Ulgi podatkowe w PIT - zmiany od 1 lipca 2022 r. (Polski Ład 2.0)

Likwidacja ulgi dla klasy średniej. Dodatkowy zwrot podatku w związku z likwidacją ulgi dla klasy średniej

Czym jest ulga dla klasy średniej?

Obowiązująca od 1 stycznia 2022 r. ulga dla pracowników lub podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej zwana potocznie ulgą dla klasy średniej (art. 26 ust. 1 pkt 2aa ustawy o PIT) polega na odliczeniu od dochodu kwoty, która jest ustalana indywidualnie w oparciu o wysokość uzyskanych przychodów. Odliczenie to dotyczy (do 30 czerwca 2022 r.) wyłącznie podatników, którzy uzyskali przychody z pracy na etacie oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej w łącznej wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie. Rozwiązanie to dotyczyło przychodów podlegających opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, z tym że w przypadku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej kwota ta dotyczyła przychodów pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia tej działalności, z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia ­społeczne.

Uchylenie przepisów dot. ulgi dla klasy średniej od 1 lipca 2022 r.

Od 1 lipca 2022 r. nie obowiązuje ulga dla klasy średniej. Nie jest już stosowana ani przy obliczaniu zaliczek na podatek, ani w rozliczeniu rocznym za rok 2022. Ulgę dla klasy średniej zastąpiło obniżenie o 5 pkt. proc. niższej stawki podatku w skali podatkowej, czyli z 17% do 12%.

Uchylenie ulgi dla klasy średniej zostało wprowadzone przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów pracowników oraz przedsiębiorców, będących do 30 czerwca 2022 r. jej adresatami. Jeśli okaże się, że podatek należny za 2022 r. obliczony bez zastosowania ulgi dla klasy średniej jest wyższy od podatku obliczonego bez uwzględnienia zmian wprowadzonych 1 lipca 2022 r., podatnik otrzyma zwrot z urzędu skarbowego.

Dodatkowy zwrot podatku w związku z likwidacją ulgi dla klasy średniej

Dodatkowym zabezpieczeniem przed wzrostem podatku z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej – u dotychczasowych beneficjentów tej preferencji – jest specjalny mechanizm, który gwarantuje, że po zmianach wprowadzonych od 1 lipca 2022 r. podatnicy nie zapłacą wyższego podatku. W praktyce polega to na tym, że jeśli okaże się, że podatek należny obliczony bez zastosowania ulgi dla klasy średniej jest wyższy od podatku obliczonego bez uwzględnienia zmian wprowadzonych 1 lipca 2022 r., urząd skarbowy zwróci ci kwotę odpowiadającą tej różnicy.

Uwaga!
Aby otrzymać zwrot z urzędu skarbowego z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej podatnik nie musisz nic. Urząd skarbowy sam przeliczy podatek na dwa sposoby i poinformuje podatnika o kwocie zwrotu, jeśli ta wystąpi.

Kiedy podatnikowi należy się dodatkowy zwrot z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej?

Dodatkowy zwrot należy się, gdy:

1) za 2022 r. złożyłeś zeznanie PIT-36 albo PIT-37, z którego wynika, że w tym roku uzyskałeś podlegające opodatkowaniu na skali przychody:
- z pracy na etacie (stosunek pracy, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy) oraz
- z pozarolniczej działalności gospodarczej (chodzi o przychody pomniejszone o koszty podatkowe prowadzenia tej działalności inne niż składki na ubezpieczenia społeczne, zapłacone za Ciebie i osoby współpracujące) w łącznej wysokości mieszczącej się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł;

2) podatek należny za 2022 r., który obliczyłeś w zeznaniu PIT-36 albo PIT-37, jest wyższy od hipotetycznego podatku należnego za 2022 r.

Jeśli zeznanie PIT-36 albo PIT-37 złożyłeś wspólnie z małżonkiem, pamiętaj, że warunek wysokości uzyskanych przychodów jest spełniony również wtedy, gdy połowa Waszych łącznych przychodów (wyżej wymienionych, czyli z pracy na etacie oraz pozarolniczej działalności gospodarczej) mieści się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł. Dotyczy to również sytuacji, gdy indywidualnie żadne z Was nie spełnia tego warunku, np. nie uzyskuje określonego rodzaju przychodów lub uzyskuje je w wysokości innej niż jest wymagana.

Wysokość tak ustalonego podatku należnego za 2022 r. urząd skarbowy porównuje z hipotetycznym podatkiem należnym za 2022 r.

Czym jest hipotetyczny podatek należny za 2022 r.?

Hipotetyczny podatek należny za 2022 r. (dalej: hipotetyczny podatek) to podatek teoretyczny. W praktyce podatnik nie musi go obliczać ani płacić. Jest on ustalany wyłącznie po to, aby sprawdzić, czy obniżenie stawki z 17% do 12% całkowicie rekompensuje likwidację ulgi dla klasy średniej.

Ważne!
Hipotetyczny podatek jest obliczany według skali podatkowej ze stawkami 17% i 32% oraz z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej. Hipotetyczny podatek oblicza urząd skarbowy. Podatnik nie musi tego robić.

Przy obliczaniu hipotetycznego podatku urząd skarbowy stosuje te same zasady, co podatnik w zeznaniu. Oznacza to, że oblicza podatek od tych samych przychodów, z uwzględnieniem tych samych ulg oraz wybranego przez podatnika sposobu opodatkowania.

Różnica w ustalaniu podatku należnego w zeznaniu za 2022 r. oraz podatku hipotetycznego polega na tym, że dla potrzeb obliczenia należnego podatku za 2022 r. (czyli przez podatnika w zeznaniu) nie jest stosowana ulga dla klasy średniej oraz podatek obliczany jest według skali obowiązującej od 1 lipca 2022 r., tj. ze stawkami 12% i 32%.

Przy ustalaniu hipotetycznego podatku urząd skarbowy uwzględnia ulgę dla klasy średniej oraz oblicza podatek według „starej” skali podatkowej ze stawkami 17% i 32%.

Porównanie	Podatek należny za 2022 r. Autopromocja Rozliczamy najem. Przykłady, wypełnione druki Sprawdź	Hipotetyczny podatek należny za 2022 r.
Ulga dla klasy średniej	nie jest stosowana	jest stosowana
Skala podatkowa	ze stawkami 12% i 32%	ze stawkami 17% i 32%
Kto oblicza	podatnik	urząd skarbowy

Ustalając wysokość ulgi dla klasy średniej urząd skarbowy bierze pod uwagę szczególne regulacje dotyczące stosowania tej preferencji przez małżonków. O ile zatem podatnik rozliczył się wspólnie z małżonkiem, urząd skarbowy przeliczy wysokość ulgi dla klasy średniej w każdym możliwym wariancie i zastosuje ten, który jest dla podatnika/ małżonków najkorzystniejszy.

Wysokość kwoty podatku do zwrotu z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej

Podatnik ma prawo do zwrotu w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym za 2022 r. (wynikającym z zeznania) a hipotetycznym podatkiem (obliczonym przez urząd skarbowy).

Termin i zasady zwrotu podatku z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej

Jeżeli wystąpi kwota do zwrotu, urząd skarbowy poinformuje podatnika o tym w ciągu 21 dni od dnia złożenia zeznania. Do 21-dniowego okresu nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Informację o wystąpieniu kwoty do zwrotu urząd skarbowy przekazuje na piśmie. Informacja ta, zamiast podpisu osoby upoważnionej do jej wydania, może zawierać podpis mechanicznie odtwarzany tej osoby lub nadruk imienia i nazwiska wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do jej wydania.

Kwota do zwrotu traktowana jest jak nadpłata. Zatem jest zwracana w terminie 45 dni od dnia złożenia zeznania za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo w terminie 3 miesięcy, jeżeli zeznanie podatnik złożył papierowo.

