Zwolnienie z akcyzy kosmetyków zawierających skażony alkohol etylowy

Polskie kosmetyki ze skażonym alkoholem etylowym sprzedawane … i konsumowane na Litwie

Bene Factum, spółka z siedzibą na Litwie, przywoziła na terytorium Litwy w celach handlowych nabyte od spółki z siedzibą w Polsce płyny do płukania ust i alkohol kosmetyczny. Te produkty kosmetyczne były dopuszczone do swobodnego obrotu na terytorium Polski, a  zawarty w tych produktach alkohol etylowy został skażony zgodnie z wymogami obowiązującymi w Polsce (ale nie zgodnie z wymogami litewskimi). Do skażenia został użyty alkohol izopropylowy, będący substancją toksyczną. Te kosmetyki były produkowane przez polską firmę na zamówienie Bene Factum, która kontrolowała proces produkcyjny, m.in. decydując o składzie, wyglądzie opakowania i oznakowaniu produktów.

Bene Factum nie zgłosiła przywozu tych towarów na terytorium litewskie i nie uiściła podatku akcyzowego od zawartego w spornych produktach alkoholu etylowego. Bowiem litewskie przepisy o podatku akcyzowym, zgodnie z przepisami unijnymi zwalniają z podatku akcyzowego alkohol etylowy skażony zgodnie z wymogami odpowiedniego państwa członkowskiego i wykorzystywany do wytwarzania produktów niespożywczych (także w przypadku alkoholu etylowego, zawartego w produktach niespożywczych, przywożonego z innego państwa członkowskiego UE).

Litewski organ podatkowy przeprowadził w odniesieniu do Bene Factum kontrolę podatkową, w wyniku której odkrył, że dystrybuowane przez Bene Factum kosmetyki zawierające skażony alkohol etylowy były sprzedawane przez różnych dystrybutorów hurtowych i detalicznych, m.in. prowadzących kioski. Zdaniem organu podatkowego: W kioskach tych sprzedaż spornych produktów była zasadniczo zorientowana na klientów konsumujących je jako odurzające napoje alkoholowe.

W toku postępowania podatkowego stwierdzono m.in., że:

1) Bene Factum nie podjęła żadnych specjalnych działań mających zapobiec konsumpcji importowanych kosmetyków jako napojów alkoholowych.

2) opakowanie kosmetyków wybrane przez Bene Factum zawierało np. oznaczenie procentowej zawartości alkoholu,

3) do kosmetyków dodano środki aromatyzujące.

Zdaniem litewskich organów podatkowych ww. okoliczności, a także niska cena kosmetyków przyczyniały się do nabywania i spożywania tych kosmetyków jako napojów alkoholowych.

Przy czym nie było żadnych wątpliwości, że osoby, które nabywały owe kosmetyki  musiały wiedzieć, że nabywały kosmetyki a nie napoje alkoholowe przeznaczone do spożycia.

Z drugiej strony spółka Bene Factum wiedziała o tym, że niektóre osoby spożywały te kosmetyki jako napoje alkoholowe.

Wyżej wskazane ustalenia doprowadziły do wezwania Bene Factum (przez litewski organ podatkowy) do zapłaty podatku akcyzowego od tych kosmetyków.

Po kolejnych odwołaniach spółki Bene Factum sprawa trafiła do naczelnego sądu administracyjnego Litwy, który zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi odnośnie interpretacji art. 27 ust. 1 lit. b) dyrektywy Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych.

Polecamy: INFORLEX Księgowość

Polecamy: INFORLEX Biznes

TSUE: Tylko alkohol przeznaczony do spożycia jest opodatkowany akcyzą

W wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 28 lutego 2019 r. w sprawie C‑567/17, mającej za przedmiot wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez naczelny sąd administracyjny Litwy w postępowaniu: „Bene Factum” UAB przeciwko krajowemu inspektoratem podatkowym przy ministerstwie finansów Republiki Litwy, znalazły się dwie główne tezy:

