Rejestracja w VAT
Polski podatnik nie musi się rejestrować dla celów VAT w przypadku, gdy w Irlandii dokonuje dostaw towarów lub świadczy usługi, które według irlandzkiej ustawy o VAT są:
1) zwolnione z opodatkowania (np. usługi finansowe, usługi medyczne). Przedsiębiorca wykonujący tylko czynności zwolnione nie musi spełniać wymogów dotyczących irlandzkich zasad rejestracji na potrzeby VAT, ponieważ jest zwolniony z obowiązku rejestracji dla celów tego podatku;
2) rozliczane w VAT przez irlandzkiego nabywcę:
• przedsiębiorca z Polski, który nie ma siedziby na potrzeby swojej działalności gospodarczej w tym państwie, a jest zaangażowany w świadczenie usług reklamowych, bankowych, finansowych, ubezpieczeniowych czy konsultingowych, nie jest zobowiązany do dokonania rejestracji na terytorium irlandzkim, jeżeli irlandzki nabywca usługi ma zdolność do obliczenia i zapłaty podatku z tego tytułu na zasadzie importu usług (tj. posiada status irlandzkiego podatnika VAT),
• polski przedsiębiorca, który nie ma siedziby w tym kraju, w przypadku gdy dokonuje dostaw towarów instalowanych lub montowanych, jeżeli irlandzki nabywca towaru (podatnik, podmiot prawa publicznego, osoba prawna niebędąca podatnikiem, podmiot, który jest nabywcą wykorzystującym dostawę dla celów działalności zwolnionej z podatku) ma zdolność do obliczenia i zapłaty podatku w odniesieniu do przedmiotowych czynności,
• kiedy polski podmiot niemający siedziby w Irlandii świadczy usługi kulturalne, artystyczne, rozrywkowe lub podobne w tym państwie, agent lub osoba, która je otrzymała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ma obowiązek obliczenia i zapłaty VAT z tego tytułu na zasadzie odwróconego obowiązku podatkowego. W tym szczególnym przypadku żadne limity nie obowiązują.
Polski podatnik ma obowiązek zarejestrować się dla celów irlandzkiego VAT, gdy:
• wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu na terytorium Irlandii, a nie ma w tym państwie siedziby na potrzeby prowadzonej działalności. W tym przypadku ustawodawstwo tego kraju nie przewiduje bowiem żadnego limitu, poniżej którego nie występowałaby konieczność rejestracji. Ponadto obowiązkowi rejestracyjnemu w VAT będzie podlegał także ten polski podmiot, który dokonuje tylko czynności opodatkowanych 0-proc. stawką podatku od towarów i usług (np. eksport, część żywności i napojów, doustne lekarstwa, część książek), ponieważ w tym przypadku nie obowiązuje zwolnienie z konieczności złożenia zgłoszenia rejestracyjnego dla celów VAT;
• ma siedzibę w tym kraju i wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu, których wartość przekroczyła próg:
- 27 000 euro w przypadku świadczenia usług,
- 70 000 euro w przypadku dokonywania dostaw towarów.
Przy obliczaniu tych limitów należy pamiętać, że wartość obrotu pomniejsza się o równowartość VAT nałożonego na zakup towarów w celu ich dalszej odsprzedaży. Warto tu wspomnieć, że irlandzkie przepisy stanowią, że gdy jest oczywiste, że po rozpoczęciu działalności limity zostaną przekroczone, na podatniku ciąży obowiązek zarejestrowania się w VAT jeszcze przed rozpoczęciem sprzedaży towarów lub usług podlegających opodatkowaniu. Polski przedsiębiorca, który dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu w Irlandii, ale poniżej wskazanych limitów, może się zarejestrować na potrzeby podatku od towarów i usług dobrowolnie. Po dokonaniu tego wyboru przedsiębiorca ten musi wypełniać wszystkie obowiązki podatnika VAT przewidziane przez prawo irlandzkie;
• dokonuje sprzedaży towarów w Wielkiej Brytanii na rzecz irlandzkich konsumentów i odpowiada za transport tych towarów, gdy wartość tej sprzedaży w roku kalendarzowym przekroczy 35 000 euro. W 2008 roku polscy podatnicy mają obowiązek rejestracji na terytorium irlandzkim, gdy obrót przekroczy 168 000 zł. Jeśli wartość sprzedaży nie przekroczy wskazanego progu, polski dostawca może wybrać Irlandię jako miejsce dostawy. Jeżeli podmiot ten nie osiąga wspomnianego limitu, może się zarejestrować na zasadzie dobrowolności i płacić podatek z tego tytułu w Irlandii. Jest jeden wyjątek - jeśli zagraniczny podmiot zajmuje się sprzedażą wysyłkową tylko w odniesieniu do wyrobów akcyzowych, jest zobowiązany do zarejestrowania się na potrzeby podatku od towarów i usług, niezależnie od limitów przewidzianych przez przepisy podatkowe;
• nabywa w Wielkiej Brytanii towary od dostawcy, który w innym państwie członkowskim jest zarejestrowany na potrzeby podatku od towarów i usług, jeśli całkowita wartość towarów nabywanych przekroczy kwotę 41 000 euro w roku kalendarzowym. Przedsiębiorca może zarejestrować się także dobrowolnie na potrzeby podatku od towarów i usług, jeżeli wykonuje albo też ma zamiar dokonywać nabyć wewnątrzwspólnotowych.