Jeżeli kwotę tę podatnik otrzymał nienależnie lub w wysokości większej od należnej, musi ją oddać. W przypadku złożenia korekty zeznania lub wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w innej wysokości niż wynikająca z tego zeznania lub tej korekty, urząd skarbowy na nowo ustala kwotę do zwrotu z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej.

Przykład
Pan Zdzisław jest zatrudniony na umowę o pracę. W 2022 r. zarobił 150 tys. zł i chciałby wiedzieć, czy w jego przypadku urząd skarbowy obliczy hipotetyczny podatek i porówna go z podatkiem należnym wykazanym w zeznaniu?

Odpowiedź MF: Tak, ale tylko wtedy, gdy Pan Zdzisław złoży wspólne zeznanie z żoną, w którym połowa łącznych przychodów obojga małżonków (kwalifikujących do ulgi dla klasy średniej) wyniesie od 68 412 zł do 133 692 zł. Rozliczając się indywidualnie Pan Zdzisław nie spełnia bowiem wymogów ulgi dla klasy średniej (wysokość uzyskanych przychodów wykracza poza limit).

Przykład
Pani Marta samotnie wychowuje troje dzieci. Co roku korzysta z ulgi na dzieci, która przewyższa kwotę podatku, od którego dokonuje odliczenia. W efekcie w rozliczeniu rocznym są jej zwracane zaliczki na podatek, jakie zakład pracy pobrał od wynagrodzenia, które co miesiąc wypłaca Pani Marcie. Roczne przychody Pani Marty wyniosły 42 tys. zł. Czy poza dodatkowym zwrotem z tytułu ulgi na dzieci, Pani Marta otrzyma również zwrot z urzędu skarbowego z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej?

Odpowiedź MF: Nie, gdyż roczne przychody Pani Marty są poza limitem uprawniającym do ulgi dla klasy średniej. Brak prawa do ulgi dla klasy średniej jest równoznaczny z brakiem prawa do zwrotu z tytułu likwidacji tej ulgi. W przypadku Pani Marty efekt w postaci zmniejszenia obciążeń fiskalnych z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych jest osiągnięty poprzez obniżenie o 5 pkt. proc. niższej stawki podatku w skali podatkowej (z 17% do 12%).

Przykład
Pani Jolanta jest pracownikiem etatowym i spełnia warunki do ulgi dla klasy średniej. Obawia się jednak, że za 2022 r. zapłaci wyższy podatek roczny na skali, oraz że będzie musiała złożyć dwa zeznania, obliczając w nich podatek na dwa róże sposoby. Czy to prawda?

Odpowiedź MF: 2 × NIE. Pani Jolanta ani nie zapłaci wyższego podatku w związku z uchyleniem ulgi dla klasy średniej, ani nie musi obliczać podatku według skali na dwa różne sposoby. Pani Jolanta składa tylko jedno zeznanie (PIT-36 albo PIT-37), w którym podatek należny za 2022 r. oblicza według skali ze stawkami 12% i 32% oraz z pominięciem ulgi dla klasy średniej. Obliczenia hipotetycznego podatku, czyli według skali ze stawkami 17% i 32% oraz z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej, dokonuje urząd skarbowy. Pani Jolanta tego nie robi.

Zwrot niewykorzystanej ulgi na dzieci - zmiany od 1 lipca 2022 r.

Ulga na dzieci to jedno z najpopularniejszych odliczeń podatkowych. Polega na możliwości odliczenia od podatku określonych kwot na każde dziecko. Ulgę rozlicza się po zakończeniu roku podatkowego, w składanym zeznaniu rocznym. Jej wysokość zależy od wielu czynników:
• liczby i wieku dzieci,
• wysokości zarobków w przypadku odliczenia na jedno dziecko,
• sposobu opodatkowania w przypadku prowadzenia przez rodziców działalności gospodarczej.

