Rodzaj stopy bazowej i marża dla potrzeb cen transferowych w 2019 roku
W Monitorze Polskim opublikowano obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia rodzaju bazowej stopy procentowej i marży dla potrzeb cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych (M.P. z 2018, poz. 1286). Obwieszczenie obowiązuje od 1 stycznia 2019 r.
W obwieszczeniu ogłasza się rodzaj bazowej stopy procentowej i wysokość marży dla potrzeb transakcji pożyczek, kredytów lub emisji obligacji zawieranych między podmiotami powiązanymi, uprawniającego (jako jeden z warunków) do skorzystania z wprowadzanego od 2019 roku uproszczenia typu safe harbour w zakresie cen transferowych.
1) rodzaj bazowej stopy procentowej dla pożyczek:
a) w złotych – stanowi WIBOR 3M, będący referencyjną wysokością oprocentowania kredytów w złotych o trzymiesięcznym okresie zapadalności na polskim rynku międzybankowym,
b) w dolarach amerykańskich – stanowi LIBOR USD 3M, będący referencyjną wysokością oprocentowania kredytów w dolarach amerykańskich o trzymiesięcznym okresie zapadalności na rynku międzybankowym w Londynie,
c) w euro – stanowi EURIBOR 3M, będący referencyjną wysokością oprocentowania kredytów w euro o trzymiesięcznym okresie zapadalności na europejskim rynku międzybankowym,
d) we frankach szwajcarskich – stanowi LIBOR CHF 3M, będący referencyjną wysokością oprocentowania kredytów we frankach szwajcarskich o trzymiesięcznym okresie zapadalności na rynku międzybankowym w Londynie,
e) w funtach brytyjskich – stanowi LIBOR GBP trzymiesięczny, będący referencyjną wysokością oprocentowania kredytów w funtach brytyjskich o trzymiesięcznym okresie zapadalności na rynku międzybankowym w Londynie;
2) marża:
a) wynosi 2 punkty procentowe,
b) stanowi sumę wartości bezwzględnej bazowej stopy procentowej i wartości określonej w lit. a, w przypadku gdy wartość bazowej stopy procentowej określonej w pkt 1 jest mniejsza od zera
– i jest marżą maksymalną dla pożyczkobiorcy i minimalną dla pożyczkodawcy.
Rodzaj bazowej stopy procentowej i wysokość marży ogłoszone w tym obwieszczeniu obowiązują od dnia 1 stycznia 2019 r.
Polecamy: 11 kluczowych zmian 2019 – PODATKI I KADRY
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry
Zakres zastosowania safe harbour
Ministerstwo Finansów podkreśla, że rodzaj bazowej stopy procentowej i wysokość marży ogłaszane w obwieszczeniu mają zastosowanie tylko i wyłącznie do transakcji kontrolowanych (tj. zawieranych między podmiotami powiązanymi), które decyzją podatnika zostają włączone do reżimu uproszczenia typu safe harbour przewidzianego w art. 23s ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub art. 11g ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Uproszczenie zwarte w tym przepisie ma bowiem charakter opt-in, tzn. podmiot powiązany może z niego skorzystać, ale nie jest do tego zobowiązany.
Rodzaje bazowej stopy procentowej i wysokość marży podane w obwieszczeniu nie mogą natomiast stanowić punktu odniesienia czy też rodzaju standardu/normy ani dla podatnika ani dla organu podatkowego, jeżeli chodzi o ustalanie rynkowej wysokości oprocentowania m.in. w transakcjach kontrolowanych obejmujących pożyczki, kredyty, obligacje, niespełniających warunków wskazanych w ww. przepisach.
Podstawa prawna obwieszczenia
Celem przedmiotowego obwieszczenia jest wykonanie delegacji, zawartych w:
- art. 23s ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o PIT”,
- art. 11g ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1036, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o CIT”.
Wyżej wymienione przepisy nakładają na Ministra Finansów obowiązek wydania obwieszczenia, w którym ogłoszone zostaną: rodzaj bazowej stopy procentowej i wysokość marży, potrzebne do wyznaczenia oprocentowania transakcji pożyczek, kredytów lub emisji obligacji zawieranych między podmiotami powiązanymi, uprawniającego (jako jeden z warunków) do skorzystania z nowowprowadzanego uproszczenia typu safe harbour w zakresie cen transferowych.
Ze względu na to, że treść obwieszczenia na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych oraz treść obwieszczenia na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych dotyczy tej samej materii, rozdzielenie tej treści na dwa obwieszczenia skutkowałoby wydaniem dwóch tożsamych obwieszczeń. W związku z tym, mając na uwadze upraszczanie systemu podatkowego, zdecydowano o wydaniu jednego wspólnego obwieszczenia na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych.
Rozwiązania typu safe harbour dla transakcji pożyczkowych na gruncie ustawy o CIT i ustawy PIT
Uproszczenia typu safe harbour są wskazane przez OECD w edycji „Wytycznych w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw międzynarodowych i administracji podatkowych” z 2017 r. (zwane dalej: „Wytyczne OECD”) jako jeden z środków pozwalających na redukcję nadmiernych obowiązków o charakterze administracyjnym wynikających z konieczności przestrzegania przepisów o cenach transferowych.
