Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.
Turcja
To kraj, z którym UE ma podpisaną umowę o wolnym handlu w ramach Paneurośródziemnomorskiej konwencji w sprawie preferencyjnych reguł pochodzenia (PEM) oraz unię celną. Oznacza to, że Turcja ramy prawne w obrocie towarowym musi mieć zbliżone do przepisów unijnych. Niemniej jednak, nie dotyczy to świadczonych usług niematerialnych.
Należy zatem odróżnić obrót towarem i usługi wykonywane na tym towarze, takie jak załadunek, pakowanie czy transport od usług niematerialnych, których z towarem powiązać nie można.
Nowe uwarunkowania od stycznia 2024
W celu wykonania zleconej usługi niematerialnej należy mieć potwierdzenie takiego zlecenia w sposób: pisemny lub emailowy. Mówimy tu o zleceniu wartym do 10 tys USD. Dobrze jest też dowodowo zachować cały proces negocjacji z klientem. Po wykonaniu usługi należy mieć dowód na jej wykonanie – wysłanie pracy emailem, siecią internetową, co dodatkowo należy potwierdzić protokołem zdawczo odbiorczym. Po wystawieniu faktury w terminie określonym jako termin zapłaty należy spodziewać się stosownego wynagrodzenia. Po wykonaniu przelewu na terenie Turcji środki płatnicze zostają wstrzymane do potwierdzenia zawarcia transakcji. W celu wykonania przelewu przez turecki bank należało przesłać podpisaną umowę na wykonanie usługi niematerialnej oraz potwierdzenia, że polska firma jest legalna i płaci podatki (wystarczyło zaświadczenie z urzędu skarbowego o niezaleganiu przetłumaczone na język angielski).
Po stronie wykonawcy na jego koncie te same środki płatnicze zostają wstrzymane do potwierdzenia transakcji. Należy zatem spodziewać się kontroli w zakresie przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy. Bank zleceniobiorcy skontaktował się z wykonawcą usługi telefonicznie i poprosił o odpowiedzi na pytania, które to przesłał na emaila. Odpowiedzi trzeba było dokonać w ciągu 1 godziny od otrzymanego telefonu. Pytania banku brzmiały:
W związku z przelewem na xxxx USD proszę o odpowiedź na następujące pytania:
- W jaki sposób nawiązał Pan relację z nadawcą?
- Jaki jest adres strony internetowej nadawcy i w jakiej branży on działa?
- Co jest przedmiotem transakcji?
- Czy jest Pan w stanie dostarczyć dokumentację dla tego rozliczenia? Jeśli tak, proszę o przesłanie.
Po odpowiedzi na powyższe pytania, bank zaksięgował przelew na koncie zleceniobiorcy.
Podsumowanie
Oznacza to, że każdą transakcję na usługę niematerialną zbywaną na teren Turcji, należy mieć dowodowo udokumentowaną, jednocześnie licząc się z opóźnionym terminem wpływu wynagrodzenia na konto zleceniobiorcy.