Jeżeli korzystasz z ulgi z tytułu wychowywania dzieci i w składanym zeznaniu podatkowym zabraknie podatku do odliczenia pełnej kwoty przysługującej Ci ulgi - masz prawo otrzymać różnicę pomiędzy kwotą przysługującego odliczenia a kwotą odliczoną w zeznaniu podatkowym.

Ważne!
Dodatkowy zwrot jest ograniczony limitem. Jego wysokość wyznacza suma zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wskazanych w ustawie PIT.

Co się zmienia od 1 lipca 2022 r.?

Zmienia się sposób ustalania limitu. Wysokość limitu wyznacza suma:
- podlegających odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych na własne ubezpieczenie lub pobranych przez płatnika z wynagrodzenia, pomniejszonych o składki odliczone w zeznaniu z pozarolniczej działalności gospodarczej, albo działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym, albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, 
- składek na ubezpieczenie zdrowotne, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych pomniejszonych o składki odliczone w zeznaniu z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, 
- składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych na własne ubezpieczenie lub pobranych przez płatnika z wynagrodzenia podatnika od uzyskanych przychodów, które objęte są zwolnieniem w ramach: ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+, ulgi dla pracujących seniorów, z wyjątkiem przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym, 5% podatkiem od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Przykład
Pani Ewa uzyskała w roku podatkowym 2022 przychód z wynagrodzenia ze stosunku pracy w wysokości 75 000 zł. Jest to Jej jedyny przychód. Z uwagi na fakt, iż przychody w całości korzystały ze zwolnienia w ramach ulgi na powrót, podatek wynosi 0 zł. Pani Ewa jest mamą 2 dzieci. Czy Pani Ewa ma prawo do ulgi z tytułu wychowywania dzieci?

Odpowiedź MF: Ponieważ Pani Ewa nie płaci podatku dochodowego, bowiem całość uzyskanych przez Nią w 2022 r. przychodów korzysta ze zwolnienia w ramach ulgi na powrót, nie ma możliwości odliczenia od podatku ulgi z tytułu wychowywania dzieci. Ma natomiast prawo do „dodatkowego zwrotu” z tytułu ulgi na dzieci do wysokości składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, które pobrał płatnik, od przychodów korzystających ze zwolnienia w ramach ulgi na powrót.

Przykład
Pani Anna jest mamą 3 dzieci. W ramach ulgi na dzieci podatniczce przysługuje kwota 4 224,12 zł. Uzyskuje wyłącznie przychody ze stosunku pracy. Podatek należny wynikający z deklaracji podatkowej Pani Anny wynosi 3 000 zł. Pytanie: Czy podatniczka może skorzystać z ulgi na dzieci oraz dodatkowego zwrotu ulgi?

Odpowiedź MF: Tak, Pani Anna w zeznaniu podatkowym skorzysta z ulgi na dzieci do wysokości podatku tj. 3 000 zł. Ponieważ kwota przysługującego odliczenia jest wyższa niż kwota odliczona, podatniczka może również skorzystać z dodatkowego zwrotu z tytułu ulgi na dzieci. Do ustalenia limitu dodatkowego zwrotu w tym przypadku należy uwzględnić wykazane w informacji PIT-11 podlegające odliczeniu składki na ubezpieczenie społeczne pobrane przez płatnika oraz pobrane przez płatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Polecamy: „Jak przygotować się do zmian od 1 lipca 2022 r. Podatki. Wynagrodzenia”

Polecamy: Komplet „PIT 2022. Komentarz + suplement z komentarzem do zmian od 1 lipca 2022 r.”

Zmiany w uldze dla młodych, uldze na powrót, uldze dla rodzin 4+ oraz uldze dla pracujących seniorów

Ulga dla młodych obowiązuje od 1 sierpnia 2019 r. Z ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ oraz ulgi dla pracujących seniorów podatnicy mogą korzystać od 1 stycznia 2022 r. Każda z tych ulg polega na zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych określonych przychodów. Kto jest uprawniony do każdej z tych preferencji według stanu na 30 czerwca 2022 r.?

Od 1 lipca 2022 r. zakresem tych ulg objęte są także przychody z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133, z późn. zm.).

Zmiana w zakresie objęcia zakresem ww. ulg przychodów z zasiłku macierzyńskiego wchodzi w życie w połowie roku, ale ma zastosowanie do zasiłku macierzyńskiego wypłaconego od początku 2022 r. Oznacza to, że w przypadku osoby uprawnionej do ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ lub ulgi dla pracujących seniorów, ze zwolnienia od podatku korzysta także zasiłek macierzyński wypłacony od stycznia do czerwca 2022 r.

Wolna od podatku jest ta część otrzymanego w roku podatkowym zasiłku macierzyńskiego, która łącznie z innymi przychodami objętymi tymi ulgami nie przekracza rocznie 85 528 zł.

Stosowanie ulgi przez płatników

Ważne!
Jeśli:
• jesteś osobą uprawnioną do ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ lub ulgi dla pracujących seniorów,
• otrzymujesz zasiłek macierzyński oraz
• chcesz, aby zasiłek macierzyński korzystał ze zwolnienia od podatku na etapie poboru zaliczek na podatek,
złóż płatnikowi oświadczenie, że spełniasz warunki do stosowania co najmniej jednej z tych ulg.

Po otrzymaniu oświadczenia płatnik (zakład pracy, organ rentowy) zastosuje ulgę na powrót, ulgę dla rodzin 4+ lub ulgę dla pracujących seniorów. Ta sama zasada dotyczy ulgi dla młodych stosowanej przez organ rentowy.

Uwaga!
Ulgę dla młodych organ rentowy stosuje wyłącznie na wniosek podatnika.

Po otrzymaniu oświadczenia/wniosku płatnik oblicza zaliczkę z uwzględnieniem ulg, do których masz prawo, przy czym jeśli składasz je:
- zakładowi pracy – stosuje on zwolnienie najpóźniej do miesiąca następującego, po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie,
- organowi rentowemu – stosuje on zwolnienie najszybciej jak może, z tym że w przypadku zasiłku macierzyńskiego wypłacanego od 1 stycznia 2023 r., najpóźniej od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie/wniosek.

Ulgi w formularzach PIT

Informacja o wysokości ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ oraz ulgi dla pracujących seniorów, jaką płatnicy zastosowali przy poborze zaliczek na podatek, płatnik podaje w imiennych informacjach podatkowych (PIT-11, PIT-11A). Przychody, które korzystają ze zwolnienia w ramach omawianych ulg, nie podlegają opodatkowaniu w zeznaniu podatkowym.

Ważne!
Jeżeli korzystasz z ulgi dla rodzin 4+, to dla celów rozliczenia rocznego składasz do urzędu skarbowego informację o dzieciach, których posiadanie uprawnia Cię do tej ulgi.
Informację tę składasz na wzorze PIT-DZ w terminie do 30 kwietnia następnego roku podatkowego. Wzór jest dostępny na stronie BIP Ministerstwa Finansów.
W PIT-DZ podajesz liczbę dzieci, ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów imiona, nazwiska i daty urodzenia czworga dzieci. u
Nie składasz PIT-DZ, jeśli za rok podatkowy złożyłeś zeznanie, wykazując w nim dzieci, które uprawniają Cię do ulgi dla rodzin 4+.

Przykład
Pani Ania urodziła dziecko. Nie może się nim opiekować ze względu na swój stan zdrowia. Zasiłek macierzyński pobiera ojciec dziecka, który nie ukończył jeszcze 26. roku życia. Czy zasiłek ten korzysta ze zwolnienia od podatku skoro otrzymuje go inna osoba niż matka dziecka?