Biorąc powyższe pod uwagę zdecydowano się na wprowadzenie do polskiego systemu podatkowego uproszczenia typu safe harbour dla prostych form finansowania dłużnego udzielanego między podmiotami powiązanymi (tj. pożyczek, obligacji, kredytów) o stosunkowo niedużych kwotach. Uproszczenie to obejmuje z jednej strony wyłączenie możliwości szacowania przez organ podatkowy wysokości oprocentowania w takich transakcjach, a z drugiej strony zwolnienie podatnika z obowiązku przygotowania analizy porównawczej lub opisu zgodności dla tych transakcji.
Zgodnie z art. 23s ustawy o PIT i art. 11g ustawy o CIT ww. uproszczenie przewidziane jest dla umów pożyczek, kredytu lub emisji obligacji zawartych między podmiotami powiązanymi, które spełniaj ą warunki wskazane odpowiednio w art. 23s ust. 1 ustawy o PIT i art. 11g ust. 1 ustawy o CIT.
Regulacja tego typu została wprowadzona do polskiego systemu podatkowego po raz pierwszy i obowiązuje od 1 stycznia 2019 r.
Przedmiotowe obwieszczenie jest jednym z elementów przedstawionej regulacji safe harbour dla transakcji pożyczkowych i będzie ono wydawane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych nie rzadziej ni ż raz w roku. Przewiduje się, że obwieszczenie będzie wydawane w szczególności, jeśli nastąpi istotna zmiana warunków ekonomicznych powodująca, że poziom marży wskazanej w obwieszczeniu odbiega istotnie od poziomu marż stosowanych na rynku. Obwieszczenie będzie publikowane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Elementy obwieszczenia
Obwieszczenie wskazuje rodzaj bazowej stopy procentowej dla umów pożyczek w poszczególnych walutach. Jako bazowe stopy procentowe wskazano stopy z rynku międzybankowego, powszechnie stanowiące podstawę oprocentowania kredytów bankowych udzielanych w danej walucie. W odniesieniu do złotego wskazano stopę z międzybankowego rynku polskiego (WIBOR), do euro – europejskiego (EURIBOR), a dla pozostałych walut – londyńskiego (LIBOR odpowiedni dla poszczególnych walut). Wskazano stopy bazowe o trzymiesięcznym okresie przeszacowania.
Obwieszczenie wskazuje również wysokość marży dla umów pożyczek. Marża ogłaszana w obwieszczeniu została oparta o publicznie dostępne dane statystyczne Narodowego Banku Polskiego (dla pożyczek udzielonych w polskich złotych) oraz notowania z rynków finansowych pochodzące z serwisu Bloomberg dotyczące marż w transakcjach pożyczek (dla pożyczek udzielonych dla pozostałych walut ujętych w obwieszczeniu).
Obwieszczenie wskazuje również marżę w przypadku, gdy bazowa stopa procentowa wynikająca z obwieszczenia przyjmuje wartość mniejszą od zera (pkt 2 lit. b). W takim przypadku, marża ogłaszana w obwieszczeniu równa jest sumie wartości bezwzględnej bazowej stopy procentowej i wartości podanej w lit. a. Efektywnie oprocentowanie w takiej sytuacji będzie kształtowało się na poziomie marży, co odzwierciedla stosowaną praktykę rynkową.
Rodzaj bazowej stopy procentowej oraz wysokość marży ogłoszone w obwieszczeniu znajdują zastosowanie równie ż do kredytu i emisji obligacji spełniających warunki wskazane w art. 23s ust. 1 ustawy o PIT (dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych) lub art. 11g ust. 1 ustawy o CIT (dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych).
Zakres zastosowania safe harbour dla transakcji pożyczkowych
Należy wyraźnie podkreślić, że rodzaj bazowej stopy procentowej i wysokość marży ogłaszane w przedmiotowym obwieszczeniu, mają zastosowanie tylko i wyłącznie do transakcji kontrolowanych (tj. zawieranych między podmiotami powiązanymi), które decyzją podatnika zostają włączone do reżimu uproszczenia przewidzianego w art. 23s ust. 1 ustawy o PIT lub art. 11g ust. 1 ustawy o CIT (uproszczenie zwarte w tym przepisie ma bowiem charakter opt-in, tzn. podmiot powiązany może z niego skorzystać, ale nie jest do tego zobowiązany).
Rodzaje bazowej stopy procentowej i wysokość marży podane w tym obwieszczeniu nie mogą natomiast stanowić punktu odniesienia (tzw. benchmarku) czy też rodzaju standardu dla podatnika lub organu podatkowego, jeżeli chodzi o ustalanie rynkowej wysokości oprocentowania:
- w transakcjach kontrolowanych obejmujących pożyczki, kredyty, obligacje niespełniające warunków wskazanych w tych przepisach,
- w transakcjach kontrolowanych obejmujących pożyczki, kredyty, obligacje spełniających warunki wskazane w tym przepisie, ale co do których podatnik nie zdecydował się na skorzystanie z uproszczenia wskazanego w art. 23s ust. 1 ustawy o PIT lub art. 11g ust. 1 ustawy o CIT.
Innymi słowy w przypadku nieskorzystania przez podatnika z nowego uprawnienia, czy to w wyniku niespełnienia jego warunków, czy to w wyniku decyzji podatnika – będą miały zastosowanie ogólne zasady weryfikacji rynkowej wysokości oprocentowania – zarówno przez podatnika (co znajduje odzwierciedlenie w dokumentacji podatkowej, której integralną częścią będzie prawidłowo przeprowadzona analiza cen transferowych wraz z analizą porównawczą lub opisem zgodności), jak i organy podatkowe.