Zmiany w zasadach ustalania podstawy wymiaru oraz składki zdrowotnej miesięcznej i rocznej dla osób prowadzących działalność gospodarczą
Obecnie przedsiębiorcy obliczają miesięczną podstawę wymiaru i składkę zdrowotną indywidualnie. Sposób ustalenia podstawy tej składki i jej wysokość uzależniona jest od formy opodatkowania. W 2023 r. po raz pierwszy przedsiębiorcy będą ustalać minimalną roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej. W związku z tym część przepisów w tym zakresie została doprecyzowana. Najważniejsze zmiany przepisów prezentujemy
w tabeli.
Tabela. Zmiany wpływające na wysokość składki zdrowotnej przedsiębiorców
| Zmiana | Opis zmiany |
| 1 | 2 |
| Ustalanie liczby miesięcy dla określenia minimalnej wysokości rocznej podstawy wymiaru składki dla przedsiębiorców rozliczających podatek dochodowy na zasadach ogólnych |
W związku z wątpliwościami dotyczącymi tego, które miesiące uwzględniać do rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej (czy z roku kalendarzowego, czy z roku składkowego trwającego od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego) ustawodawca doprecyzował przepisy w tym zakresie. Obecnie przedsiębiorcy rozliczający się z podatku na zasadach ogólnych ustalają miesięczną podstawę składki zdrowotnej na podstawie dochodu z działalności z poprzedniego miesiąca (tj. dochód za styczeń 2022 r. był podstawą do naliczenia podstawy i składki zdrowotnej za luty 2022 r.). W związku z tym roczną podstawę wymiaru składki stanowić będzie dochód osiągnięty w roku kalendarzowym. Stąd konieczność doprecyzowania przepisów, tak aby dla celów obliczania wysokości rocznej podstawy zdrowotnej odnosić się do roku kalendarzowego a nie do roku składkowego. |
| Wyłączenie z miesięcy uwzględnianych do rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej miesięcy zwolnionych z opłacania tej składki |
Wprowadzona regulacja pozwoli przedsiębiorcom rozliczającym podatek Liczba miesięcy korzystania ze zwolnienia w opłacaniu składki zdrowotnej |
| Termin rozliczenia rocznej składki zdrowotnej |
Przedsiębiorcy opłacający podatek dochodowy na zasadach ogólnych (tj. według skali podatkowej, w formie podatku liniowego lub od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej), a także opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych będą rozliczać roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej oraz kwotę składki w dokumentach rozliczeniowych (ZUS RCA, ZUS RCA II, ZUS DRA, ZUS DRA II) składanych za miesiąc, w którym upłynie termin złożenia rozliczenia podatkowego (tj. kwiecień roku następnego po roku podatkowym). |
| Nadpłata lub niedopłata składki zdrowotnej |
Płatnicy składek obliczają roczną składkę zdrowotną od przychodów uzyskanych w roku kalendarzowym i porównują jej kwotę z sumą miesięcznych składek zdrowotnych należnych w roku składkowym. W przypadku nadpłaconej składki zdrowotnej ZUS będzie dokonywał zwrotu, jeżeli płatnik składek: Wniosek o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej można złożyć wyłącznie w formie elektronicznej. Jeżeli płatnik składek nie złoży wniosku w terminie przy jednoczesnym braku zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń, wówczas kwota nadpłaty podlega rozliczeniu na koncie płatnika do końca |
| Termin składania korekty dokumentów rozliczeniowych |
Korektę podstawy wymiaru i wysokości składki zdrowotnej płatnik składek może składać do ZUS do dnia przekazania wniosku o zwrot nadpłaty, a w pozostałych przypadkach – nie później niż do końca drugiego miesiąca, licząc od upływu terminu złożenia zeznania podatkowego. |
| Obniżenie podstawy zdrowotnej dla osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub korzystającymi z ulgi na start |
Po zmianie przepisów podstawę składki zdrowotnej dla osób współpracujących Obecnie płatnicy składek opłacają składkę zdrowotną za osoby współpracujące |
| Roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej twórców i artystów |
Twórcy i artyści prowadzący jednocześnie inną pozarolniczą działalność gospodarczą, z której opłacają podatek dochodowy na zasadach ogólnych albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej ustalają zgodnie z formą opodatkowania. |
Składka zdrowotna przedsiębiorców po 1 lipca 2022 r. Jak przygotować się do zmian?
Przedsiębiorcy (również ci prowadzący biura rachunkowe) powinni zapoznać się ze zmianami w przepisach ustawy zdrowotnej, dotyczącymi m.in. ustalania rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej i wysokości samej składki, ustawowych terminów na rozliczenie składki zdrowotnej, jej opłacania, terminów dotyczących składania wniosku o zwrot nadpłaty, składania korekt dokumentów rozliczeniowych, zmiany w wysokości podstawy wymiaru składki zdrowotnej dla osób współpracujących. Zapoznanie się ze zmienionymi przepisami zminimalizuje ryzyko popełnienia błędów przy rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej, a także przy prawidłowym ustalaniu zasad obliczania zarówno podstawy wymiaru, jak i samej składki, w zależności od formy opodatkowania.
PODSTAWA PRAWNA:
● art. 81 ust. 2ba, ust. 2ca, ust. 2d, ust. 2ea, ust. 2ga, ust. 2i-2k, ust. 2ka, ust. 2l i 2n, ust. 2m, ust. 2qa, ust. 2va, ust. 2vb, ust. 2vc, ust. 2ya,ust. 2za, ust. 2zae, ust. 2zb, art. 82 ust. 4–5, ust.10 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285, z późn. zm. – w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą z 9 czerwca 2022 r.
● art. 10 i art. 36 ustawy nowelizującej z 9 czerwca 2022 r.
Ważne!
Od 1 stycznia 2023 r. wprowadzony zostanie nowy podmiot podlegający obowiązkowi ubezpieczeń. Osobą prowadzącą pozarolniczą działalność będzie także komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej. Będzie on podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia ogółu praw i obowiązków w spółce do dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
Miesięczne formularze rozliczeniowe ZUS - zmiany wynikające ze zmienionych przepisów w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego i rocznego rozliczania składki zdrowotnej
Zmiany polegają na dostosowaniu miesięcznych raportów rozliczeniowych i deklaracji do znowelizowanych przepisów w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego i rocznego rozliczania składki zdrowotnej. W zakresie danych przekazywanych przez płatników składek do ZUS pojawią się informacje:
- o zmianie formy opodatkowania,
- o kwocie należnego podatku dochodowego od osób fizycznych za dany rok kalendarzowy (informację tę wypełniać będą osoby zaliczone do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności, które uzyskują przychód jedynie z działalności gospodarczej, a także objęci ulgą na start, i z tego tytułu opłacają składkę zdrowotną w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych).
Natomiast dotychczasowa informacja o kwocie dopłaty składki zdrowotnej stanowiącej różnicę zostanie zastąpiona informacją o kwocie różnicy tej składki. Rozliczenie roczne składki zdrowotnej odbywać się będzie na drukach rozliczeniowych. Wykazana różnica pomiędzy sumą składek zdrowotnych opłaconych za poszczególne miesiące a wyliczoną roczną składką zdrowotną będzie widoczna jako jej nadpłata lub niedopłata. Nowe informacje pojawią się na formularzach ZUS RCA i ZUS DRA obowiązujących od stycznia 2023 r.
Przygotowanie do zmian
Przedsiębiorcy (również prowadzący biura rachunkowe) powinni zapoznać się z nowymi formularzami druków rozliczeniowych (jak tylko ukażą się w rozporządzeniu), jak również z zasadami ustalania rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej i samej składki, a także terminem złożenia rozliczenia rocznego w tym zakresie. Dzięki temu unikną zarówno składania ewentualnych korekt miesięcznych dokumentów rozliczeniowych, jak i rozliczenia rocznego.
PODSTAWA PRAWNA:
- art. 41 ust. 3, art. 46 ust. 4 pkt 3d, pkt 6aa, pkt 6ab ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm. – w brzmieniu nadanym ustawą z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw; dalej: ustawa systemowa
- art. 4 pkt 3–5 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. z 2022 r. poz. 1265; dalej ustawa nowelizująca z 9 czerwca 2022 r.
Artykuł jest fragmentem publikacji "Jak przygotować się do zmian od 1 lipca 2022 r. Podatki. Wynagrodzenia".
Kup w naszym sklepie książkę i e-book!
Jak przygotować się do zmian od 1 lipca 2022 r. Podatki. Wynagrodzenia
INFOR