Nowe przepisy mają zastosowanie do transakcji handlowych w przypadku których termin zapłaty upływa po dniu 31 grudnia 2019 r. Zmiany wprowadzają możliwość pomniejszenia przez wierzyciela podstawy opodatkowania o zaliczaną do przychodów należnych wartości wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego, która nie została uregulowana lub zbyta.
Pomniejszenie dokonywane jest w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Jeżeli jednak wskazany termin zapłaty został określony z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, przez termin zapłaty, od którego należy liczyć 90 dni, rozumie się termin określony zgodnie z przepisami tej ustawy.
Jeżeli na skutek tego zmniejszenia powstanie strata, rozlicza się ją poprzez dokonanie zmniejszenia podstawy opodatkowania o nieodliczoną wartość w kolejnych latach podatkowych, nie dłużej niż przez okres 3 lat od końca roku podatkowego, za który powstało prawo do zmniejszenia podstawy opodatkowania.
Prawo do zmniejszenia podstawy opodatkowania lub zwiększenia straty przysługuje, jeżeli do dnia złożenia zeznania podatkowego wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta. Gdyby, po dokonaniu korekty podstawy opodatkowania, należność została uregulowana przez dłużnika lub zbyta, wierzyciel będzie zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania w rozliczeniu za ten okres, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta.
Wierzytelności odliczone od podstawy opodatkowania lub zwiększające kwotę straty nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Oznacza to, że jeśli wierzytelność została zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez rezerwy lub odpisy, wierzyciel nie może dokonać omawianej korekty podstawy opodatkowania lub wysokości straty.
Dłużnik ma natomiast obowiązek powiększyć podstawę opodatkowania o wartość nieuregulowanego zobowiązania pieniężnego zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów. Zwiększenia tego dokonuje się w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności. Zwiększeniu podlega w tym przypadku także podstawa obliczenia zaliczek na podatek dochodowy, począwszy od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty do okresu, w którym zobowiązanie zostało uregulowane.
Zwiększenia podstawy opodatkowania lub pomniejszenia straty po stronie dłużnika dokonuje się, jeżeli do dnia złożenia zeznania podatkowego zobowiązanie nie zostało uregulowane. Natomiast w przypadku uregulowania zobowiązania, dłużnik ma prawo do dokonania korekty zwrotnej w rozliczeniu za okres, w którym zobowiązanie to zostanie uregulowane.
Kwot, o które dokonano zmniejszenia lub zwiększenia przychodu nie uwzględnia się w limicie przychodów uprawniających do opodatkowania osób fizycznych zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Dodatkowe warunki uprawniające do dokonania korekty podstawy opodatkowania lub wartości straty, to:
1) dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
2) od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa, a w przypadku gdy rok kalendarzowy, w którym wystawiono fakturę (rachunek), jest inny niż rok kalendarzowy, w którym zawarto umowę - gdy nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego późniejszej z tych czynności;
3) transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Omawiane przepisy nie znajdą zastosowania do transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów o cenach transferowych.
Izabela Żurkowska-Mróz, doradca podatkowy
Podstawa prawna:
- art. 16 i art. 17 ustawy z 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1649);
- art. 26i, art. 44 ust 17 do 24 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.);
- art. 6 ust 8, art. 11 ust 4 do 19, art. 21 ust 1b i ust 3f ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 43 ze zm.);
- art. 18f, art. 25 ust 19 do 26 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 865 ze zm.).