JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ MINISTER
W styczniu i lutym 2006 r. podatnik osiągnął dochody w Polsce z tytułu wykonywanej pracy. Od 1 marca 2006 r. podatnik pracuje na terytorium Francji we francuskiej firmie. Do Francji wyjechał wraz z żoną i dwójką dzieci z zamiarem stałego pobytu. Dzieci podatnika uczęszczają do francuskiej szkoły. W związku ze zmianą zamieszkania małżeństwo sprzedało mieszkanie w Polsce, zlikwidowało polskie konta bankowe oraz poinformowało właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zmianie miejsca zamieszkania. W Polsce pozostała jedynie działka, której podatnik wraz z żoną jest współwłaścicielem. Czy w związku z przeniesieniem rezydencji podatkowej do Francji podatnik będzie zobowiązany w polskim rocznym zeznaniu podatkowym za 2006 rok uwzględnić dochody uzyskane z tytułu pracy wykonywanej we Francji?
ODPOWIEDŹ MINISTRA
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.; dalej ustawa o PIT) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).
Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o PIT osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium RP miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy). Stosownie do art. 4a ustawy o PIT, art. 3 ust. 1 i 2a tej ustawy należy stosować z uwzględnieniem postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska.
Stosownie do art. 4 ust. 1 polsko-francuskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania określenie osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie oznacza osobę, która według prawa tego państwa podlega tam obowiązkowi podatkowemu, z uwagi na jej miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne podobne znamiona. Określenie to nie obejmuje osoby fizycznej, która podlega opodatkowaniu w tym umawiającym się państwie tylko dlatego, że osiąga ona dochód ze źródeł w nim położonych.
Zatem definicja miejsca zamieszkania odnosi się bezpośrednio do określenia miejsca zamieszkania przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw będących stronami umowy i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.
W przepisach polskiego prawa podatkowego, obowiązującego w 2006 roku pojęcie miejsce zamieszkania nie zostało zdefiniowane. Definicja miejsca zamieszkania znajduje się w art. 25 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa lub nie w danej miejscowości. Zamiar stałego pobytu w danej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do zamiaru osoby. W omawianej sytuacji należy uznać, że podatnik z dniem wyjazdu z Polski przeniósł swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych do Francji, gdyż z państwem tym wiążą go ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze.
W związku z tym od 1 marca 2006 r. podatnik podlega w Polsce opodatkowaniu na zasadach zawartych w art. 3 ust. 2a ustawy o PIT, tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium Polski (ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu).
Jednocześnie do dnia wyjazdu z Polski podatnik podlegał w Polsce opodatkowaniu zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o PIT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.), od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu). Oznacza to, że za rok 2006 podatnik podlega opodatkowaniu w Polsce od dochodów uzyskanych do dnia wyjazdu z Polski.
Ewa Matyszewska