REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kary umowne i odszkodowania w kosztach podatkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Kary umowne i odszkodowania w kosztach podatkowych /fot. Shutterstock
Kary umowne i odszkodowania w kosztach podatkowych /fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Ustawy o podatkach dochodowych (PIT, CIT) przewidują, że nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, wydatków poniesionych z tytułu kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Nie każde jednak zapłacone odszkodowanie bądź kara umowna podlega wyłączeniu z kosztów podatkowych.

Ustawodawca ogranicza możliwość rozpoznania kosztów podatkowych w sytuacji niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Ocena czy w przypadku powstania kar i odszkodowań możliwe jest ich zakwalifikowanie w koszty podatkowe nie jest łatwa i powinna być dokonana na wielu płaszczyznach z uwzględnieniem dorobku doktryny i orzecznictwa.

REKLAMA

Niewykonania i nienależyte wykonanie

Oba pojęcia wynikają z prawa cywilnego. Niewykonanie zobowiązania dotyczy sytuacji gdy podmiot albo w ogóle nie świadczy usługi lub wykonuje ją inny podmiot niewskazany w umowie. Zasadniczo można wyróżnić 4 typy niewykonania: niemożliwość świadczenia, za którą podmiot ponosi lub nie odpowiedzialność oraz opóźnienie wykonania świadczenia proste (podmiot nie ponosi odpowiedzialności) i kwalifikowane (za które podmiot ponosi odpowiedzialność). Rozróżnieniem pomiędzy świadczeniem niewykonany, a wykonanym nienależycie jest przyjęcie tego świadczenia przez zlecającego. Pojęcie nienależytego wykonania jest bardzo szerokie, z uwagi na mnogość sytuacji, które mogą je powodować.

Zwłoka w wykonaniu świadczenia

Zgodnie z treścią art. 476 zd. 1 Kodeksu cywilnego „Dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela”. Jest to więc kwalifikowany typ opóźnienia w spełnieniu świadczenia. Powyższy przepis przewiduje, że zwłoki można dopuścić się tylko na skutek własnych działań. W efekcie przepisy ustawy o CIT/PIT odnoszą się do pojęcia zwłoki w usunięciu wad towarów lub wykonaniu robót wynikających z okoliczności, za które dłużnik odpowiada. W efekcie każdy przypadek zwłoki w wykonaniu świadczenia będzie objęty ograniczeniem w możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych. Należy jednak odróżnić zwłokę, od opóźnienia, które może być także niezawinione.

Opóźnienie w wykonaniu świadczenia, a należyta staranność

REKLAMA

Organy podatkowe w interpretacjach wskazują, że przy kwalifikacji wydatków na kary umowne lub odszkodowania do kosztów podatkowych nie ma znaczenia samo niedochowanie terminu wykonania, lecz kwestia odpowiedzialności dłużnika, co może przykładowo wynikać z umowy lub innego stosunku łączącego strony. Kluczową kwestią jest tzw. należyta staranność. Przekonał się o tym jeden z programistów, który w toku świadczonych usług nie zweryfikował wpływu zmian w licencjach na przygotowane oprogramowanie, w efekcie czego zostało ono oddane z opóźnieniem i powstała konieczność zapłaty kary umownej. Fiskus wskazał w interpretacji z 11-09-2019 r. nr 0112-KDIL3-1.4011.198.2019.1.KF, że odpowiedzialność na potrzeby tego przepisu należy rozumieć szeroko i nie można jej ograniczać do odpowiedzialności na zasadzie winy czy też na zasadzie ryzyka.

Podobne stanowisko zajął fiskus w interpretacji z dnia 24-10-2019 r. nr 0111-KDIB2-1.4010.387.2019.1.AR, gdzie odmówił zaliczenia do kosztów podatkowych kar umownych z tytułu opóźnienia w zakresie realizacji robót budowlanych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Uznanie roszczenia, a koszty

W orzecznictwie sądów administracyjnych można zaobserwować podejście, w ramach którego uznaje się, że wypłata odszkodowania/kary umownej jest konsekwencją uznania roszczenia i zasadniczo stanowi potwierdzanie, że usługa nie została wykonana prawidłowo (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 grudnia 2016 r. sygn. III SA/Wa 2631/15). Takie podejście nie jest jednak zawsze zgodne z prawdą i stanem faktycznym. Można sobie wyobrazić sytuację w ramach której przedsiębiorca nie akceptuje odpowiedzialności za powstanie kary umownej, ale decyduje się na jej zapłatę, żeby utrzymać relacje z klientem i zapewnić w przyszłości przychody. W takich kwestiach zastosowanie ograniczenia w kwalifikacji do kosztów podatkowych powinno być dodatkowo przeanalizowane.

Polecamy: PODATKI 2020 – Komplet

Podsumowanie

Kwalifikacja do kosztów niepodatkowych wydatków z tytułu kar i odszkodowań została ściśle określona w przepisach ustawy o podatku dochodowym CIT/PIT. Zasadniczo więc w przypadku innych sytuacji ograniczenie to nie powinno mieć zastosowania. Niemniej w ostatnich interpretacjach podatkowych fiskus usztywnia się w podejściu do traktowania kar umownych z tytułu opóźnień, obejmując ograniczeniem odliczenia szeroki katalog wydatków, nie zwracając uwagi na argumentację podatników związaną z wpływem tych wydatków na przychody.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Webinar: Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy, ekspert INFORAKADEMII. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i roczny nielimitowany dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi. Uczestnicy webinaru dowiedzą się, jak wygląda proces przekształcenia JDG w spółkę z perspektywy biura rachunkowego, ze wskazaniem kluczowych wyzwań, problemów oraz szans, jakie z tego faktu wynikają.

Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Kary umowne a koszty podatkowe – korzystny wyrok dla podatników

W wyroku z 6 maja 2025 r., sygn. II FSK 1012/22 Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z stanowiskiem, że kary umowne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli niewykonanie dostawy - nie wynikało z winy spółki. Niepewność w tej sprawie wynikała z wykładni art. 16 ust 1 pkt 22 ustawy o CIT, w którym określono jakie kary umowne i odszkodowania nie mogą być uznane za koszty podatkowe. W orzecznictwie przepis ten jest interpretowany literalnie, uznając że pozostałe rodzaje wypłat odszkodowawczych niż wskazane w przepisie mogą być uznane za koszt podatkowy.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

REKLAMA

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. upływa ważny termin dla przedsiębiorców. Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej tylko po złożeniu wniosku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki chorobowe za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

REKLAMA

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA