REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wymiana udziałów między wspólnikami spółki neutralna podatkowo

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Wymiana udziałów między wspólnikami spółki – skutki w PIT /fot. shutterstock
Wymiana udziałów między wspólnikami spółki – skutki w PIT /fot. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Neutralność podatkowa jest istotną przesłanką oceny kryteriów i rodzajów przekształceń prawnych spółek. Zdaniem NSA niedopuszczalna byłaby więc taka wykładnia przepisów krajowych, która zapewniałaby osiągnięcie tych celów tylko, gdyby wymiana udziałów była neutralna podatkowo, tylko gdyby przesłanki wynikające z ustawy o PIT odnosić językowo jedynie do jednego wspólnika.

Wyrokiem z 4 lipca 2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił wniesioną przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej skargę kasacyjną w rozstrzygniętej przez WSA sprawie, dotyczącej neutralności podatkowej wymiany udziałów, dokonanej przez wspólnika nieposiadającego 50% akcji. W swym rozstrzygnięciu NSA powołał się na utartą linię orzeczniczą, wyrażoną m.in. w wyroku z 24 marca 2016 r., zgodnie z którą: „...zróżnicowanie podatkowych skutków działań mających ten sam cel tylko w zależności od dopuszczalnej w świetle przepisów prawa ilości osób, które zawiązały spółkę, mogłoby zniweczyć cel założony przez ustawodawcę w art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. poprzez ograniczenie jego stosowania i prowadzić do niczym nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji prawnopodatkowej wspólników spółek kapitałowych podejmujących tożsame, zgodne z prawem, działania restrukturyzacyjne w zależności od tego, jaki pakiet udziałów (akcji) posiadali” (sygn. akt II FSK 117/14).

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Zgodnie z art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: „Jeżeli spółka nabywa od wspólnika innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje jej wspólnikowi własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje wspólnikowi tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej – wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia: 1) spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, albo 2) spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce – do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych wspólnikowi tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów)” (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350, ze zm. – dalej u.p.d.o.f.).

Przepis ustępu 8c tego artykułu stanowi dodatkowo, że powyższa regulacja ma zastosowanie także w przypadku dokonania więcej niż jednej transakcji nabycia udziałów, jeśli dojdzie do nich w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy liczonych począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich nabycie.

Wymiana udziałów w zamian za udziały w podwyższonym kapitale zakładowym

W 2015 r. wspólnik spółki kapitałowej z siedzibą na Cyprze, posiadający mniej niż 50% w jej kapitale, a podlegający w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, wystąpił do Ministra Finansów z wnioskiem o wydanie interpretacji w zakresie obowiązku w podatku dochodowym od osób fizycznych. Zamierzał on dokonać wspólnej wymiany udziałów wraz z innymi udziałowcami, również posiadającymi mniej niż 50% udziałów w kapitale spółki, i również podlegającymi w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Sama spółka zagraniczna jest podatnikiem podatku dochodowego na Cyprze, gdzie prowadzi swoją działalność gospodarczą. Wspólnicy posiadają jednocześnie 100% udziałów w polskiej spółce z o.o., która w zamian za nabycie wszystkich udziałów w cypryjskiej spółce, przekaże jej wspólnikom udziały w podwyższonym kapitale zakładowym polskiej spółki holdingowej.

W ramach transakcji wymiany nie dojdzie do żadnych rozliczeń w gotówce. Cała transakcja nastąpi równocześnie, w tym samym dniu oraz zostanie udokumentowana jednym aktem notarialnym. Polska spółka z o.o. (holdingowa) zdobędzie bezwzględną większość głosów w spółce zagranicznej. Wniesiony przez wspólników aport w postaci udziałów zostanie w całości przeznaczany na podwyższenie kapitału zakładowego spółki holdingowej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: PIT 2019. Komentarz

Występujący z wnioskiem o wydanie interpretacji wspólnik stał na stanowisku, że w opisanej sytuacji po jego stronie nie powstanie przychód podlegający PIT.

Wspólnik, a nie wspólnicy

REKLAMA

Minister Finansów nie zgodził się z wnioskodawcą. W wydanej 30 grudnia 2015 r. interpretacji indywidualnej stwierdził, że opisana przez niego transakcja nie spełnia przesłanek art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. i nie może być potraktowana jako neutralna podatkowo. Przyczyną było to, że regulacja tego artykułu dotyczy jednego wspólnika posiadającego akcje o wartości pozwalającej spółce nabywającej uzyskać bezwzględną większość głosu.

„Biorąc pod uwagę, że w analizowanym przepisie art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mowa jest o „wspólniku”, a nie o „wspólnikach” nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, zgodnie z którym „(...) w celu prawidłowej oceny skutków podatkowych transakcji tzw. wymiany udziałów w odniesieniu do danego wspólnika, należy również uwzględnić transakcje dotyczące wniesienia udziałów (akcji), jako wkładu niepieniężnego do spółki nabywającej dokonane w ww. okresie 6 miesięcy przez podatnika lub przez innych wspólników spółki, której udziały są nabywane” (sygn. IPPB2/4511-929/15-4/MK).

Interpretacja przepisów

Wspólnik wniósł na takie rozstrzygnięcie skargę, do której przychylił się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Jak wskazał sąd, sporne regulacje ustawy o PIT stanowią implementację przepisów Dyrektywy Rady 2009/133/WE z dnia 19 października 2009 r. Dlatego wykładni art. 24 ust. 8a i ust. 8c ustawy o PIT należy dokonywać, mając na uwadze cele dyrektywy 2009/133, a zgodnie z jej art. 2 e): „„wymiana udziałów” oznacza czynność, w wyniku której spółka nabywa udziały w kapitale innej spółki, uzyskując w ten sposób większość praw głosu w tej spółce lub posiadając taką większość praw głosu, nabywa dalsze udziały, w zamian za wyemitowanie na rzecz akcjonariuszy tej ostatniej spółki w zamian za ich papiery wartościowe, papierów wartościowych swojej spółki...” (Dz.Urz. UE z 25.11.2009 r., L 310/34).

Uchylając interpretację Ministra Finansów, WSA stwierdził: „na gruncie ww. dyrektywy neutralny podatkowo jest model operacji, w której większość głosów w spółce nabywanej jest uzyskiwana przez spółkę nabywającą w wyniku nabycia udziałów (akcji) w tej spółce od kilku udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki. Świadczy o tym użycie w art. 2 e) Dyrektywy pojęcia akcjonariusze w liczbie mnogiej” (wyrok z 26 kwietnia 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 1334/16).

Sąd dodał, że za taką wykładnią przemawia także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 sierpnia 2015 r. (sygn. akt II FSK 1488/13) ustanawiający, że ograniczanie stosowania tego modelu operacji jedynie do dokonywanej odrębnie wymiany udziałów przez każdego z udziałowców niweczyłoby cele przepisów dyrektywy, dla jakich zostały powołane.

Błędna wykładnia przepisów

Szef Krajowej Administracji Skarbowej zaskarżył do NSA w całości wyrok warszawskiego WSA, zarzucając mu błędną wykładnię przepisów art. 24 ust. 8a w zw. z art. 24 ust. 8c ustawy o PIT. Zdaniem skarżącego sąd pierwszej instancji niewłaściwie uznał, że nie powstanie po stronie wspólnika przychód z kapitałów pieniężnych. Powyższe regulacje zapewniające neutralność podatkową mają bowiem zastosowanie jedynie do wymiany udziałów dokonywanej przez udziałowca wnoszącego większościowy pakiet akcji.

Niedopuszczalne ograniczenie

NSA wyrokiem z 4 lipca 2019 r. oddalił skargę kasacyjną organu. Sąd zadeklarował stanowisko zbieżne z ugruntowaną linią orzeczniczą co do konieczności dokonywania wykładni przepisów art. 24 ust. 8a w zw. z art. 24 ust. 8c ustawy o PIT w zgodzie z celami, dla których powołano przepisy Dyrektywy 2009/133/WE, wyrażoną zarówno przez WSA w tej sprawie, jak i np. przez NSA w wyroku z 14 sierpnia 2018 r. (sygn. akt II FSK 2148/16).

„...neutralność podatkowa jest istotną przesłanką oceny kryteriów i rodzajów przekształceń prawnych spółek, a co więcej – przepisy podatkowe należy interpretować celowościowo – tak, aby zapewnić przedsiębiorstwom dostosowanie się do wymagań rynku wewnętrznego, zwiększenie produktywności i poprawienie ich siły konkurencyjnej. (...) Niedopuszczalna więc byłaby taka wykładnia przepisów krajowych, która zapewniałaby osiągnięcie tych celów tylko, gdyby wymiana udziałów była neutralna podatkowo, tylko gdyby przesłanki z art. 28 ust. 8a i 8c u.p.d.o.f. odnosić językowo jedynie do jednego wspólnika” (wyrok NSA z 04.07.2019 r., sygn. II FSK 2437/17).

Wykorzystanie zagranicznych struktur organizacyjnych

To bardzo ważny wyrok NSA stanowiący drogowskaz dla organów podatkowych, w jaki sposób należy interpretować przepisy podatkowe – tak, by służyły ich adresatom oraz celom, dla których zostały powołane. Przedsiębiorcy mają więc prawo przeprowadzać transakcje z udziałem zagranicznych spółek, z wykorzystaniem struktur holdingowych, które będą nosić przymiot neutralnych podatkowo – tak, aby móc dostosować prowadzoną przez siebie działalność do wymagań rynku wewnętrznego, zwiększyć produktywność i poprawić siłę jej konkurencyjności.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA