W myśl przepisów ordynacji podatkowej karą porządkową mogą być ukarani strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:
- nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub
- bezzasadnie odmówili lub nie dokonali w terminie wyznaczonym w wezwaniu złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin, przedłożenia tłumaczenia dokumentacji obcojęzycznej lub udziału w innej czynności, lub
- bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach, lub
- bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem.
Wskazany wyżej przepis dotyczący kary porządkowej stosuje się również do:
- osób trzecich, które bezzasadnie odmawiają okazania przedmiotu oględzin;
- uczestników rozprawy, którzy poprzez swoje niewłaściwe zachowanie utrudniają jej przeprowadzenie;
- osób, którym podatnik zlecił prowadzenie lub przechowanie ksiąg podatkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach (biura rachunkowe), jeżeli osoby te bezzasadnie odmówią okazania lub nie przedstawią w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach.
Jak podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 20 marca 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 1455/16, warunkiem prawidłowego zastosowania przepisu dotyczącego kary porządkowej jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego nie tylko co do przesłanek wyraźnie wymienionych w tym przepisie (podmiot, prawidłowość wezwania, brak uzasadnionej przyczyny niewykonania wezwania), lecz także rodzaju i stopnia zawinienia oraz ewentualnych skutków, jakie pociąga za sobą w konkretnym przypadku uchybienie wezwaniu.
Kary porządkowej nie stosuje się, jeżeli dokonanie czynności jest uzależnione od wyrażenia zgody przez stronę lub innego uczestnika postępowania, a zgoda taka nie została wyrażona.
Karę porządkową nakłada się postanowieniem, na które służy zażalenie. Termin płatności kary porządkowej wynosi 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Organ podatkowy, który nałożył karę porządkową, może, na wniosek ukaranego złożony w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej, uznać za usprawiedliwione niestawiennictwo lub niewykonanie innych obowiązków i uchylić postanowienie nakładające karę.
Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rozwoju i Finansów z 10 sierpnia 2017 r., opublikowanym w Monitorze Polskim pod poz. 808, omawiana kara porządkowa pozostanie w 2018 r. na niezmienionym poziomie i będzie wynosić 2800 zł.
Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu, w kontrolach podatkowych i celno-skarbowych oraz optymalizacji podatkowej