Przedsiębiorstwo wchodząc na rynek musi obrać strategię działania, która zapewni mu możliwość utrzymania się na rynku, przewagę konkurencyjną oraz maksymalizację zysków. Jednym z czynników mających wpływ na kierunek przyjętych działań jest system podatkowy danego kraju.
Polityka podatkowa firmy
Dogłębna analiza otoczenia podatkowego pozwala na przyjęcie strategii czy też planu podatkowego, którego głównym zadaniem jest wsparcie ogólnej strategii działania firmy, przy jednoczesnej minimalizacji ryzyka i obciążeń podatkowych oraz zapewnia bezpieczeństwo firmy.
Przedsiębiorca ma do wyboru dwie drogi, jeśli chodzi o ustosunkowanie się do obowiązujących przepisów podatkowych. Może przyjąć podejście bardziej konserwatywne lub też agresywne.
Konserwatywna polityka podatkowa to nic innego jak dopełnianie przez podatnika wszystkich obowiązków podatkowych wynikających z zakresu opodatkowania w celu uniknięcia sporów z organami podatkowymi. Chodzi tu o zapewnienie jak największego bezpieczeństwa podatkowego poprzez prawidłowe rozpoznanie obowiązków podatkowych i ustalenie zobowiązania podatkowego. Podatnik samodzielnie nie poszukuje sposobów, które pomogą zminimalizować obciążenia podatkowe, nie stara się podejmować działań, które wyprzedzałyby ewentualne skutki podatkowe podjętych przez niego decyzji.
Podejście bardziej agresywne to również wypełnianie wszystkich ciążących na podatniku obowiązków, ale z jednoczesnym wykorzystaniem wszelkich możliwych sposobów mogących pomóc w zminimalizowaniu obciążeń podatkowych w drodze do osiągnięcia celu przedsiębiorstwa. Pomaga w tym wcześniejsza analiza przepisów podatkowych, a także konkretnych zobowiązań podatkowych, identyfikacja zagrożeń i ryzyka podatkowego.
Co wpływa na kształt polityki podatkowej?
Pierwszą decyzją z jaką mierzy się nowo powstała firma jest wybór formy organizacyjno-prawnej i wiążącej się z nią formy opodatkowania, które będą najkorzystniejsze dla danego rodzaju i zakresu działalności, a także wybór przedmiotu działalności. Przedsiębiorca powinien wybrać też miejsce, czy inaczej lokalizację prowadzonej działalności. Może zdecydować się np. na działalność w specjalnej strefie ekonomicznej. Kolejne decyzje wiążą się z wyborem odpowiedniego podejścia do kosztów (wybór wyceny rozchodu, sposobu amortyzacji itp.), preferencji, ulg i zwolnień podatkowych (darowizny, działalność badawczo-rozwojowa). Każde z tych działań odbywa się w granicach obowiązującego prawa podatkowego.
Właśnie te decyzje kształtujące politykę podatkową danego przedsiębiorstwa stały się w ostatnim czasie przedmiotem nowego projektu rządowego, którego celem jest uszczelnienie systemu podatkowego w Polsce.
Zakres zmian
Najwięksi przedsiębiorcy, będący podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, których przychody przekroczyły 50 mln EUR oraz podatkowe grupy kapitałowe zostaną obciążeni nowym obowiązkiem informowania o przyjętej polityce (strategii) podatkowej. Obowiązek, w myśl znowelizowanych przepisów, dotknąłby również spółki nieruchomościowe, a także spółki nieruchomościowe będące częścią podatkowej grupy kapitałowej.
Rząd uspokaja, że miałyby być to jedynie wybrane dane dotyczące zarządzania podatkami związane z uzasadnieniem poziomu przychodów i kosztów, a wysokością zapłaconego podatku, czy źródłem wykazanej straty. Wyłączeniu z raportowania miałyby podlegać informacje stanowiące tajemnicę handlową, przemysłową, zawodową lub procesu produkcyjnego.
Oprócz odpowiedzi na pytania z formularza podatnik będzie miał możliwość udzielenia obszerniejszych wyjaśnień dotyczących sposobu ujęcia określonych wydatków.
Podatnicy będą zobowiązani do opisu podejścia do procedur i procesów podatkowych zapewniających prawidłowe wykonanie obowiązków wynikających z przepisów podatkowych, opisu i przekazania informacji odnośnie współpracy z KAS oraz ilości zaraportowanych schematów podatkowych, złożonych wniosków o wydanie interpretacji podatkowych, wiążącej informacji stawkowej, czy akcyzowej.
Ponadto nowelizacja nałoży obowiązek informowania o transakcjach z podmiotami powiązanymi przekraczającymi wartość 5% sumy bilansowej, a także mających nastąpić restrukturyzacjach, które wpłyną na wysokość zobowiązań podatkowych.
Katalog nowych wymogów zawiera również konieczność udzielania informacji o dokonanych rozliczeniach podatkowych w tzw. rajach podatkowych. Sprawozdania z wykonania strategii podatkowej miałyby być zamieszczane na stronie internetowej podatnika lub podmiotu powiązanego, jeśli podatnik nie ma strony internetowej w terminie do końca dziewiątego miesiąca licząc od upływu terminu właściwego na złożenie zeznania podatkowego. Jednocześnie podmiot byłby zobowiązany przekazać organom skarbowym adres tej strony internetowej. Nowy wymóg nie obejmowałby firm, które zawarły z szefem KAS umowę o tzw. „współdziałanie”.
W nowelizacji została też przewidziana kara za niewywiązanie się z obowiązku jest to kwota do wysokości 250 000 zł.
Na chwilę obecną w Polsce istnieje około 2,8 tys. spółek oraz 63 podatkowe grupy kapitałowe, których dotyczy obowiązek ujawniania danych.
Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: INFORLEX Biznes
Od kiedy zmiany?
Zgodnie z wniesionym już do Sejmu projektem ustawy, zmiany miałyby wejść w życie 1 stycznia 2021 roku. Nowy obowiązek stanowiłby niejako uzupełnienie już istniejącego obowiązku nakładającego na Ministra Finansów konieczność podawania do publicznej wiadomości informacji o osiągniętych przychodach, poniesionych kosztach, wysokości osiągniętego dochodu, czy straty podatkowej, a także podstawie opodatkowania i wysokości należnego podatku dochodowego „największych graczy” – art. 27b ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W tej chwili wykaz zawiera jedynie dane liczbowe, nie opatrzone żadnymi dodatkowymi komentarzami, bez gospodarczego kontekstu.
Zdaniem Ministerstwa Finansów zmiana w przepisach wpłynie korzystnie na poprawę transparentności dużych firm oraz pozwoli na dokładniejszą interpretację i zrozumienie publikowanych danych. Pomoże też mniejszym firmom w utrzymaniu się na rynku i poprawie konkurencyjności.
Najwięksi przedsiębiorcy już raportują informację o stosowanych schematach podatkowych, spółki powiązane przygotowują dokumentację cen transferowych zastosowanych w transakcjach wewnątrzgrupowych. Wszyscy podatnicy musieli dostosować swoje systemy księgowe do struktury nowego pliku JPK_VAT, która zacznie obowiązywać już od 1 października 2020 r. rozszerzającej zakres dotychczas raportowanych informacji.
Byłoby to zatem już kolejne obciążenie związane z raportowaniem do fiskusa wymagające zaangażowania dodatkowych środków zarówno finansowych jak i w zakresie wykwalifikowanego personelu.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw – przebieg procesu legislacyjnego w Sejmie
Anna Biernacka, Ekspert ds. księgowości w MDDP Outsourcing w Warszawie