WAŻNE!
W Irlandii obowiązują przepisy, z których wynika, że przedsiębiorca, który przygotowuje się do rozpoczęcia działalności gospodarczej, ale jeszcze nie zaczął dostarczać towarów i świadczyć usług, może zarejestrować się dla celów podatku od towarów i usług tak szybko, jak tylko dla organów podatkowych stanie się jasne, że będzie podatnikiem. Ta rejestracja umożliwia mu bowiem otrzymanie kredytu na zakupy dokonane jeszcze przed rozpoczęciem aktywności handlowej.
Przed wypełnieniem wniosku rejestracyjnego do VAT (a także innych wymaganych irlandzkim prawem dokumentów) przedsiębiorca powinien mieć nadany numer PPS (Personal Public Service Number). Jest to numer identyfikacyjny dla celów podatkowych i związanych z nimi świadczeń socjalnych. Numer PPS może wcześniej posiadać osoba będąca obywatelem Irlandii lub spełniająca co najmniej jeden z następujących warunków:
• urodziła się w tym kraju po 1971 r.,
• zarejestrowała się do celów podatkowych po 1979 r.,
• korzystała lub korzysta z pieniężnych świadczeń socjalnych (Social Welfare Benefit),
• wydano jej Kartę Usług Socjalnych (Social Services Card).
Podmiot niespełniający żadnego z powyższych warunków powinien się zarejestrować w Ministerstwie Spraw Społecznych i Rodziny (Department of Social and Family Affairs).
W tym celu powinien się stawić w dowolnym oddziale lub lokalnym biurze Opieki Społecznej (Social Welfare), wypełnić wniosek o przyznanie numeru PPS (formularz REG 1) oraz przedłożyć wymagane w tym formularzu dokumenty potwierdzające tożsamość. O przyznanym numerze informuje Ministerstwo Spraw Społecznych i Rodziny przesłaniem zawiadomienia. Jeżeli przedsiębiorca zakłada spółkę, to ta spółka otrzyma osobny numer identyfikacyjny PPS. Podmiot zakładający spółkę będzie używał osobistego numeru PPS w przypadku dokonywania czynności związanych z jego osobistymi celami podatkowymi. Jeżeli firmę zakłada małżeństwo, to każdy z małżonków musi posiadać własny numer identyfikacyjny.
Polski przedsiębiorca, który dokonuje rejestracji dla celów VAT w Irlandii, musi wypełnić formularz TR2. Wniosek ten należy przesłać do:
Office of the Revenue Commissioners
Intelligence Registration and District Support
City Centre District
Árus Brugha,
9/10 Upper O'Connell Street
Dublin 1
Telephone +353 1 8655000
Fax +353 1 8749431
E-mail cityreg@revenue.ie
Rejestracja w VAT w Irlandii zajmuje od dwóch tygodni do miesiąca. Jeżeli złożone dokumenty są prawidłowe i kompletne, podatnik otrzymuje numer identyfikacji podatkowej. Za datę rejestracji przyjmuje się dzień, w którym wniosek rejestracyjny zostaje przetworzony lub datę wcześniejszą, po uzgodnieniu tego faktu pomiędzy wnioskodawcą i inspektorem podatkowym. W przypadku gdy rejestracja dokonywana jest na zasadzie dobrowolności, za datę rejestracji uważa się datę nie wcześniejszą niż początek okresu podatkowego, w czasie którego dokument rejestracyjny złożono (zazwyczaj jest to termin bieżący). Każda zmiana dotycząca działalności gospodarczej przedsiębiorcy (na przykład osoba fizyczna prowadząca działalność jednoosobową przekształca swoje przedsiębiorstwo w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością) musi być zgłoszona do organu podatkowego w terminie 30 dni od daty zmiany.
Niedługo po rejestracji podatnik może się spodziewać wizyty przedstawiciela irlandzkiego organu podatkowego w ramach New Business Visit. Celem wizyty jest rozwiązanie ewentualnych problemów, rozwianie wszelkich wątpliwości i ogólnie pojmowana pomoc podatnikowi w wypełnieniu zobowiązań podatkowych.
Przedsiębiorca, który zarejestrował się na potrzeby VAT w tym kraju, może dobrowolnie zamknąć obowiązek podatkowy (po spełnieniu warunku zwrotu nadwyżki VAT) za zgodą lokalnego organu podatkowego. Podobnie podmiot, którego obroty spadły poniżej wymaganego limitu obrotu, może się zwrócić o zamknięcie obowiązku rejestracyjnego w VAT. W sytuacji gdy przedsiębiorca przerwie działalność i zawiadomi o tym właściwy urząd, obowiązek podatkowy zamykany jest natychmiast. Organ podatkowy zamyka obowiązek podatkowy także w przypadku, gdy rejestracja nastąpiła w wyniku błędu lub gdy podmiot ma przerwę w prowadzeniu działalności.
W Irlandii nie funkcjonuje system przedstawiciela podatkowego dla podmiotów zagranicznych, w szczególności nie ma sytuacji, w których prawo wymagałoby ustanowienia przedstawiciela podatkowego. Obsługą wszelkich kwestii związanych z rejestracją na potrzeby VAT podmiotów zagranicznych zajmuje się Centralny Urząd Rejestracji Podatkowej (Taxes Central Registration Office) w Dublinie.
Irlandzkie przepisy podatkowe nie przewidują konieczności ustanawiania gwarancji bankowej w celu zabezpieczenia ewentualnych przyszłych należności podatkowych związanych z prowadzeniem działalności przez polskiego przedsiębiorcę na tym terytorium.
Zwrot VAT w Irlandii
Przedsiębiorca, który jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT na terenie Polski, może ubiegać się o zwrot zapłaconego podatku zawartego w cenie towarów i usług kupionych na terenie Irlandii (Value Added Tax). Podstawą prawną są przepisy VIII Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich oraz irlandzkie przepisy podatkowe.
Aby otrzymać zwrot irlandzkiego VAT, polski przedsiębiorca musi spełnić następujące warunki:
1) nie może być zarejestrowany w podatku od wartości dodanej na terenie Irlandii (ani nie mieć takiego obowiązku),
2) nie może posiadać miejsca zamieszkania, siedziby ani stałego pobytu na terenie Irlandii,
3) nie może wykonywać opodatkowanych czynności na terytorium Irlandii, czyli nie może osiągać żadnych obrotów, z wyjątkiem:
- świadczenia usług, dla których podatnikiem jest usługobiorca (reverse charge),
- świadczenia usług związanych z międzynarodowym transportem towarów, zwolnionych z opodatkowania,
- świadczenia usług podlegającym określonym procedurom, świadczonych elektronicznie dla osób niebędących podatnikami podatku od wartości dodanej w Irlandii (konsumentów),
- wykonywania czynności tzw. jednorazowego opodatkowania.
Ponadto zastosowanie ma również zasada ogólna, zgodnie z którą, jeżeli na podstawie przepisów kraju zwrotu zakup określonych towarów i usług nie daje prawa do odliczenia podatku naliczonego podatnikom zarejestrowanym Polsce, przedsiębiorca również nie ma prawa do ubiegania się o zwrot, chociaż polskie przepisy taki zwrot przewidują. I odwrotnie, co oznacza, że jeżeli polskie przepisy przewidują ograniczenie do odliczenia podatku naliczonego, ale przepisy drugiego kraju tego ograniczenia nie przewidują - polski przedsiębiorca może się ubiegać o zwrot podatku od wartości dodanej zapłaconego przy zakupie tego typu towarów lub usług.
Polski przedsiębiorca nie otrzyma zwrotu podatku od zakupów, które nie są związane z jego działalnością.
Nie otrzyma również zwrotu podatku zapłaconego w cenie:
• noclegów, zakwaterowania i innych wydatków z tym związanych (wydatki reprezentacyjne, takie jak zakup poczęstunku dla kontrahentów, wydatki na rozrywkę),
• usług gastronomicznych, żywności i napojów,
• paliwa, z wyjątkiem oleju napędowego,
• nabycia, wynajmu, leasingu, importu samochodów osobowych użytkowanych na terenie Irlandii.
Zwrotu VAT od kupionych na terenie Irlandii usług transportowych, hotelarskich, gastronomicznych, rozrywkowych oraz innych usług, z których korzystają klienci (chodzi tutaj o przypadki opodatkowania na zasadzie marży), nie mogą uzyskać także organizatorzy turystycznych wycieczek objazdowych oraz biura podróży.
Polski przedsiębiorca ubiegający się o zwrot irlandzkiego VAT nie ma obowiązku ustanowienia w Irlandii przedstawiciela podatkowego.
Wniosek o zwrot podatku powinien obejmować co najmniej trzy kalendarzowe miesiące danego roku i nie może przekroczyć jednego roku kalendarzowego. Może obejmować okres krótszy niż trzy miesiące, jeżeli dotyczy to ostatnich miesięcy w roku, np. listopad - grudzień. Jednakże we wniosku mogą się znaleźć również rachunki z poprzednich okresów w ciągu danego roku kalendarzowego.
Wniosek w trakcie roku kalendarzowego musi zostać wysłany najpóźniej w ciągu trzech miesięcy od końca okresu, którego dotyczy.
Wniosek za cały ubiegły rok musi zostać wysłany najpóźniej do połowy roku bieżącego (koniec czerwca). Wnioski wysyłane po terminie nie są przez władze irlandzkie rozpatrywane.
Minimalna kwota VAT do zwrotu, o jaki może się ubiegać przedsiębiorca, to 200 euro. Jeżeli dotyczy roku kalendarzowego albo ostatnich miesięcy roku, kwota nie może być mniejsza niż 25 euro. Wnioski dotyczące kwot mniejszych nie są również rozpatrywane przez władze irlandzkie.
Wniosek o zwrot podatku zapłaconego w cenie towarów i usług kupionych na terenie Irlandii należy złożyć na formularzu VAT 60 EC. Można go pobrać ze strony internetowej www.revenue.ie. Ponadto inne formularze wydawane przez państwa członkowskie Unii Europejskiej są akceptowane, ale muszą być wypełnione w języku angielskim i w walucie EUR.
We wniosku powinna zostać wymieniona każda faktura załączona do niego (można użyć w tym celu programu Exel).
Wniosek podpisuje osoba upoważniona do reprezentowania firmy albo upoważniony pełnomocnik.
Do wniosku należy dołączyć:
• oryginały faktur, rachunków, wszystkich dokumentów zakupu, na podstawie których podatek od wartości dodanej został zapłacony w Irlandii (kopie dokumentów nie są uznawane przez władze irlandzkie); rachunki powinny być wystawione zgodnie z irlandzkimi przepisami podatkowymi,
• aktualny dokument potwierdzający zarejestrowanie w VAT w Polsce,
• jeżeli w imieniu przedsiębiorcy o zwrot podatku ubiega się osoba trzecia - oryginał pełnomocnictwa.
Formularz wraz z dokumentami powinien zostać przesłany do urzędu właściwego w sprawach zwrotu podatku od wartości dodanej na adres:
VAT Repayment (Unregistered) Section
Office of Revenue Commissioners
Strategic Planning Division
Accountant General's Branch
River House - Charlotte's Quay
IE LIMERICK
Ireland
t.: + 35 361 21 27 00
f.: + 35 361 40 21 25
www.revenue.ie
Na wydanie decyzji organ irlandzki ma, co do zasady, sześć miesięcy od daty wpływu wniosku wraz z dokumentami. Jeżeli w trakcie postępowanie okaże się, że wymagane są także inne dokumenty, termin ten ulega przedłużeniu. Zwykle procedura trwa od 8 do 12 tygodni.
Jeśli zwrot zostanie przyznany, zostaje wypłacony przed upływem terminu wymienionego powyżej, zwykle przelewem na rachunek wnioskującego (kwota jest pomniejszona o koszt przelewu).
Jeżeli władze podatkowe odmówią zwrotu podatku, wówczas polskiemu przedsiębiorcy przysługuje prawo wniesienia odwołania do organów administracji podatkowej Irlandii w terminie 21 dni od daty otrzymania decyzji. Jeżeli władze podatkowe nie uwzględnią odwołania, przedsiębiorca ma prawo wniesienia sprawy do sądu w Irlandii.
Andrzej Markowski
ekspert w zakresie VAT
Anna Dudkowska
ekspert w zakresie VAT