Po pierwsze należy stwierdzić, że emeryt powinien zapoznać się z przepisami polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, umowy międzynarodowej pomiędzy Polską a USA w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.
Podwójne opodatkowanie
W przypadku, gdy emeryt mieszka w Polsce dłużej niż 183 dni w roku, ewentualnie posiada w Polsce centrum interesów życiowych, podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od wszystkich osiąganych przychodów. Z uwagi zaś na fakt, ze świadczenia wypłacane w USA podlegają tam ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, dochodzi do sytuacji podwójnego opodatkowania tych samych przychodów.
Łącząca Polskę i USA umowa międzynarodowa o unikaniu podwójnego opodatkowania przewiduje, że podatnik rozliczający się ze wszystkich przychodów w Polsce może zaliczyć na poczet podatku polskiego, podatek zapłacony w USA.
Oznacza to zaś, że gdy podatek zapłacony w USA jest równy lub większy od podatku do zapłaty w Polsce, nie ma konieczności płacenia podatku w Polsce (otrzyma się zwrot nadpłaconego podatku po złożeniu zeznania rocznego). W przypadku gdy podatek zapłacony w USA będzie mniejszy niż do podatek do zapłaty w Polsce, emeryt będzie zobowiązany do zapłaty różnicy (uzyska mniejszy zwrot podatku po złożeniu zeznania rocznego).
Przy założeniu stabilnego kursu dolara do złotego na poziomie 2,80 złotych za dolara, sytuacja emeryta osiągającego w USA emeryturę w wysokości 48.000 $ rocznie (4.000$ miesięcznie), przyjmując, że suma obciążeń podatkowych stanowych i federalnych wynosi 20%, sytuacja emeryta będzie wyglądać następująco:
- Podatek w USA wyniesie w przeliczeniu: 26.880 zł.
- Podstawa opodatkowania w Polsce wyniesie 134.400 złotych. Wobec tego podatek wyniesie sumę 14.839,02 złotych (18% do progu podatkowego uwzględniając kwotę wolną) i 15.639,04 złotych (32% ponad próg). Razem do zapłaty podatku w Polsce będzie 30.478 złotych.
Wobec powyższego przykładu, patrząc wyłącznie na kwoty opodatkowania, przeprowadzka do Polski spowoduje konieczność dopłacenia pewnej kwoty. Z uwagi na istniejący w Polsce system pobierania zaliczek w ciągu roku a następnie rozliczenie się z podatku zapłaconego za granicą dopiero w zeznaniu podatkowym rocznym, emeryt będzie w trakcie roku opodatkowany w obu krajach. Dopiero po złożeniu zeznania u emeryta wystąpi częściowy zwrot podatku zapłaconego w Polsce, w wysokości podatku zapłaconego w USA.
Obliczanie i wpłacanie podatku dochodowego
W przypadku przelewania kwoty emerytury na rachunek emeryta znajdujący się w banku polskim, bank ten będzie pełnił funkcję płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych. Wobec tego obowiązkiem banku będzie obliczenie, pobranie i wpłacenie do urzędu skarbowego zaliczek na podatek. Do końca miesiąca lutego roku następnego bank ma obowiązek przekazać do emeryta informację o wysokości pobranych zaliczek, która będzie podstawą do sporządzenia do końca miesiąca kwietnia zeznania rocznego.
W przypadku gdy emeryt nie będzie otrzymywał kwot z USA na rachunek w polskim banku, to emeryt osobiście będzie zobowiązany do obliczania i wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w Polsce. Na blankiecie wpłaty zaliczki na podatek jako symbol formularza do przelewu należy w takim przypadku wpisać „PIT-5”.
Zeznanie podatkowe
Bez względu na to, czy emeryt będzie otrzymywał kwoty z USA na rachunek w polskim banku czy nie, będzie zobowiązany samodzielnie złożyć do końca miesiąca kwietnia roku następnego zeznanie podatkowe PIT 36 wraz z załącznikiem PIT/ZG (informacją o wysokości dochodów z zagranicy o podatki zapłaconym w roku podatkowym).
Ubezpieczenie zdrowotne w Polsce
Amerykański emeryt mieszkający w Polsce ma prawo złożyć wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym w Polsce i zadeklarować jako podstawę płacenia składek kwotę średniego miesięcznego wynagrodzenia. Składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wymiaru. A więc 9% przeciętnego wynagrodzenia. Dodatkowo podatnik będzie uprawniony do obniżenia podatku o 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Przy zeznaniu rocznym dokonane będzie mogło być obniżenie podatku o dokonane w ciągu roku wpłaty składek. Zwiększy to kwotę podatku do zwrotu o kwotę 12 x 7,75% przeciętnego wynagrodzenia.
Krzysztof Słapczyński
aplikant podatkowy
Kancelaria Radcy Prawnego i Doradcy Podatkowego
Renaty Mikulewicz
Wrocław, ul. Sokolnicza 5/20
tel. 071 797 88 57
raport@raport.wroclaw.pl