Spółka powinna utworzyć odpis aktualizujący pożyczkę w wysokości zagrożonej niespłaceniem. Odpis ten tworzy się pod datą otrzymania informacji o niewypłacalności dłużnika.
uzasadnienie
Jeżeli pojawiło się ryzyko nieodzyskania pożyczonych pieniędzy, spółka powinna utworzyć odpis aktualizujący w ciężar „Kosztów finansowych”. Wartość tego odpisu zmniejsza wartość bilansową udzielonej pożyczki. Odpis trzeba utworzyć w momencie otrzymania informacji o niewypłacalności dłużnika. Nie należy z tym zwlekać do końca roku, ponieważ księgi rachunkowe powinny jasno i rzetelnie odzwierciedlać sytuację majątkową spółki w każdym momencie, nie tylko na koniec roku. Ponadto według przepisów ustawy o rachunkowości księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i na bieżąco. Muszą zatem odzwierciedlać stan rzeczywisty. Jeśli spółka otrzymała w maju informację o niewypłacalności dłużnika, to w tym momencie powinna utworzyć odpis aktualizujący.
Udzielone pożyczki wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem ostrożności. Oznacza to, że wyceniając pożyczkę, należy naliczyć odsetki, które dłużnik powinien zapłacić, zgodnie ze stawką oprocentowania wynikającą z umowy. Naliczone odsetki również trzeba objąć odpisem aktualizującym.
Jeżeli skończy się przyczyna, dla której dokonano odpisu, to zgodnie z art. 35c ustawy o rachunkowości należy go rozwiązać w części równej wielkości spłaconej pożyczki.
Przykład
Spółka udzieliła kontrahentowi pożyczki długoterminowej w wysokości 100 000 zł. Naliczone odsetki wyniosły 10 000 zł. Dłużnik okazał się niewypłacalny. W związku z tym spółka postanowiła utworzyć odpis aktualizujący obejmujący pożyczkę oraz naliczone odsetki.
Ewidencja księgowa
1. Udzielenie pożyczki:
Wn „Inwestycje długoterminowe” 100 000
- w analityce „Udzielone pożyczki”
Ma „Rachunek bankowy” 100 000
2. Naliczenie odsetek:
Wn „Inwestycje długoterminowe” 10 000
- w analityce „Odsetki od pożyczki”
Ma „Przychody finansowe” 10 000
3. Utworzenie odpisu aktualizującego:
a) pożyczka
Wn „Koszty finansowe” 100 000
Ma „Odpisy aktualizujące” 100 000
b) odsetki
Wn „Koszty finansowe” 10 000
Ma „Odpisy aktualizujące” 10 000
4. Spłata pożyczki wraz z odsetkami:
Wn „Rachunek bankowy” 110 000
Ma „Inwestycje długoterminowe” 110 000
5. Rozwiązanie odpisu aktualizującego:
Wn „Odpisy aktualizujące” 110 000
Ma „Przychody finansowe” 110 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Jeśli pożyczkobiorca został postawiony w stan likwidacji, a należność stanie się nieściągalna, należy zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości przeksięgować ją do pozostałych kosztów operacyjnych. Rozwiązany odpis aktualizujący nie będzie wówczas stanowił kosztów uzyskania przychodu.
l art. 3 ust. 1 pkt 32, art. 24, 35 i 35b ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
Maryla Piotrowska
księgowa z licencją MF