawo otrzymania ekwiwalentu za udział.

W mojej ocenie spadkobiercy zmarłego wspólnika spółki z o.o., którzy w ciągu miesiąca od podjęcia uchwały o przekształceniu nie zawiadomią spółki z o.o. o przejściu udziałów zgodnie z art. 187 § 1 k.s.h. i nie złożą oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej zgodnie z art. 564 k.s.h., bezpowrotnie tracą możliwość skutecznego domagania się od spółki przekształconej wypłaty kwoty odpowiadającej wartości udziałów odziedziczonych po zmarłym wspólniku spółki z o.o.

  1. Śmierć wspólnika spółki z o.o. po złożeniu oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej.

Jeżeli zmarły wspólnik spółki z o.o. przed swoją śmiercią złożył w sposób prawidłowy oświadczenie o uczestnictwie w spółce przekształconej, wówczas jego spadkobiercy, jako wchodzący w całość praw i obowiązków majątkowych zmarłego (zgodnie z art. 922 k.c.), będą uczestniczyć w spółce przekształconej. Nie przysługuje im w takim przypadku ekwiwalent za udział.

Wydaje się natomiast dopuszczalne, o ile nie upłynął miesiąc od dnia podjęcia uchwały o przekształceniu spółki z o.o., złożenie przez spadkobierców oświadczenia przeciwnego, które wyrażałoby wolę nieuczestniczenia przez spadkobierców w spółce przekształconej. W tym przypadku należy oczywiście mieć na uwadze warunki skuteczności takiego oświadczenia względem spółki z o.o., tj. warunki od których spełnienia zależy uznanie spadkobiercy za „wspólnika”, o których była mowa w lit. a) powyżej.

Sytuacja spadkobierców wspólnika spółki z o.o., który zmarł po upływie przewidzianego prawem miesięcznego terminu na złożenie oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej, stanowić będzie przedmiot ostatniej, trzeciej części artykułu.

Autor: Michał Lipski, aplikant radcowski w kancelarii GHMW – Gach, Hulist, Prawdzic Łaszcz – Radcowie Prawni sp. p. w Krakowie

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

REKLAMA

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA