Należności wypłacane zagranicznej osobie prawnej za użytkowanie oprogramowania komputerowego są należnościami licencyjnymi i co do zasady podlegają opodatkowaniu 20% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Niższe stawki wynikają z niektórych umów międzynarodowych dotyczących unikania podwójnego opodatkowania. Jeżeli jednak program jest wykorzystywany tylko na własne potrzeby podatnika (skopiowanie na twardy dysk, sporządzenie kopii archiwalnej itp.), nie mamy do czynienia z należnościami licencyjnymi. W takiej sytuacji polski podatnik nie musi pobierać i odprowadzać podatku dochodowego.
Prawa do programów komputerowych stanowią formę własności intelektualnej. Jednoznacznie rozstrzyga to ustawa z 4 lutego 1994 r. o ochronie praw autorskich i praw pokrewnych. Dlatego Ministerstwo Finansów uważa, iż należności wypłacane za użytkowanie lub prawo do użytkowania oprogramowania komputerowego zaliczane są do należności licencyjnych, bez względu na to, czy zostało to wprost stwierdzone w danej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania.
W ciągle aktualnym piśmie z 16 maja 2001 r. (sygn. PB-7/033 nal.lic/2001/49) Ministerstwo Finansów zajęło stanowisko, iż należności wypłacane przez polskich podatników na rzecz podmiotów zagranicznych z tytułu transakcji, których przedmiotem jest oprogramowanie komputerowe, jako dochody z praw autorskich lub praw pokrewnych podlegają - zgodnie z art. 21 updop - opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Podatek dochodowy od uzyskanych na terytorium RP przez osoby prawne niemające siedziby lub zarządu na terytorium Polski przychodów z praw autorskich lub z praw pokrewnych pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu (art. 21 ust. 1 pkt 1 updop).
Taki sposób opodatkowania i wspomnianą stawkę stosuje się jednak z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. Przykładowo w nowej umowie polsko-brytyjskiej z 20 lipca 2006 r. (która weszła w życie w 2007 r.) podatek od należności licencyjnych nie może przekroczyć 5% (dotychczas 10%) kwoty należności licencyjnych brutto.
W art. 21 ust. 3-7 updop ustawodawca przewidział również zwolnienie od opodatkowania niektórych podmiotów powiązanych ze sobą kapitałowo.
WAŻNE!
Należności wypłacane za użytkowanie lub prawo do użytkowania oprogramowania komputerowego zaliczane są do należności licencyjnych. Jeśli wypłata następuje na rzecz podmiotów zagranicznych, to podlega opodatkowaniu 20% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o ile nic innego nie wynika z postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Trzeba jednak zauważyć, iż według Ministerstwa Finansów (stanowisko zawarte we wspomnianym piśmie) skopiowanie programu na twardy dysk lub do pamięci operacyjnej bądź sporządzenie kopii archiwalnej mające na celu jedynie umożliwienie prawidłowego korzystania, w ramach własnego użytku, nie skutkuje uznaniem płatności za należność licencyjną. Również nabycie egzemplarza programu komputerowego, z jednoczesnym prawem do jego skopiowania na określoną liczbę stanowisk, zasadniczo nie będzie skutkowało uznaniem, iż mamy do czynienia z należnościami licencyjnymi.
Tomasz Mikołajczyk
ekspert w zakresie podatków dochodowych