Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Do udzielenia prokury wystarczające jest złożenie oświadczenia woli przez podmiot do tego uprawniony. Udzielenie prokury należy więc uznać za jednostronną czynność prawną, a w konsekwencji powołanie do pełnienia prokury jako określonej funkcji w spółce jest stosunkiem prawnym jednostronnym.
Prokurent może zostać powołany na podstawie uchwały zarządu spółki. Uchwała zarządu spółki może również stanowić tytuł do wypłaty świadczenia pieniężnego prokurentowi.
Podstawą wykonywania prokury nie jest stosunek pracy, bowiem prokura nie jest wykonywana na podstawie umowy o pracę. Nie stanowi go również umowa zlecenia, zgodnie z którą przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Niewątpliwie należność otrzymana przez prokurenta w związku ze sprawowaną funkcją stanowi dla niego przysporzenie od którego należy zapłacić podatek.
Polecamy: Ustawa o PIT
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w ustawie PIT oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku.
Źródłami przychodów są między innymi stosunek służbowy, stosunek pracy, emerytura lub renta, działalność wykonywana osobiście (np. umowa zlecenia), pozarolnicza działalność gospodarcza, działy specjalne produkcji rolnej, najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, kapitały pieniężne i prawa majątkowe.
Ustawodawca przewidział też ewentualność zaistnienia przychodu, którego nie udałoby się jednoznacznie zakwalifikować do któregoś z wymienionych w ustawie źródeł. W takiej sytuacji przychód taki powinien być, co do zasady, kwalifikowany jako przychód z innych źródeł. W zakresie tego pojęcia mieszczą w „szczególności” dla przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.
Zauważmy jednak, że w przepisie tym dla określenia zakresu przychodów z innych źródeł „ posłużono się pojęciem „w szczególności”. Przyjąć więc należy, że katalog przychodów, zaliczanych do przychodów z innych źródeł, nie jest zamknięty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie.
Wynagrodzenie prokurenta nie może zostać zakwalifikowane do przykładowo takich źródeł przychodów jak stosunek pracy (umowa o pracę swoim zakresem nie obejmuje czynności związanych z prokurą), ani też działalności wykonywanej osobiście (podstawą wypłaty wynagrodzenia jest uchwała zarządu) Należy podkreślić, iż przepisy PIT jednoznacznie definiują co należy rozumieć pod poszczególnym przychodem z konkretnego, danego źródła, tymczasem brak jest odniesienia do czynności wykonywanych w ramach prokury.
Zobacz także: Czy spółka cywilna może powołać prokurenta?
Podsumowując, wynagrodzenie za sprawowanie funkcji prokurenta wypłacane na podstawie uchwały zarządu należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł.
W takim przypadku spółka, jako płatnik nie jest zobowiązana do poboru miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłacanej prokurentowi należności.
Ma ona jedynie obowiązek sporządzić informację o wysokości uzyskanych przez prokurenta przychodów (PIT–8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać ją prokurentowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.
Podstawa prawna:
- art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 20 ust. 1 art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- art. 109¹ i następne ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
Źródła:
- Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu – interpretacja podatkowa z 2 stycznia 2012 r. nr ILPB1/415-1195/11-2/AMN,
- Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu – interpretacja podatkowa z 17 lutego 2009 r. nr ILPB1/415-961/08-4/AMN,
- Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach – interpretacja podatkowa z 3 lutego 2010 r. nr IBPBII/l/415-946/09/ŚS,
- Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach – interpretacja podatkowa z 29 czerwca 2009 r. nr IBPBII/2/415-411/09/AK.