Tak
Z punktu widzenia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mąż i żona są odrębnymi podatnikami, koszty powinny zostać więc refakturowane na żonę.
Jedynie wyjątkowo, w ściśle określonych przypadkach, dopuszczono możliwość łącznego rozliczania się małżonków. Z treści pytania wynika, że małżonkowie wybrali opodatkowanie dochodów ze swoich działalności wg zasad przewidzianych w art. 30c PIT, tj. 19-procentowym, ryczałtowym podatkiem liniowym. Fakt ten wyłącza możliwość wspólnego opodatkowania, a zatem w niniejszym przypadku męża i żonę należy definitywnie postrzegać jako dwoje odrębnych podatników.
Każdy z podatników odrębnie ma obowiązek ustalić swój dochód jako różnicę między sumą uzyskanych przychodów i sumą poniesionych kosztów. Jeśli żona nie ponosiłaby żadnych kosztów związanych z lokalem, wówczas do sumy jej przychodów organy skarbowe mogłyby doliczyć jej przychód z nieodpłatnie otrzymanych świadczeń, tj. wartość tej części czynszu, prądu, telefonu, która przypada na jej działalność gospodarczą, a za którą nie płaci. W celu uniknięcia takiej sytuacji, czyli określenia przychodu z nieodpłatnych świadczeń, nie wystarczy też symboliczne refakturowanie ww. kosztów najmu i utrzymania lokalu najętego przez męża. W takim przypadku powstałby bowiem przychód z otrzymania przez żonę częściowo odpłatnych świadczeń, w wysokości różnicy między ich rzeczywistą wartością, a odpłatnością ponoszoną przez żonę.
Mąż powinien zatem refakturować koszty lokalu dokładnie w takiej wysokości, jaka rzeczywiście przypada na działalność gospodarczą żony. Wypada zaznaczyć, że ze względu na wspólnotę majątkową firma męża stanowi jednocześnie własność żony i odwrotnie, uprawnienie męża do korzystania z lokalu i mediów jest jednocześnie uprawnieniem żony, a odpłatność ponoszona przez męża jest odpłatnością z majątku wspólnego, a zatem jest ponoszona również przez żonę. Żona ponosi te wydatki również w sensie ekonomicznym, co tym bardziej uprawnia ją do odliczenia ich jako kosztów uzyskania przychodów.
KRZYSZTOF MODZELEWSKI
doradca podatkowy, partner w Spółce Doradztwa Podatkowego Krzysztof Modzelewski i Wspólnicy
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 30c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).