1) Kiedy powinny być zaksięgowane faktury VAT dotyczące kosztów typu: energia, czynsz, telefon, gaz, woda, jeśli faktury były wystawione w listopadzie i grudniu 2006 r., a otrzymałam je w końcu grudnia 2006 r.? Na przykład faktury wystawione za energię elektryczną opłacaną w tzw. systemie zaliczkowym zostały wystawione 28 grudnia 2006 r. za miesiące od grudnia 2006 r. do lutego 2007 r., a zapłacono wynikające z nich kwoty w styczniu i lutym 2007 r.
2) Kiedy zaksięgować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów fakturę VAT wystawioną 30 kwietnia 2007 r., a otrzymaną 7 maja 2007 r.? W kwietniu czy w maju?
rada
Ad 1. Fakturę za energię wystawioną w grudniu 2006 r. za okres grudzień 2006 - luty 2007 należało zaksięgować w styczniu.
Ad 2. Fakturę kosztową wystawioną 30 kwietnia 2007 r., a otrzymaną 7 maja 2007 r., w przypadku dokonywania zapisów w księdze do 20. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni, należało ująć w księdze 30 kwietnia 2007 r. Natomiast w sytuacji dokonywania zapisów w księdze na bieżąco fakturę można było ująć zarówno w kwietniu, jak i w maju. Szczegóły - w uzasadnieniu.
uzasadnienie
Stosowana do końca grudnia 2006 r. tzw. metoda kasowa (określenie potoczne) przewidywała zaksięgowanie faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu w dacie zapłaty kwoty wynikającej z tych dowodów. Zapłata była więc równoznaczna z poniesieniem kosztu, chociaż wyraźnie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych termin ten nie został zdefiniowany. Dopiero po nowelizacji ustawy, od 1 stycznia 2007 r., w art. 22 ust. 6b została sformułowana wyraźna definicja kosztu poniesionego. Na podstawie tego artykułu za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników prowadzących pkpir uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.
Ponieważ ustawodawca w nowelizacji nie przewidział przepisów przejściowych, uwzględniających sposób księgowania kosztów tzw. metodą kasową na przełomie roku (w tym przypadku są to lata 2006 i 2007), należy stosować przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2007 r.
Sytuacje przedstawione w pytaniu należy rozpatrywać z uwzględnieniem sposobu, w jaki Czytelniczka prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Księga ta bowiem, zgodnie z rozporządzeniem o pkpir, może być prowadzona na bieżąco (z dnia na dzień) lub nie później niż do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Musimy zatem rozważyć postępowanie w obydwu wariantach prowadzenia księgi.
Dokonywanie zapisów w księdze do 20. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni
1. Z powodu braku przepisów przejściowych do ostatniej nowelizacji updof w tej sytuacji należało zastosować przepisy obowiązujące (nowe). Należało tak postąpić, ponieważ Czytelniczka nie miała możliwości uwzględnienia tych kosztów w 2006 r. na starych zasadach, gdyż w 2006 r. nie zapłaciła za faktury, a koszt dotyczy zarówno 2006 r., jak i 2007 r. Z tego powodu w sytuacji przedstawionej przez Czytelniczkę faktury za energię wystawione w grudniu 2006 r., dotyczące okresu grudzień 2006 - luty 2007 r., należało zaksięgować do stycznia 2007 r. Data zapłaty w 2007 r. nie ma bowiem znaczenia.
2. Fakturę wystawioną 30 kwietnia 2007 r. należało zaksięgować pod datą jej wystawienia, czyli w dniu 30 kwietnia 2007 r. Taki sposób postępowania wynika z definicji „kosztu poniesionego” określonej w updof (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.). Dniem poniesienia kosztu jest dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Skoro więc otrzymana przez Czytelniczkę faktura została wystawiona 30 kwietnia 2007 r., to w tej dacie musi być ona zaksięgowana w księdze.
Dokonywanie zapisów w księdze na bieżąco (czyli „z dnia na dzień”)
1. Czytelniczka, prowadząc księgę na bieżąco, nie zaksięgowała w grudniu kosztów, ponieważ do końca grudnia nie dokonała ich zapłaty. W styczniu 2007 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy, które rozwiały wszelkie wątpliwości. Daty poniesienia kosztu nie należy już wiązać z faktyczną zapłatą tego kosztu, lecz z datą wystawienia faktury. W tej sytuacji Czytelniczka powinna zaksięgować tę fakturę w styczniu 2007 r.
2. Jeżeli Czytelniczka otrzymała 7 maja 2007 r. fakturę kosztową, wystawioną 30 kwietnia 2007 r., może postąpić w tej sytuacji dwojako.
Po pierwsze: może dokonać uzupełnienia kwietnia przez dokonanie odpowiednich zapisów księgowych w tym miesiącu w prowadzonej przez siebie pkpir.
Po drugie: może zaksięgować tę fakturę pod datą jej otrzymania, czyli 7 maja 2007 r. W tym przypadku powinna zapisać w uwagach księgi, że przyczyną niechronologicznego ujęcia kosztu, czyli nie pod datą wystawienia faktury, jest jej późniejsze otrzymanie.
Taki właśnie sposób postępowania preferuje Ministerstwo Finansów, informując podatników dzwoniących do Krajowej Informacji Podatkowej, że w przypadku otrzymania faktury po dacie jej wystawienia należy zaksięgować ją na bieżąco, z dokonaniem stosownego opisu przyczyny w miejscu przewidzianym na wpisywanie uwag w księdze. Postępowanie takie pozwoli bowiem na uniknięcie ewentualnego zarzutu wadliwości księgi postawionego przez organy podatkowe, a polegającego na niechronologicznym dokonywaniu zapisów w księdze.
Podstawa prawna
l § 11 ust. 4 pkt 4, § 17 ust. 2, § 30 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 36, poz. 229
l art. 22 ust. 6b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219
Leszek Porowski
doradca podatkowy
współwłaściciel Biura Rachunkowego
Porowski Consulting