Inwestycje w Polsce - wyniki ankiety Europejskiego Banku Inwestycyjnego
W konferencji zorganizowanej przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) pod patronatem Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie uczestniczyła wiceprezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego prof. Teresa Czerwińska, a także przedstawiciele instytucji finansowych i przedsiębiorców. Na spotkaniu przedstawiono wyniki szóstej ankiety EBI dotyczącej inwestycji w Polsce. Jest to coroczne badanie przeprowadzane przez bank, którego celem jest zebranie informacji dotyczących aktywności inwestycyjnej, wymagań dotyczących finansowania, a także wyzwań, z jakimi mierzą się zarówno mniejsze, jak i większe firmy. Ankieta przeprowadzana jest w każdym kraju członkowskim.
Zachęcanie przedsiębiorców do inicjowania i rozszerzania inwestycji przyczyni się do stabilnego rozwoju polskiej gospodarki - tworzenia nowych miejsc pracy i zwiększania komfortu życia w Polsce. Dlatego też przygotowaliśmy szereg działań, aby zachęcić przedsiębiorców do inwestowania. Należą do nich między innymi – Polska Strefa Inwestycji i Program wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2030 – mówił wiceminister rozwoju i technologii Mariusz Jerzy Golecki.
Rekordowe inwestycje zagraniczne w Polsce
Polska od lat pozostaje jednym z bardziej atrakcyjnych kierunków napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) – wyróżniamy się globalnie, a w regionie jesteśmy liderem. Rok 2021 r. pomimo kolejnych fal pandemii był rekordowy pod względem napływu takich inwestycji (27,9 mld euro, tj. +84 proc. r/r) oraz tych obsługiwanych przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu (zagraniczne firmy zainwestowały w Polsce przy wsparciu Agencji ponad 3,5 mld euro, tj. o 0,8 mld euro więcej niż przed rokiem). Znaczącą część napływu BIZ do Polski stanowią reinwestowane zyski, co świadczy o lojalności inwestorów wobec naszego rynku.
Gospodarka Polski jest stabilna, a sama Polska jest bezpiecznym krajem do prowadzenia inwestycji – powiedział podczas konferencji wiceminister Mariusz Golecki.
Rola EBI we wzroście inwestycji w Polsce
Wiceminister Golecki podkreślił rolę Europejskiego Banku Inwestycyjnego we wspieraniu zrównoważonego wzrostu gospodarczego zarówno w krajach europejskich, jak i znajdujących się poza UE.
Szansą na jeszcze większe pobudzenie środków na rzez zrównoważonych inwestycji w Europie jest program InvestEU. W perspektywie długoterminowej program ma skupiać się na obszarach, które są kluczowe nie tylko dla polityki Unii, ale również dla polityki Polski, tj. rozwoju zrównoważonej infrastruktury, rozwoju badań, innowacji i cyfryzacji, wsparciu działalności małych i średnich przedsiębiorstw – powiedział wiceminister Mariusz Jerzy Golecki.
Zaznaczył, że w ramach programu InvestEU co najmniej 30 proc. środków zostanie przeznaczonych na łagodzenie zmian klimatycznych i projekty adaptacyjne, wspierające zieloną transformację Europy.
Poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej
Polska swoimi atutami od lat przyciąga inwestorów zagranicznych, a wzmacnianiu tej tendencji mają sprzyjać kolejne inicjatywy – redukcja barier dla nowych projektów, wsparcie innowacji poprawiających skuteczność już wykorzystywanych zasobów oraz wdrożenie i upowszechnienie szkoleń, aby pracownicy mogli nabywać i doskonalić niezbędne umiejętności.
Rozwiązanie problemów strukturalnych pozostaje kluczem do utrzymania wzrostu i realizacji transformacji – podkreślali uczestnicy konferencji na panelu poświęconym wzmacnianiu inwestycji w Polsce. W dyskusji uczestniczyli dyrektor w departamencie operacyjnym EBI odpowiedzialna za kraje nadbałtyckie i Europę Północną Sandrine Croset, wiceminister rozwoju i technologii Mariusz Golecki, prezes zarządu Banku Pekao Leszek Skiba oraz członek zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego Tomasz Robaczyński.
Wiceminister Golecki podkreślił, że czynnikiem, który ma decydujący wpływ na rozwój gospodarczy jest wzrost efektywności.
Ważne jest nie tylko to, ile inwestujemy, ale też jak inwestujemy. Polska jest jednym z liderów wzrostu efektywności ekonomicznej. Produktywność pracy wzrosła w naszym kraju od 2004 r. trzykrotnie szybciej niż w Unii Europejskiej jeżeli przeliczymy ją na jednego pracownika. Jest to jeden z najlepszych wyników – podkreślał wiceminister MRiT podczas debaty.
Zaznaczył, że dla rozwoju gospodarczego potrzebne są odpowiednie ramy prowadzenia działalności gospodarczej. Ministerstwo Rozwoju i Technologii prowadzi działania, które mają zapewnić m.in. wzrost firm. Wiceminister wymienił w tym kontekście przejrzyste i stabilne reguły funkcjonowania, konkurencję na rynku, rozwiniętą infrastrukturę i dostępność pracowników o właściwych kwalifikacjach.
Zielona transformacja i uniezależnienie energetyczne polskiej gospodarki
W obliczu ostatnich wydarzeń na Ukrainie zielona transformacja gospodarki nabrała nowego wymiaru. Najpilniejszym wyzwaniem jest teraz uniezależnienie polskiej gospodarki od surowców energetycznych importowanych z Rosji – powiedział wiceminister.
Podkreślił, że ma to uzasadnienie zarówno geopolityczne, jako uderzenie w zdolność Rosji do skutecznego prowadzenia działań wojennych, jak i rozwojowe – zmniejszenie ekspozycji naszej gospodarki na szoki cenowe na rynkach surowców energetycznych i uprawnień emisyjnych.
Aby tak się stało potrzebne jest działanie w kierunku dywersyfikacji dostaw, a z drugiej strony w kierunku zazieleniania gospodarki: zwiększania efektywności energetycznej i zmniejszania jej zależności od paliw kopalnych. Wiceminister wymienił konieczność inwestowania w terminale LNG i gazową infrastrukturę przesyłową, modernizacje sieci elektroenergetycznych, budowę infrastruktury dla zelektryfikowanego transportu, efektywność energetyczną budynków, wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych w energetyce (małe reaktory atomowe, zielony wodór), budowę nowych źródeł OZE.
Minister Golecki wskazał także na konieczność optymalizacji wykorzystywania dostępnej energii i rozwój gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ).
Rozwój pracowników
Postępująca digitalizacja i automatyzacja oraz przejście na zieloną gospodarkę zmieni zapotrzebowanie na kwalifikacje zawodowe.
Na naszych oczach zmienia się sposób produkcji, wdrażanie rozwiązań z zakresu Przemysłu 4.0, upowszechnienie usług świadczonych online, przechodzenie pracowników na pracę zdalną oraz realizacja usług publicznych poprzez e-administrację – wymieniał wiceminister.
Coraz częściej pracodawcy poszukują pracowników z know-how i z umiejętnościami projektowania technologicznego oraz programowania. Zasadniczą rolę w tym procesie odegrać powinno tzw. uczenie się przez całe życie wśród osób dorosłych, czyli ustawiczne zdobywanie nowych umiejętności i kwalifikacji.
W kontekście wzrastających potrzeb na zatrudnianie nowych pracowników Mariusz Jerzy Golecki wskazał także na konieczność mobilizacji osób nieaktywnych zawodowo, ułatwienie przepływów pracowników z mniej do bardziej produktywnych gałęzi gospodarki.
Rola EBI w rozwoju gospodarczym państw UE
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest instytucją Unii Europejskiej należącą do jej państw członkowskich. Udostępnia długoterminowe finansowanie dla kluczowych inwestycji przyczyniających się do realizacji celów polityki UE. Bank finansuje projekty w czterech priorytetowych obszarach – infrastruktura, innowacje, klimat i środowisko, MŚP. W 2020 r. Grupa EBI zapewniła finansowanie w Polsce projektów o wartości 5,2 mld euro.
Badanie: 61 proc. firm w Polsce otrzymało wsparcie z powodu COVID-19
61 proc. firm w Polsce otrzymało jakąś formę wsparcia finansowego w odpowiedzi na COVID-19; to nieco więcej niż średnia UE, która wyniosła 56 proc. - wynika z badania przeprowadzonego przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI).
Wyniki ankiety EBI dotyczącej inwestycji polskich przedsiębiorców w 2021 r. przedstawiono podczas środowej konferencji "Inwestycje jako akcelerator zmian", organizowanej przez Europejski Bank Inwestycyjny, Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz warszawską Giełdę Papierów Wartościowych.
Według informacji EBI podsumowującej wyniki badania, w 2021 r. odsetek przedsiębiorstw podejmujących inwestycje pozostał na podobnym poziomie jak w 2020 r. i wyniósł 80 proc.
Według EBI, w porównaniu z wynikami EIBIS 2020 wzrosły nakłady na inwestycje w środki trwałe – 49 proc. 2021 r. wobec 45 proc. w 2020 r. Odsetek ten zbliżony jest do średniej UE (50 proc.). Z badania wynika, że mimo tego Polska pozostaje wśród krajów UE o najniższym poziomie inwestycji w wartości niematerialne i prawne.
W ocenie EBI, "wsparcie publiczne było znaczne". Ogółem sześć na dziesięć firm (61 proc.) w Polsce otrzymało jakąś formę wsparcia finansowego w odpowiedzi na Covid. To nieco więcej niż średnia UE (56 proc.).
Jak podano, COVID-19 uderzył w wyniki sprzedaży przedsiębiorstw - 42 proc. firm odnotowało spadek sprzedaży. Jest to dwukrotnie więcej niż firm, które odnotowały wzrost (22 proc.). Covid miał również wpływ na plany inwestycyjne - jedna trzecia przedsiębiorstw (32 proc.) ograniczyła swoje plany inwestycyjne i tylko 3 proc. firm w najtrudniejszym okresie zwiększyło swoje inwestycje. Przedsiębiorcy zapytani o krótkoterminowe działania związane z COVID-19 podkreślali istotność cyfryzacji, a jedna trzecia firm (35 proc.) potwierdziła, że zainwestowała w co najmniej jedno rozwiązanie cyfrowe.
Jak podano, prawie cztery na dziesięć polskich firm (38 proc.) zainwestowało w rozwój lub wprowadzenie nowych produktów, procesów lub usług. Wzrosła również liczba przedsiębiorstw (53 proc.), które wdrożyły w 2021 r. co najmniej jedną zaawansowaną technologię cyfrową - EIBIS 2020 (50 proc.).
W informacji wskazano, iż pomimo trudnych okoliczności, trzy czwarte przedsiębiorców twierdzi, że przez ostatnie trzy lata ich inwestycje były utrzymane na odpowiednim poziomie (76 proc.). Zmniejszyła się za to liczba firm, które twierdzą, że wykorzystują w pełni swoje możliwości (47 proc.) w porównaniu z EIBIS 2020 (51 proc.). Jest to wynik zbliżony do średniej UE (49 proc.).
Z badania wynika, że poprawiają się warunki dostępu do finansowania zewnętrznego w Polsce. Tylko 8 proc. przedsiębiorstw odczuwa ograniczenia w dostępie do finansowania i jest to wynik korzystniejszy w porównaniu do EIBIS 2020 (12 proc.). Jak podkreślono w przesłanej informacji, po raz pierwszy w historii trwania ankiety liczba ta wynosi poniżej 10 proc.
Według ankiet, większość firm korzystających z finansowania zewnętrznego jest zadowolona z warunków, jakie im zaoferowano. Głównym powodem niezadowolenia są wymagania związane z zabezpieczeniem (9 proc.).
Badanie pokazało, że w wyniku kryzysu spowodowanego pandemią 14 proc. polskich firm zwiększyło swoje zadłużenie.
Ankiety EBI pokazują, że 39 proc. polskich firm zainwestowało już w działania zapobiegające zmianom klimatu, podczas gdy prawie połowa (48 proc.) planuje to zrobić w ciągu następnych trzech lat. Ponadto, ponad jedna trzecia (36 proc.) polskich firm zainwestowała w działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej. Dodatkowo firmy w Polsce częściej niż w UE ustalały i monitorowały wewnętrzne cele dotyczące emisji dwutlenku węgla i zużycia energii (52 proc. w porównaniu do 46 proc.).
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest instytucją Unii Europejskiej należącą do jej państw członkowskich. Udostępnia długoterminowe finansowanie dla kluczowych inwestycji przyczyniających się do realizacji celów polityki UE. W 2020 r. Grupa EBI zapewniła finansowanie projektów w Polsce w wysokości 5,2 mld euro.
Coroczne badanie grupy EBI na temat inwestycji i finansowania inwestycji (EIBIS) to ogólnounijne badanie, które gromadzi jakościowe i ilościowe informacje na temat działalności inwestycyjnej zarówno małych przedsiębiorstw (zatrudniających od 5 do 250 pracowników), jak i większych przedsiębiorstw (zatrudniających ponad 250 pracowników), ich wymagania finansowe i trudności, z którymi się borykają.(PAP)
autorka: Małgorzata Werner-Woś
mww/ pad/
Źródło: Ministerstwo Rozwoju i Technologii / PAP