Czy wszystkie koszty sądowe (i „okołosądowe”) można uznać za koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku od osób prawnych ? Jeden z podatników, który powątpiewał w taką możliwość, zwrócił się do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w tym zakresie, pesymistycznie wskazując we wniosku, że wydatków na sąd zagraniczny (obsługa prawna przez kancelarie prawne, tłumaczenia pisemne i ustne oraz delegacje i noclegi) nie można „wrzucić” w koszty działalności.
Stanowisko swoje spółka ta oparła na brzmieniu art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o CIT, wyłączającym z katalogu kosztów uzyskania przychodów koszty egzekucyjne, związane z niewykonaniem zobowiązań.
Jakież zapewne było zdziwienie prezesa tej spółki, kiedy otrzymał interpretację nr IBPBI/2/423-1634/09/JD wydaną w dniu 23 marca 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, w której organ ten uznał inaczej.
Jak wynika z powyższej interpretacji, po pierwsze przepis wskazanego powyżej art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o CIT za wyłączone z kosztów uzyskania przychodów uznaje jedynie koszty egzekucyjne, natomiast koszty poniesione w innej fazie postępowania (koszty procesu poniesione w postępowaniu rozpoznawczym) mogą stanowić koszty uzyskania przychodów o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Polecamy: serwis VAT
Po drugie zaś podkreślono, iż każdy przypadek ponoszonych kosztów sądowych należy rozpatrywać indywidualnie pod kątem możliwości zaliczenia wydatku z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodów, biorąc pod uwagę szczegóły danej sprawy i przesłanki jakimi kierowała się spółka, a także pozywający oraz poznać rozstrzygnięcie sądu wraz z jego uzasadnieniem.
Z pewnością nie można zatem uznać, że w każdej sytuacji koszty procesu obciążające dłużnika będą stanowiły koszty podatkowe bez względu na okoliczności sprawy. Pamiętać bowiem należy o tym, że zaliczenie podnoszonych wydatków związanych z procesem sądowym do kosztów uzyskania przychodów należy rozpatrywać pod kątem tego, czy były one poniesione w celu obrony przed bezprawnie skierowanymi roszczeniami oraz w związku z funkcjonowaniem podatnika a nie w związku z niewykonaniem zobowiązań.
Polecamy: serwis Urząd skarbowy
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Skoro tak, to wydatki poniesione w związku z rozprawą sądową, prowadzoną w celu zapobieżenia zasądzeniu całości lub części roszczeń kontrahenta (a więc de facto poniesione w celu zmniejszenia przyszłych kosztów działalności Spółki, a w konsekwencji zwiększeniu jej dochodu lub zmniejszeniu straty), czy też wydatki mające na celu zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, są kosztami uzyskania przychodów w CIT.
Podobnie należałoby ocenić omawianą kwestię na gruncie ustawy o PIT z uwagi na analogiczne przepisy (art. 22 ust. 1 i art. 23 ust. 1 pkt 14 ustawy o PIT).