Komisja Europejska określa tę propozycję mianem przełomowej. Jej celem jest zapewnienie łatwiejszego dostępu do finansowania dla przedsiębiorstw, które teraz opierają dostęp do potrzebnych im na inwestycje środków głównie o pożyczki bankowe.
"Inicjujemy dziś unię rynków kapitałowych, nasz flagowy projekt mający na celu zbudowanie jednolitego runku dla kapitału dla wszystkich 28 państw członkowskich" - mówił na środowej konferencji prasowej w Brukseli unijny komisarz ds. stabilności finansowej, usług finansowych i unii rynków kapitałowych Jonathan Hill.
Celem propozycji jest zniesienie barier, które blokują ponadnarodowe inwestycje w UE i utrudniają przedsiębiorstwom dostęp do finansowania. Według szacunków KE obecnie unijne firmy 75 proc. swojego finansowania czerpią z banków, a tylko 25 proc. z rynków. Ten drugi sposób, który przewiduje np. emisję papierów wartościowych, czy wejście na giełdę ma być sposobem łatwiejsze i tańsze finansowanie dla przedsiębiorstw. Unia rynków kapitałowych ma też pomóc inwestorom w lokowaniu swojego kapitału w wybrane przez nich projekty.
W środę Komisja zainicjowała trzymiesięczną rundę konsultacji na temat tzw. zielonej księgi będącej pierwszym dokumentem opisującym założenia tego konceptu.
Autor propozycji, wywodzący się z londyńskiego City komisarz Hill podkreślał, że projekt ten jest długoterminowy. Fundamenty nowej unii, które mają dawać realne korzyści dla przedsiębiorstw i inwestorów, mają być gotowe w 2019 r. Komisja chce się ustrzec przed "falą legislacji", jaka miała miejsce w ostatnich kilku latach w związku z wprowadzaniem unii bankowej. Duża część propozycji ma być oddolnymi działaniami samych uczestników rynków, tak by było się na nich łatwiej poruszać.
Unia rynków kapitałowych postrzegana jest też jako zachęta dla Wielkiej Brytanii, która do 2017 r. ma zdecydować, czy chce w ogóle pozostać częścią UE. Londyńskie City, najbardziej rozbudowane we wspólnocie centrum finansowe może potencjalnie najwięcej zyskać na nowej unii.
KE przekonuje, że na unii rynków kapitałowych zyskają też banki, choć te się raczej obawiają, że stracą nieco z tortu kredytowego. W Stanach Zjednoczonych ok. tylko około 25 proc. finansowania firmy uzyskują przez banki, a 75 proc. z rynków. Źródła w Komisji przekonują, że osiągnięcie takiego poziomu w Europie byłoby nierealne, ale w 2019 r. propozycje mogłyby wyglądać 60 do 40. Bankowe finansowanie byłoby nadal dominujące, choć mniejsze niż obecnie.
Poza wymuszeniem większej konkurencji na rynku i obniżeniem przez to kosztów pieniądza (kredytów), zwiększenie roli rynków miałoby być też dodatkowym buforem dla gospodarki w razie kryzysu. Dziś w razie problemów firm cierpi cały system bankowy. Zresztą jego dobudowa w Europie dalej się nie skończyła, co skutkuje tym, że przedsiębiorstwa w wieku krajach mają poważne kłopoty z uzyskaniem potrzebnych im kredytów. Rynki kapitałowe mogą lepiej absorbować szoki ekonomiczne niż sektor bankowy przez rozproszenie ewentualnych strat.
Mimo że unia rynków kapitałowych jest zaprojektowana dla wszystkich 28 państw członkowskich, zyski dla przedsiębiorstw spoza strefy euro mogą być mniejsze niż dla tych ze strefy. Inwestorzy z tych drugich nie będą bowiem narażeni na ryzyko kursowe, co może ich odwodzić od kierowania środków do państw niebędących w unii monetarnej. "Naszym zdaniem nie jest to kluczowy problem, ale oczywiście ryzyko walutowe pozostanie czynnikiem niepewności dla tych państw, które nie są w strefie euro, ale to jest ich wybór" - podkreśliło źródło unijne.
W ramach konsultacji KE chce zebrać opinie ws. swojej propozycji od parlamentów narodowych, centrów finansowych w państwach członkowskich i innych zainteresowanych stron.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Komisja zbiera też uwagi przed przeglądem dyrektywy ws. prospektu emisyjnego. Celem zmian ma być zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw, które teraz opracowując prospekty muszą dostarczyć setki stron informacji.
Po zakończeniu konsultacji Komisja przyjmie latem plan działania zawierający harmonogram wprowadzenia podstawowych elementów unii rynków kapitałowych do 2019 r.
Z Brukseli Krzysztof Strzępka (PAP)
Zielona księga w sprawie unii rynków kapitałowych
Celem zielonej księgi w sprawie unii rynków kapitałowych jest nadanie impulsu do rozpoczęcia debaty w całej UE na temat ewentualnych środków niezbędnych do stworzenia prawdziwego jednolitego rynku kapitałowego. W dniu dzisiejszym rozpoczęły się także uzupełniające konsultacje w sprawie „sekurytyzacji wysokiej jakości” oraz dyrektywy w sprawie prospektu emisyjnego (zob. szczegóły poniżej).
Komisja pragnie uzyskać opinie Parlamentu Europejskiego i Rady, innych instytucji UE, parlamentów narodowych, przedsiębiorstw, sektora finansowego oraz wszystkich zainteresowanych. Wszystkie zainteresowane strony zaprasza się do nadsyłania uwag do dnia 13 maja 2015 r. (zob link do strony konsultacji).
Po zakończeniu konsultacji Komisja przyjmie latem bieżącego roku plan działania zawierający plan działań i harmonogram wprowadzenia podstawowych elementów unii rynków kapitałowych do roku 2019.
Na podstawie wyników konsultacji Komisja określi działania niezbędne do osiągnięcia następujących celów:
- poprawa dostępu do finansowania dla wszystkich przedsiębiorstw i projektów infrastrukturalnych w całej Europie;
- pomoc MŚP w równie łatwym uzyskaniu finansowania jak w przypadku dużych przedsiębiorstw;
- stworzenie jednolitego rynku kapitałowego poprzez usunięcie przeszkód dla inwestycji transgranicznych;
- dywersyfikacja finansowania gospodarki i obniżenie kosztu pozyskiwania kapitału.
W zielonej księdze określono następujące kluczowe zasady, które powinny stanowić podstawę unii rynków kapitałowych:
- należy zmaksymalizować korzyści wynikające z rynków kapitałowych dla gospodarki, wzrostu i miejsc pracy;
- należy utworzyć jednolity rynek kapitałowy dla wszystkich 28 państw członkowskich poprzez usunięcie barier w inwestycjach transgranicznych w UE, a także wspierać umacnianie powiązań z globalnymi rynkami kapitałowymi;
- unię rynków kapitałowych należy oprzeć na solidnych podstawach stabilności finansowej, w ramach jednolitego zbioru skutecznie i konsekwentnie egzekwowanych przepisów dotyczących usług finansowych;
- należy zapewnić odpowiedni poziom ochrony inwestorów; oraz
- unia rynków kapitałowych powinna przyczynić się do przyciągnięcia inwestycji z całego świata i zwiększyć konkurencyjność UE.
W komunikacie Komisji z listopada 2014 r. Plan inwestycyjny dla Europy wskazano już niektóre środki, jakie można wprowadzić w krótkiej perspektywie. Obejmują one wdrożenie rozporządzenia w sprawie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych (ELTIF), „sekurytyzację wysokiej jakości”, wprowadzenie znormalizowanej informacji kredytowej na temat MŚP, ofertę na rynku niepublicznym i przegląd dyrektywy w sprawie prospektu emisyjnego. Są to dziedziny, w których potrzeba postępu jest powszechnie uznawana i ma potencjał w zakresie szybkiego przyniesienia korzyści.
Przegląd dyrektywy w sprawie prospektu emisyjnego
Prospekty emisyjne są dokumentami prawnymi stosowanymi przez przedsiębiorstwa do przyciągnięcia inwestycji. Zawierają one dane pomagające inwestorom w podejmowaniu świadomych decyzji inwestycyjnych. Opracowanie prospektów jest jednak dla przedsiębiorstw kosztowne i uciążliwe z administracyjnego punktu widzenia, wymagają one bowiem często setek stron szczegółowych informacji. Dla inwestorów z kolei trudne może być przebrnięcie przez zbyt szczegółowe informacje.
Komisja rozpoczyna konsultacje na temat dyrektywy w sprawie prospektu emisyjnego w celu ułatwienia przedsiębiorstwom (w tym MŚP) pozyskiwania kapitału w całej Unii Europejskiej przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznej ochrony inwestorów. Kluczowym zagadnieniem będzie zmniejszenie obciążeń administracyjnych, które przedsiębiorstwa muszą przezwyciężać. Przedmiotem konsultacji będzie między innymi analiza sposobów uproszczenia informacji zawartych w prospektach emisyjnych, zbadanie, w jakich sytuacjach prospekt emisyjny jest niezbędny, oraz wskazanie sposobu usprawnienia procesu zatwierdzania.
Konsultacje na temat dyrektywy w sprawie prospektu emisyjnego
Sekurytyzacja
Sekurytyzacja jest procesem, w którym instrument finansowy tworzy się przez łączenie aktywów: wzrasta wówczas liczba inwestorów mających możliwość nabycia udziałów w tych aktywach, co zwiększa płynność i uwalnia kapitał na potrzeby wzrostu gospodarczego. Ogólnoeuropejska inicjatywa „sekurytyzacji wysokiej jakości” będzie musiała zapewnić wysokie standardy procesu, pewność prawną i porównywalność w ramach różnych instrumentów sekurytyzacyjnych poprzez wyższy stopień standardyzacji produktów. Podniosłoby to w szczególności poziom przejrzystości, spójność i dostępność informacji o kluczowym znaczeniu dla inwestorów, w tym w obszarze kredytów dla MŚP, oraz sprzyjałoby poprawie płynności finansowej. Powinno to ułatwić emisję produktów sekurytyzowanych oraz umożliwić inwestorom instytucjonalnym przeprowadzenie analizy due diligence w odniesieniu do produktów, które odpowiadają ich potrzebom w zakresie dywersyfikacji aktywów, zwrotu i czasu trwania.
Środki średnio- i długoterminowe
Celem zielonej księgi jest także zapoznanie się z poglądami na temat sposobów pokonania innych przeszkód dla skutecznego funkcjonowania rynków w perspektywie średnio- i długookresowej, w tym sposobów zmniejszenia kosztów tworzenia i wprowadzania do obrotu funduszy inwestycyjnych w całej UE oraz sposobów dalszego rozwoju venture capital i private equity; określenie, czy ukierunkowane działania w dziedzinie prawa spółek, przepisów dotyczących niewypłacalności oraz papierów wartościowych, jak również opodatkowania, mogłyby wnieść wymierny wkład w unię rynków kapitałowych, oraz zasięgnięcie opinii w kwestii traktowania obligacji zabezpieczonych, czemu posłużą zaplanowane na 2015 r. konsultacje w sprawie ewentualnych unijnych ram działania.
Konsultacje w sprawie sekurytyzacji
Komisja Europejska