Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT, dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłoszonego przez NBP jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Natomiast, ujemne różnice kursowe rozpoznawane są w sposób analogiczny - powstaną jeżeli wartość poniesionego kosztu jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty.
Skoro zaś wypłata dywidendy nie stanowi kosztu podatkowego, różnice powstałe w związku z jej wypłatą nie mają wpływu na przychody do opodatkowania, a w konsekwencji jako dodatnie różnice, nie stanowią przychodu, a ujemne różnice, nie są kosztem podatkowym. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych (por. interpretację indywidualną DKIS z 23.05.2018 r., znak: 0111-KDIB2-3.4010.55.2018.1.KK).
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry
W sposób odmienny należy natomiast potraktować kwestię podatkowych różnic kursowych, jeżeli uregulowanie zobowiązania dywidendowego wyrażonego w walucie obcej następuje ze środków zgromadzonych na rachunku walutowym. Stosownie bowiem do 15a ust. 2 pkt. 3 i odpowiednio do ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT, dodatnie (ujemne) różnice kursowe powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa (wyższa) od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu ich zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5.
Jeżeli zatem wystąpi różnica pomiędzy wartością środków pieniężnych przeznaczonych na pokrycie zobowiązania dywidendowego w dacie ich wpływu na rachunek walutowy, a wartością tych środków w dacie ich rozchodu, powstała wówczas różnica będzie stanowiła dodatnie lub ujemne różnice kursowe, które odpowiednio wpłyną na przychody lub koszty podatkowe. Nie ma przy tym znaczenia, iż wypłata następuje w wykonaniu obowiązku uregulowania dywidendy (por. przywołaną powyżej interpretację indywidualną DKIS z 23.05.2018 r.). Niezależnie od przyczyn będących podstawą wypłaty środków pieniężnych, operacje na rachunku walutowym, na podstawie przywołanego przepisu, powodują powstanie podatkowych różnic kursowych.
Należy także mieć na względzie, iż obliczając różnice kursowe, należy uwzględnić kurs faktycznie zastosowany. Jeżeli zaś nie jest możliwe ustalenie kursu faktycznie zastosowanego w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.
W ocenie autora, rozchód środków pieniężnych z rachunku walutowego nie pozwala na ustalenie kursu faktycznie zastosowanego, bowiem rozchód ten dokonany jest w walucie (nie dochodzi w ogóle do przeliczenia walut, a w konsekwencji nie ma kursu faktycznie zastosowanego). Tam samym, należy posłużyć się średnim kursem NBP z ostatniego dnia poprzedzającego dzień wypłaty dywidendy (por. wyrok NSA z 26.01.2016 r., sygn. akt: II FSK 3030/1).
Tym samym, uregulowanie dywidendy środkami zgromadzonymi na rachunku walutowym, rodzi obowiązek rozliczenia podatkowych różnic kursowych, odzwierciedlających różnice pomiędzy wartością środków wpływających na konto a wartością środków przeznaczonych na uregulowanie zobowiązania, przeliczonych według zasad określonych powyżej.
Kamil Stefaniak, Konsultant podatkowy w ECDP Sp. z o. o.