Odpowiedź MF: Tak, zasiłek macierzyński, który otrzymuje ojciec lub inny członek najbliższej rodziny również korzysta ze zwolnienia. O zastosowaniu ulgi nie przesądza to, czy jest on wypłacany matce dziecka, lecz to, czy jest to zasiłek, o którym mowa w ustawie z 25 czerwca 199 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa, oraz czy jest wypłacany osobie spełniającej warunki do ulgi dla młodych, czyli osobie, która na moment otrzymania zasiłku nie ukończyła 26. roku życia oraz nie wykorzystała w całości limitu tej ulgi.

Przykład
Od sierpnia Pani Agnieszka otrzymuje zasiłek macierzyński. ZUS pobiera od niego zaliczkę na podatek. Pani Agnieszka chce wiedzieć, czy płatnik postępuje prawidłowo, skoro ona nie ukończyła jeszcze 26. roku życia?

Odpowiedź MF: Tak, ZUS ma prawo pobierać zaliczkę na podatek w sytuacji, gdy Pani Agnieszka nie złożyła do ZUS wniosku o stosowanie ulgi dla młodych.

Przykład
W pierwszym półroczu 2022 r., w związku z urodzeniem czwartego dziecka Pani Katarzyna otrzymywała zasiłek macierzyński, od którego była pobrana zaliczka na podatek. Po 30 czerwca 2022 r. Pani Katarzyna chce odzyskać wcześniej zapłaconą zaliczkę. Czy ma do tego prawo?

Odpowiedź MF: Tak, Pani Katarzyna ma prawo do zwrotu nadpłaconego podatku. Odzyska go w rozliczeniu rocznym. W praktyce polega to na złożeniu zeznania i obliczeniu podatku wyłącznie od przychodów podlegających opodatkowaniu (czyli z pominięciem przychodów zwolnionych), a następnie obliczenie różnicy pomiędzy sumą zapłaconych w trakcie roku zaliczek (w tym pobranych przez płatnika od zasiłku macierzyńskiego), a podatkiem należnym wynikającym z zeznania. Jeśli kwota zapłaconych zaliczek jest wyższa od kwoty podatku należnego, powstaje nadpłata w wysokości różnicy między tymi kwotami, która jest zwracana przez urząd skarbowy.

Przykład
Jestem płatnikiem. Wypłacam zasiłek macierzyński, który w całości korzysta ze zwolnienia w ramach np. ulgi na powrót. Nie pobieram od niego zaliczki. Czy muszę kwoty tego zasiłku wykazywać w informacji PIT-11?

Odpowiedź MF: Tak, w przypadku ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ oraz ulgi dla pracujących seniorów, płatnicy muszą wykazywać kwoty tych ulg w informacji PIT-11 (w części G).

Komu przysługuje zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński przysługuje:

• pracownikom,
• członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osobom, które wykonują pracę nakładczą,
• osobom, które pracują na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług oraz osobom, które z nimi współpracują, a także osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej,
• osobom, które prowadzą pozarolniczą działalność, i osobom, które z nimi współpracują,
• osobom, które pracują odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• osobom, które odbywają służbę zastępczą,
• duchownym,

którzy są objęci ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo lub dobrowolnie.

Zasiłek macierzyński przysługuje za okresy, które odpowiadają okresom:

• urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• urlopu rodzicielskiego,
• urlopu ojcowskiego.

Zasiłek macierzyński przysługuje niezależnie od tego, jak długo ma się ubezpieczenie chorobowe. Na przykład jeśli urodziłaś dziecko dzień po tym, jak zgłosiłaś się do ubezpieczenia chorobowego albo zgłosił Cię do niego płatnik, to zasiłek macierzyński i tak Ci przysługuje.

Zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne a prawo do zasiłku macierzyńskiego

Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność lub współpracujesz z taką osobą, lub współpracujesz z osobą fizyczną, która prowadzi działalność gospodarczą i korzysta z ulgi na start w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych albo jesteś duchownym i sam opłacasz składki na własne ubezpieczenie, to otrzymasz świadczenie, o ile ZUS nie stwierdzi na Twoim koncie zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne albo kwota Twojego zadłużenia nie będzie przekraczała 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Jeśli ZUS stwierdzi, że nie opłaciłeś składek, a twoje zadłużenie jest wyższe niż 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę, (określonego w odrębnych przepisach), to do czasu spłaty całości zadłużenia (stan zadłużenia ustala się na dzień powstania prawa do świadczenia), to świadczenie nie przysługuje Ci. Jeżeli spłacisz w całości zadłużenie w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia, to świadczenie to przysługuje Ci za cały okres.
Jeżeli nie spłacisz w całości zadłużenia w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia, prawo do świadczenia przedawni się. Jeśli zadłużenie spłacisz w całości po upływie 6 miesięcy, to prawo do świadczenia za dalszy okres będziesz miał dopiero od dnia spłaty całości zadłużenia.

Ulga na związki zawodowe - zmiany od 1 lipca 2022 r.

Od 1 stycznia 2022 r. podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy są członkami związków zawodowych mogą pomniejszać swój dochód do opodatkowania o kwotę składek zapłaconych na rzecz związków zawodowych, do których przynależą. Wysokość odliczenia jest ograniczona limitem. W stanie prawnym do 30 czerwca 2022 r. limit wynosi 300 zł (art. 26 ust. 1 pkt 2c ustawy o PIT).
Od 1 lipca 2022 r. wzrasta limit odliczenia. Odliczać można składki do wysokości nieprzekraczającej 500 zł rocznie.

Podwyższony limit ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych już od 1 stycznia 2022 r., zatem w rozliczeniu za 2022 r. podatnik może skorzystać z tej ulgi maksymalnie do wysokości 500 zł.

Jeżeli składkę członkowską na rzecz związków zawodowych przekazuje z Twoich środków pracodawca, wówczas kwota przysługującego odliczenia będzie wykazana w informacji PIT-11. W pozostałych przypadkach musisz posiadać dowód wpłaty składek członkowskich na rzecz związków zawodowych. Dowód wpłaty musi zawierać co najmniej: dane identyfikujące członka związku zawodowego dokonującego wpłaty, nazwę organizacji związkowej na rzecz której dokonano wpłaty, tytuł i datę wpłaty oraz kwotę wpłaconych składek.

Przykład
Pan Wojciech jest architektem zatrudnionym na umowę o pracę. Jednocześnie jest członkiem związku zawodowego zrzeszającego architektów. Upoważnił swojego pracodawcę do przekazywania ze swojego wynagrodzenia składki członkowskiej na rzecz tego związku. Czy podatnik może skorzystać z ulgi na związki zawodowe?

Odpowiedź MF: Podatnik może skorzystać z ulgi na związki zawodowe w rozliczeniu za 2022 r. Kwota przysługującego odliczenia będzie wynikała z informacji PIT-11 przekazanej podatnikowi przez pracodawcę.

Przykład
Pani Anna jest fizjoterapeutką. Jest zatrudniona na umowę cywilnoprawną. Samodzielnie opłaca składkę członkowską na rzecz związku zawodowego zrzeszającego pracowników fizjoterapii. Czy podatnik może skorzystać z ulgi na związki zawodowe?
Odpowiedź MF: Podatnik może skorzystać z ulgi na związki zawodowe w rozliczeniu za 2022 r., maksymalnie do wysokości 500 zł, pod warunkiem, że posiada dowody wpłat składek członkowskich, z których będzie wynikała data i kwota wpłat, nazwa organizacji związkowej oraz dane identyfikujące podatnika.

Ulga na zabytki - zmiany od 1 lipca 2022 r.

