Jednym z przypadków, kiedy podatek od czynności cywilnoprawnych się nie należy, jest zakup ziemi rolnej w celu powiększenia gospodarstwa. Warunkiem zwolnienia jest, aby gospodarstwo po przyłączeniu nowych gruntów miało powierzchnię przekraczającą 11 ha (zwykłych lub przeliczeniowych) i jednocześnie nie było większe niż 300 ha. Ale to niejedyne zwolnienie, jakie może objąć transakcję zbycia nieruchomości.
Utraciła nieruchomość wskutek wywłaszczenia
Właścicielka nieruchomości w listopadzie 2013 r. utraciła wskutek wywłaszczenia nieruchomość, którą zamieszkiwała. Wszystko dlatego, że w tamtym miesiącu wojewoda wydał zezwolenie na realizację inwestycji drogowej, któremu to zezwoleniu został nadany rygor natychmiastowej wykonalności.
W lutym 2015 r. właścicielka dowiedziała się, że otrzyma zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania. Pieniądze te przeznaczyła na zakup mieszkania. I w trakcie podpisywania umowy zakupu okazało się, że od umowy zakupu mieszkania został przez notariusza naliczony i pobrany podatek od czynności cywilnoprawnych.
Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC)
I właśnie w sprawie tego podatku wnioskodawczyni zwróciła się do izby skarbowej. Zażądała interpretacji przepisów. We wniosku stwierdziła, że podatek w tej sytuacji fiskusowi się nie należał i że powinna otrzymać zwrot naliczonej kwoty.
Wywłaszczeni PCC nie płacą
Izba Skarbowa w Katowicach przyznała rację podatniczce. W wykładni z 25 maja tego roku (sygnatura IBPB-2-1/4514-204/16/AD) urzędnicy stwierdzili, że podatek od czynności cywilnoprawnych się nie należy.
W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jest art. 9 pkt. 3, w którym zwalnia się z tej daniny niektóre transakcje zakupu nieruchomości. Chodzi m.in. o nieruchomość nabywaną przez byłego właściciela nieruchomości wywłaszczonej, któremu przyznano odszkodowanie a nie inną nieruchomość. Przy czym zwolnienie z podatku dotyczy ceny równej kwocie uzyskanej w ramach odszkodowania, a transakcja zakupu musi zostać dokonana w ciągu 5 lat od chwili otrzymania odszkodowania.
Urzędnicy przyznali, że transakcja zakupu, jakiej dokonała podatniczka, spełniała warunki konieczne do skorzystania ze zwolnienia. Tym samym notariusz niesłusznie naliczył i pobrał podatek.
Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik
Zwolnień jest więcej
Jest więcej podobnych zwolnień z podatku od czynności cywilnoprawnych transakcji zakupu mieszkań czy gruntów. Podobnie jak w przypadku wywłaszczenia za odszkodowaniem, podatku nie zapłaci były właściciel nieruchomości, która została sprzedana na cele publiczne określone w ustawie o gospodarce nieruchomościami (o ile spełniałby on warunki przyznania nieruchomości zamiennej, gdyby zamiast sprzedaży doszło do wywłaszczenia). Z PCC zwolniony jest kupujący nieruchomość właściciel gruntu lub nieruchomości wykupionej na podstawie przepisów o ochronie i kształtowaniu środowiska.
Umowa spółki cichej nie podlega PCC
Dodatkowe warunki są podobne jak przy wywłaszczeniu – zwolnienie dotyczy zakupu na kwotę równą wartości uzyskanego odszkodowania, a transakcja kupna musi być przeprowadzona w ciągu 5 lat od momentu otrzymania środków za utraconą nieruchomość.
Marek Siudaj, Tax Care