1. Artykuł 27 ust. 1 lit. b) dyrektywy Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych należy interpretować w ten sposób, że znajduje on zastosowanie do alkoholu etylowego skażonego zgodnie z wymogami państwa członkowskiego, zawartego w produktach kosmetycznych lub środkach higieny jamy ustnej, które, choć nie są przeznaczone jako takie do spożycia przez ludzi, są jednak spożywane jako napoje alkoholowe przez niektóre osoby.
2. Artykuł 27 ust. 1 lit. b) dyrektywy 92/83 należy interpretować w ten sposób, że ma on zastosowanie do alkoholu etylowego skażonego zgodnie z wymogami państwa członkowskiego, zawartego w produktach kosmetycznych lub środkach higieny jamy ustnej, które, choć nie są przeznaczone jako takie do spożycia przez ludzi, są spożywane jako napoje alkoholowe przez niektóre osoby, jeżeli podmiot dokonujący przywozu tych produktów z danego państwa członkowskiego w celu umożliwienia w państwie członkowskim przeznaczenia ich dystrybucji przez inne osoby na rzecz konsumentów końcowych, wie, że są one również spożywane jako napoje alkoholowe, i zleca ich produkcję oraz etykietowanie, biorąc tę okoliczność pod uwagę w celu zwiększenia sprzedaży.

TSUE przypomniał, że zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. dyrektywy 92/83 w Unii Europejskiej (co do zasady) alkohol etylowy jest opodatkowany podatkiem akcyzowym.

Jednak art. 27 ust. 1 dyrektywy 92/83 przewiduje zwolnienie z akcyzy dla alkoholi, które nie są przeznaczone do spożycia jako napoje. Przepis art. 27 ust. 1 wprowadza dwa przypadki zwolnienia:

- alkohol całkowicie skażony - ust. 1 lit. a) - w stosunku do którego zmienia się całkowicie jego zapach, smak i kolor. Gdy produkty są rozprowadzane w postaci alkoholu całkowicie skażonego po dodaniu niektórych substancji, muszą to być substancje dozwolone w przepisach państwa członkowskiego. Jest to radykalne przetworzenie, do którego stosuje się względne ujednolicenie, ponieważ substancje zatwierdzone przez każde państwo członkowskie są uznawane w całej Unii Europejskiej.

- alkohol częściowo skażony - ust. 1 lit. b) - w innych przypadkach ze względu na potrzeby produkcyjne stosowanie całkowicie skażonego alkoholu nie jest właściwe i wymagane jest stosowanie alkoholi, których skażenie jest bardziej umiarkowane, tak aby wpływać tylko na jego zapach lub smak. Substancje skażające stosowane w całkowitym skażeniu zazwyczaj są bardzo agresywne ze względu na swój zapach lub smak oraz nie nadają się do zastosowań, które wymagają nałożenia ich na ciało, jak to ma miejsce na przykład w przypadku produktów kosmetycznych lub środków do higieny jamy ustnej. W tych przypadkach nie istnieje ujednolicenie, więc każde państwo reguluje substancje skażające określone w jego własnym ustawodawstwie.

Jak wskazał Rzecznik Generalny Manuel Campos Sánchez-Bordony w swojej opinii poprzedzającej przedmiotowy wyrok, zwolnienie z art. 27 ust. 1 lit. b) dyrektywy 92/83

jest uzależnione od jednoczesnego spełnienia następujących warunków:

- alkohol musi zostać poddany skażeniu zgodnie z wymogami państwa członkowskiego,

- alkohol (częściowo skażony) musi zostać użyty do wytworzenia dowolnego produktu,

- wytworzony w ten sposób produkt nie może być przeznaczony do spożycia przez ludzi.

TSUE uznał, że jeżeli w danym stanie faktycznym wszystkie trzy ww. warunki zostały łącznie spełnione (a tak było w rozpatrywanej sprawie), to nie można kwestionować zwolnienia z akcyzy (także w innym państwie członkowskim UE) takich produktów, nawet jeżeli zdarzają się przypadki spożywania tych produktów.

Analogiczny wyrok wydał Trybunał 7 grudnia 2000 r. (sprawa Włochy/Komisja – sygn. C‑482/98). W tym wyroku Trybunał uznał, że nie można kwestionować zwolnienia z akcyzy danego produktu tylko z tej przyczyny, że jego rzeczywiste przeznaczenie nie odpowiada nazwie nadanej mu przez przedsiębiorcę.