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje odliczenie dedykowane podatnikom będącym właścicielami lub współwłaścicielami zabytków nieruchomych, zwane ulgą na zabytki. Komu przysługuje to odliczenie według stanu na 30 czerwca 2022 r.?
Co się zmienia od 1 lipca 2022 r.? Najważniejsza zmiana to brak możliwości odliczenia wydatków na nabycie zabytku nieruchomego poniesionych po 31 grudnia 2022 r. Zmiany obejmują również wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie oraz roboty budowlane.
Jeśli są poniesione od 1 stycznia 2023 r., to można je odliczyć pod warunkiem, że dotyczą zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków. Odliczenie tego rodzaju wydatków będzie możliwe w zeznaniu podatkowym dopiero po otrzymaniu zaświadczenia wydanego na piśmie przez konserwatora zabytków, potwierdzającego wykonanie prac i robót zgodnie z pozwoleniem wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Podatnik nie będzie mógł skorzystać z odliczenia w ramach ulgi na zabytki, jeżeli poniesione przez niego wydatki wykroczą poza zakres prac i robót określonych w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków lub zostaną wykonane niezgodnie z pozwoleniem wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Ważne!
Ustawa zachowuje prawa nabyte do odliczenia wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym oraz na nabycie zabytku nieruchomego, w dotychczasowym brzmieniu, do wydatków poniesionych do końca 2022 r.

Przykład
Pan Kazimierz jest właścicielem kamienicy wpisanej do rejestru zabytków. Na podstawie pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków w sierpniu i wrześniu 2022 r. prowadził prace konserwatorskie w nieruchomości. Z tego tytułu poniósł udokumentowany fakturami wystawionymi przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku, wydatek w łącznej kwocie 50 000 zł. Zabytkowa kamienica, której powierzchnia użytkowa wynosi 400 m², została nabyta w styczniu 2022 r. za 400 000 zł. Pan Kazimierz za rok 2022 składa zeznanie podatkowe PIT-37, w którym wykazuje dochód do opodatkowania w wysokości 130 000 zł. Czy Pan Kazimierz w rozliczeniu za 2022 r. może skorzystać z ulgi na zabytki? Czy w przypadku, gdy dochód podatnika za 2022 rok będzie zbyt niski, aby odliczyć całą kwotę ulgi, będzie mógł pomniejszać dochód o jej niewykorzystaną część również w kolejnych latach?

Odpowiedź MF: Pan Kazimierz będzie mógł pomniejszyć dochód uzyskany w 2022 r. o kwotę ulgi na zabytki. Ponieważ kwota przysługującego odliczenia wyniesie 225 000 zł (wydatek na prace konserwatorskie = 50% × 50 000 zł = 25 000 zł + wydatek na nabycie = 500 zł × 400 m² = 200 000 zł), podatnik uwzględni ulgę tylko do wysokości odpowiadającej dochodowi do opodatkowania tj. 130 000 zł. Pozostałą część przysługującego odliczenia w wysokości 95 000 zł, która nie znalazła pokrycia w dochodzie podatnika za 2022 r., Pan Kazimierz, na zasadzie praw nabytych, będzie mógł odliczać w kolejnych 6 latach podatkowych.

Przykład
Pan Jan jest właścicielem zabytkowej kamienicy wpisanej do rejestru zabytków. Z uwagi na jej zły stan techniczny wystąpił do wojewódzkiego konserwatora zabytków o pozwolenie na przeprowadzenie w niej robót budowlanych poprawiających jej stan techniczny. Podatnik pozwolenie uzyskał w marcu 2023 r., zaś roboty budowlane w kamienicy zostały przeprowadzane w lipcu 2023 r. Zaświadczenie wojewódzkiego konserwatora zabytków potwierdzające wykonanie prac, zgodnie z pozwoleniem, wydano w październiku 2023 r. Kiedy podatnik może skorzystać z ulgi na zabytki?

Odpowiedź MF: Podatnik może odliczyć ulgę na zabytki w zeznaniu składanym za rok 2023, tj. w terminie od 15 lutego 2024 r. do 30 kwietnia 2024 r.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - Dziennik Ustaw - rok 2022 poz. 1265.

Źródło: Ministerstwo Finansów, "Podręcznik Niskie podatki" (stan prawny na 1 lipca 2022 r.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych