Przedsiębiorca ma obowiązek przechowywać dokumentację firmy. Kto bowiem osobie uprawnionej do kontroli „nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej lub księgę lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny” – tak stanowi art. 83 kodeksu karnego skarbowego. Są różne rodzaje dokumentów firmowych i obowiązują wobec nich nieco inne zasady.
Podatkowe
Zgodnie z art. 86 par. 1 ordynacji podatkowej „podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych przechowują księgi i związane z ich prowadzeniem dokumenty do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej”. Z kolei „zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku” (art. 70 par. 1 ordynacji podatkowej).
Innymi słowy, na przykład dokumentację związaną z podatkiem dochodowym od osób fizycznych za 2014 r., którego termin płatności minął 30 kwietnia 2015 r., trzeba zachować do końca roku kalendarzowego 2020.
Mianem dokumentów podatkowych określa się wszystkie kopie i oryginały faktur VAT, dokumenty związane z poborem i inkasem podatkowym, księgi podatkowe i związane z ich prowadzeniem dokumenty, a także wszystkie kopie wystawionych rachunków – dotyczy to podatników wystawiających rachunki oraz tych, którzy mają obowiązek ich żądania.
Dokumentacja VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.
Monitor Księgowego – prenumerata
Księgowe
Zgodnie z art. 74 ustawy o rachunkowości zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe podlegają trwałemu przechowywaniu. Pozostałe dokumenty księgowe przechowuje się co najmniej przez okres:
1) księgi rachunkowe – 5 lat;
2) karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki – przez okres wymaganego dostępu do tych informacji wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych oraz podatkowych, nie krócej jednak niż 5 lat;
3) dowody księgowe dotyczące wpływów ze sprzedaży detalicznej – do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, nie krócej jednak niż do dnia rozliczenia osób, którym powierzono składniki aktywów objęte sprzedażą detaliczną;
4) dowody księgowe dotyczące środków trwałych w budowie, pożyczek, kredytów oraz umów handlowych, roszczeń dochodzonych w postępowaniu cywilnym lub objętych postępowaniem karnym albo podatkowym – przez 5 lat od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym operacje, transakcje i postępowanie zostały ostatecznie zakończone, spłacone, rozliczone lub przedawnione;
5) dokumentację przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości – przez okres nie krótszy od 5 lat od upływu jej ważności;
6) dokumenty dotyczące rękojmi i reklamacji – 1 roku po terminie upływu rękojmi lub rozliczeniu reklamacji;
7) dokumenty inwentaryzacyjne – 5 lat;
8) pozostałe dowody księgowe i dokumenty – 5 lat.
Terminy te należy liczyć analogicznie jak w przypadku dokumentacji podatkowej.
Ubezpieczeniowe
Kolejną grupą dokumentów firmowych są dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe z ZUS. W tym przypadku także obowiązuje pięcioletni okres przechowywania dokumentacji – zarówno zgłoszeniowej, np. ZUS ZUA, jak i rozliczeniowej, np. ZUS DRA (art. 36 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Co ważne jednak, termin 5 lat dotyczy tylko dokumentów wystawionych po 1 stycznia 2012 r. Wcześniej bowiem obowiązek przechowywania dowodów ZUS obejmował okres 10 lat. W związku z tym dokumenty wystawione przed zakończeniem 2011 r. należy zachować dłużej.
Pracownicze
Najdłuższe okresy obowiązkowego przechowywania występują w przypadku dokumentacji pracowniczej. Listy płac, karty wynagrodzeń i inne dowody, na podstawie których obliczana jest podstawa emerytury lub renty, powinny się znajdować w firmowym archiwum przez okres 50 lat, licząc od ostatniego dnia pracy pracownika u danego przedsiębiorcy (art. 125a ustawy o emeryturach i rentach z FUS).
Wojciech Łysek
wojciech.lysek@infor.pl
VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
Podstawa prawna:
Art. 70 par. 1 oraz art. 86 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).
Art. 74 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Art. 83 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).
Art. 36 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Art. 125a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.).