W związku z koniecznością zapewnienia członkom zarządu zwrotu wydatków związanych z odbywanymi przez nich podróżami nasze stowarzyszenie, na podstawie uchwały walnego zgromadzenia członków, przyznało im miesięczne limity kilometrów (dla prezesa 600 km, dla dwóch wiceprezesów po 400 km), za co przysługuje im ryczałtowy zwrot kosztów. Ryczałt obliczany jest według stawek wynikających z rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania oraz zwrotu kosztów z tytułu używania samochodów osobowych niebędących własnością pracodawcy. Czy można uznać kwoty ryczałtów za koszty uzyskania przychodów stowarzyszenia?
Ryczałtów, o których mowa w pytaniu, nie można uznać za koszty uzyskania przychodów stowarzyszenia. Zwrot wydatków związanych z używaniem samochodów przez członków zarządu może być uznany za koszt uzyskania przychodu jedynie w przypadku, gdy wydatki te obliczone są na podstawie rzeczywistego przebiegu pojazdu, dla którego ustalenia nieodzowne jest prowadzenie odpowiedniej ewidencji.
Zgodnie z generalną zasadą, określoną w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
W przepisie jest mowa o kosztach bezpośrednio, jak też pośrednio związanych z uzyskiwaniem przychodu oraz o kosztach dotyczących całokształtu działalności podatnika, czyli związanych z funkcjonowaniem jednostki.
Mówiąc prościej, za koszty uzyskania przychodu możemy uznać wszelkie wydatki, o ile nie są wyraźnie określone w art. 16 ust. 1.
Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 38a tej ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji. Na pewno ryczałty dla członków zarządu nie są wydatkami „na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych” z tego względu, że zarząd jest organem wykonawczym, a nie stanowiącym.
Natomiast na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków, z zastrzeżeniem pkt 30, z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika - w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra. Przy czym przepis ten zawiera ważne zastrzeżenie: podatnik jest zobowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu.
Przepisami, o których mówi ustawa, jest rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy.
Zgodnie zaś z art. 16 ust. 5 updop przebieg pojazdu, o którym mowa w ust. 1 pkt 30 i 51, powinien być, z wyłączeniem ryczałtu pieniężnego, udokumentowany w ewidencji przebiegu, potwierdzonej przez podatnika na koniec każdego miesiąca. Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać co najmniej następujące dane:
• nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu,
• numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika,
• kolejny numer wpisu,
• datę i cel wyjazdu,
• opis trasy (skąd - dokąd),
• liczbę faktycznie przejechanych kilometrów,
• stawkę za jeden kilometr przebiegu,
• kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za jeden kilometr przebiegu oraz
• podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane.
Ponadto art. 16 ust. 5 zawiera kolejne istotne zastrzeżenie: w razie braku tej ewidencji wydatki z tytułu używania samochodów nie stanowią kosztu uzyskania przychodów.
Jak więc widać, wydatki poniesione z tytułu używania samochodu osobowego dla celów działalności stowarzyszenia uznaje się za koszty uzyskania przychodów jedynie w tej części, w jakiej odpowiadają one rzeczywistemu przebiegowi pojazdu, dla którego ustalenia nieodzowne jest prowadzenie wspomnianej ewidencji.
Takie stanowisko zajął m.in. Urząd Skarbowy Łódź Widzew w swoim postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 12 stycznia 2007 r. (sygn. II/423/11/06).
We wspomnianym postanowieniu urząd ponadto zwrócił uwagę, że tylko wydatki ponoszone przez członków zarządu stowarzyszenia z tytułu używania przez nich samochodów osobowych, związane z wykonywaniem przez nich funkcji członków zarządu, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.
Iwona Lubka
PODSTAWY PRAWNE:
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589
• rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy - Dz.U. Nr 27, poz. 271; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 237, poz. 2376