Jaki wpływ mają regionalne inteligentne specjalizacje na uzyskanie dofinansowania projektów

Analizując szanse pozyskania dofinansowania na realizację planów i zamierzeń inwestycyjnych, bardzo często, w pierwszej kolejności, sięgamy do kryteriów oceny wniosków. Są tam zawarte wymagania, których spełnienie jest niezbędne, by móc ubiegać się o wsparcie, a także zasady oceniania poszczególnych efektów projektu. Warto wszystkie je uważnie przeanalizować, by etapy oceny formalnej i merytorycznej przejść pozytywnie, otrzymać wymaganą ilość punktów i w efekcie uzyskać współfinansowanie dla realizacji swoich planów. Jednym z kryteriów, które bywa lekceważone, a w rzeczywistości może przesądzić o sukcesie lub porażce wniosku, jest zgodność z regionalnymi inteligentnymi specjalizacjami województw.

Ustanawiając kryteria oceny projektów w poszczególnych konkursach, samorządy województw mogą, silniej lub słabiej, wpływać na sposób i kierunek wydatkowania środków przekazywanych beneficjentom w formie pomocy publicznej. Jedną z takich możliwości dają RIS, czyli REGIONALNE INTELIGENTNE SPECJALIZACJE.

Przy wyłanianiu inteligentnych specjalizacji samorządy stosowały zwykle koncepcję tzw. „przedsiębiorczego odkrywania”. Zakłada ona realną współpracę i interakcję pomiędzy różnymi interesariuszami, w tym przede wszystkim przedsiębiorcami, naukowcami i instytucjami otoczenia biznesu. Efektem właściwie przeprowadzonego procesu przedsiębiorczego odkrywania, powinny być inteligentne specjalizacje bazujące na wiedzy rynkowej podmiotów gospodarczych w powiązaniu z potencjałem badawczo-rozwojowym i innowacyjnym regionu oraz docelową wizją jego rozwoju.

Dotacje dla MŚP na inwestycje polegające na wdrożeniu wyników prac B+R

Z mapy RIS wyłania się dość jednolity obraz polskich regionów. Bardzo wiele z nich „postawiło” na zdrową żywność i związane z tym przetwórstwo rolno-spożywcze. Niemal wszystkie województwa chcą wspierać efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii oraz technologie informacyjno-komunikacyjne ICT. By lepiej przybliżyć temat RIS, warto jednak przyjrzeć się różnicom pomiędzy poszczególnymi regionami.

Jaki wpływ mają zatem wyłonione w regionach RIS na szansę uzyskania dofinansowania projektów w poszczególnych województwach? Analizując tę kwestię skupimy się na konkursach dotyczących przede wszystkich inwestycji przedsiębiorstw oraz tematów związanych z B+R.

Ulga podatkowa na działalność badawczo-rozwojową (B+R)

W niektórych działaniach zgodność z RIS stanowi wymóg niezbędny do tego by móc ubiegać się o dofinansowanie.

Biorąc pod uwagę wąski zakres tematyczny RIS warmińsko-mazurskiego, spełnienie tych kryteriów może nastręczyć przedsiębiorcom kłopotów, oraz wykluczyć część z nich z ubieganie się o wsparcie. Z drugiej jednak strony, czy właśnie nie to powinny mieć na celu władze samorządowe regionów, które chcą realizować własne, mocno wyspecjalizowane ścieżki rozwoju?

Polecamy: Poradnik Gazety Prawnej - Środki trwałe wycena, amortyzacja i likwidacja

Nie wszystkie regiony postawiły na szukanie nisz specjalizacyjnych i wąskie RIS. W niektórych, wymóg zgodności z RIS wydaje się być jedynie symbolicznym wymogiem. W RPO Małopolski wszystkie projekty aplikujące w konkursach w ramach osi priorytetowej 1. Gospodarka Wiedzy muszą wykazywać zgodność z RIS, lecz patrząc na ich zakres, wydaje się to relatywnie łatwe.

Różne podejścia

Powyższe przykłady pokazują nieco odmienne podejście do tematu RIS. Województwo warmińsko-mazurskie wyłoniło 3 regionalne inteligentne specjalizacje, które są tak wąskie, że mają raczej charakter nisz specjalizacyjnych. Na pierwszy rzut oka dobrze wiążą się one z potencjałem tego regionu, którego znaczny odsetek powierzchni pokryty jest lasami i jeziorami. U niektórych budzić to może uzasadnione wątpliwości, że jeden z biedniejszych regionów tak mocno zawęża swoją „specjalizację”, lecz z drugiej strony, jeśli ktoś chce być dobry we wszystkim, zwykle nie jest dość dobry w niczym.

Pomoc publiczna a restrukturyzacja przedsiębiorstw

Także Samorząd Województwa Podkarpackiego wyłonił jedynie 3 RIS, z których jedna poświęcona jest lotnictwu i kosmonautyce. To niewątpliwy ukłon w stronę przedsiębiorstw sektora lotniczego, zrzeszonych w Dolinie Lotniczej, które licznie ulokowały się i nadal lokują w tym regionie.

Pozostałe regiony właściwie poddały się ogólnym trendom i tylko niektóre z nich, pośród ogólnych specjalizacji, starają się uwypuklić swój potencjał - w województwie świętokrzyskim stawia się na branżę targowo-kongresową, zaś w łódzkim na włókiennictwo i wzornictwo - od dziesiątków lat obecne w Łodzi.

Przedsiębiorcy mogą ubiegać się o dofinansowanie bezpieczeństwa w pracy

RIS - nagroda czy kara?

RIS jednak to nie tylko wymóg, bardziej lub mniej restrykcyjny, zależnie do ilości wyłonionych specjalizacji w danym województwie. To także szansa dla przedsiębiorstw na dodatkowe punkty w przypadku realizacji inwestycji w niszowych i premiowanych branżach.

Podsumowanie

Regionalne inteligentne specjalizacje nie są na ogół kryterium, którego boją się beneficjenci. Wielu z nich wychodzi z założenia, że nietrudno uzasadnić fakt wpisywania się w rozległe tematycznie RISy niektórych województw. Wszyscy przygotowujący się do aplikowania w konkursach RPO dla przedsiębiorców powinni jednak zapoznawać się Regionalnymi Strategiami Innowacji i Regionalnymi Inteligentnymi Specjalizacjami przed rozpoczęciem aplikowania i umieć wykorzystać fakt, że w niektórych województwach ich branża może być premiowana bądź defaworyzowana i starać się budować swój sukces w tych regionach, w których są najbardziej oczekiwani.

Autor: Michał Hackiewicz, Konsultant w Zespole Doradztwa Europejskiego Accreo Sp. z .o.o.