Dawny rejestr spółek handlowych powstał w 1919 roku i funkcjonował do 2001 roku, kiedy to powstał Krajowy Rejestr Sądowy (KRS). Od tego czasu ustawodawca wielokrotnie wydłużał termin dla przedsiębiorców, którzy powinni przerejestrować swoją spółkę. Ostatecznym terminem stał się koniec 2015 roku. Według art. 9 ust. 2 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym do dnia 31 grudnia 2015 roku zachowywały moc dotychczasowe wpisy w rejestrach, w tym także w RHB.
Zgodnie z art. 14 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym podmiot, na którym ciąży obowiązek wpisu do rejestru nie może powoływać się wobec osób trzecich na dane, które nie zostały ujawnione w rejestrze lub zostały z niego wykreślone. Takim rejestrem jest właśnie Krajowy Rejestr Sądowy. Skutkiem niedopełnienia obowiązku wpisu do KRS jest niemożność posługiwania się odpisami i dokumentami z RHB potwierdzającymi istnienie firmy. Co więcej na sądach, bankach, komornikach, notariuszach czy organach administracji publicznej ciąży obowiązek powiadomienia sądu rejestrowego o przypadkach posługiwania się dokumentami z RHB lub prowadzeniem działalności przez spółkę z dawnego rejestru.
Brak aktualizacji danych grozi wykreśleniem z KRS
Jeżeli spółka do końca roku 2015 nie złożyła wniosku o wpis w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego z dniem 1 stycznia 2016 roku uznaje się ją za wykreśloną z rejestru z mocy przepisów ustawy. Biorąc jednak pod uwagę, że takie wykreślenie następuje „automatycznie” do rozwiązania pozostała kwestia majątku spółki. Zgodnie z ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym z początkiem roku majątek spółki nabywa nieodpłatnie Skarb Państwa. Za zobowiązania takiej spółki odpowiedzialność również ponosi Skarb Państwa ale jedynie do wartości przejętego mienia.
Również z dniem 1 stycznia 2016 roku a więc w momencie wykreślenia spółki z rejestru wygasają prawa wspólników do udziału w postępowaniu likwidacyjnym. Jeżeli zaś chodzi o wierzycieli spółki to mogą oni dochodzić swoich roszczeń od Skarbu Państwa w ciągu jednego roku od momentu przejęcia majątku spółki. Wierzyciele, którzy uzyskali tytuł egzekucyjny przeciwko spółce przed jej wykreśleniem z rejestru mogą wnieść wniosek o egzekucję do komornika również tylko w ciągu roku od przejęcia mienia spółki. Po tym czasie ich roszczenie wygasa.
Sankcje za niezłożenie skonsolidowanego sprawozdania do KRS
Dokonanie wykreślenia spółek z RHB z mocy prawa należy ocenić pozytywnie. Wiele takich spółek już od dawna nie prowadziło jakiejkolwiek działalności gospodarczej, istniejąc jedynie na papierze, nie posiadając swoich organów. Ostateczne rozwiązanie kwestii spółek z dawnego rejestru zapewni także zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, które jest zapewniane także poprzez istnienie jawnych rejestrów przedsiębiorców, zawierających ich aktualne dane.
Autor: Olga Dębowska, Starszy Prawnik w StillWell Polska Sp. z o.o.
Prawnik, absolwentka prawa na Wydziale Prawa Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmuje się bieżącą obsługą prawną klientów. Specjalizuje się obsłudze transakcji związanych z obrotem nieruchomościami. Posiada licencję pośrednika w obrocie nieruchomościami oraz zarządcy nieruchomości.