Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Zatem do przychodów ze stosunku pracy ustawodawca zaliczył nie tylko pieniądze, ale również wartość otrzymanych świadczeń w naturze czy świadczeń nieodpłatnych. Zdaniem fiskusa przychód ze stosunku pracy powstaje więc w każdym przypadku, w którym mamy do czynienia z uzyskaniem przez pracownika realnej korzyści.
Oczywiście nie oznacza to, iż przychód taki podlega zawsze opodatkowaniu. Pewne rodzaje świadczeń zwolnione są z bowiem opodatkowania na podstawie art. 21 ustawy o PIT.
Impreza sfinansowana z funduszu socjalnego (zfśs) – przychód pracownika do 380 zł wolny od PIT
Minister Finansów zgadza się, że zwolnione z PIT są określone w regulaminie świadczeń socjalnych i sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych świadczenia pracodawcy związane z finansowaniem działalności socjalnej, w tym również dotyczące udziału pracownika w imprezie kulturalno-oświatowej - o łącznej wartości nieprzekraczającej 380 zł w skali roku podatkowego.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymywanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Z tym zwolnieniem w odniesieniu do imprez były w przeszłości wątpliwości (bo impreza, to raczej świadczenie ani rzeczowe ani pieniężne), więc dobrze, że Minister Finansów je potwierdza.
Zwolnienie to dotyczy świadczeń otrzymywanych przez pracowników na podstawie ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335, z późn. zm.).
Trzeba pamiętać, że na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.
Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu oraz zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów (art. 8 ust. 2 ustawy o zfśs).
Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy o zfśs działalność socjalną stanowią usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Zdaniem Ministra Finansów przepis art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT nie wyklucza zastosowania zwolnienia w przypadku, gdy z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pokrywana jest część należności za daną imprezę, a pozostałą kwotę finansuje pracownik z własnych środków. Zastrzeżenie mówiące o ˝sfinansowaniu w całości˝ dotyczy środków pracodawcy. Gdyby więc pracodawca finansował imprezę częściowo z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, a częściowo ze środków obrotowych – wtedy zwolnienia z PIT dla pracowników by nie było.
Kiedy pracownik uzyskuje przychód z imprezy firmowej?
Pakiety medyczne dla pracowników – uzasadnienie uchwały NSA i zdania odrębne
Przychód pracownika z imprezy integracyjnej można łatwo obliczyć
Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o PIT wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.
Na podstawie art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o PIT wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń, których przedmiotem są usługi zakupione, ustala się według ich cen zakupu.
Zdaniem Ministra Finansów w świetle tych przepisów udział pracownika w imprezie kulturalno-oświatowej sfinansowanej przez pracodawcę z innych środków niż zakładowy fundusz świadczeń socjalnych nie pozostaje ˝obojętny podatkowo˝ dla tego pracownika. Pracownicy bowiem uzyskują świadczenie nieodpłatne z tytułu uczestnictwa w takiej imprezie. Nie można jednak mówić o powstaniu przychodu w sytuacji, gdy pracownik nie wziął w niej udziału.
Według Ministra Finansów wartość świadczenia, jaką pracodawca powinien doliczyć do przychodu danego pracownika, należy obliczyć, dzieląc łączną kwotę wydatków poniesionych przez pracodawcę na zorganizowanie imprezy przez liczbę pracowników zaproszonych (np. wszystkich, jeśli impreza była przewidziana dla wszystkich pracowników), a następnie tak ustaloną cenę jednostkową przypisać tylko pracownikom uczestniczącym w danej imprezie.
Minister wskazuje też, że takie same zasady należy zastosować, jeżeli impreza została sfinansowana z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, a pracodawca nie może zastosować zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT, bowiem wartość innych świadczeń otrzymanych przez pracownika przekroczyła już limit 380 zł warunkujący zastosowanie tego przepisu.
Z taką interpretacją zgadzają się obecnie też sądy administracyjne, na co miała istotny wpływ argumentacja zawarta w uzasadnieniu uchwały z 24 października 2011 r. pełnego składu Izby Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W sentencji tej uchwały (która, w odróżnieniu od uzasadnienia, jest wiążąca dla składów orzekających sądów administracyjnych) nie było mowy o sposobie wyliczania przychodu pracownika w sytuacji, gdy koszty pracodawca pokrywa ryczałtowo. Ale mimo to aktualnie sądy nie mają raczej wątpliwości, żewartość nieodpłatnego świadczenia danego pracownika można określić dzieląc wartość faktury otrzymanej od podmiotu przygotowującego imprezę przez ilość osób w niej uczestniczących.
Przykładami takiego stanowiska są wyroki NSA: z 2 grudnia 2011 r (sygn. II FSK 1017/10), czy z 17 stycznia 2012 r. (sygn. II FSK 2740/11).
W tym pierwszym wyroku NSA zauważył, że przedmiotem świadczenia pracodawcy na rzecz pracownika w przypadku tzw. wyjazdów integracyjnych i podobnych imprez jest zapewnienie pracownikom zakwaterowania, dojazdu, wyżywienia itp. świadczeń podczas imprez, które odbywają się poza siedzibą firmy. Nie może budzić wątpliwości, że ponoszone przez pracodawcę koszty związane z takimi wyjazdami stanowią dla pracownika realną korzyść, konkretne przysporzenie o wymiarze finansowym, którego ciężaru sam pracownik ponosić nie musi.
I dalej NSA odnosi się do ustalenia wartości przychodu:
Cena zakupu przez pracodawcę usług związanych z wyjazdem integracyjnym stanowi punkt odniesienia dla ustalenia wartości świadczenia otrzymanego przez jednostkowych uprawnionych. Podział tej ceny w relacji do każdego ze wszystkich należących do zbioru uprawnionych stanowić może ustalenie wartości nieodpłatnego świadczenia przypadającego na poszczególnego uprawnionego, dokonane jest bowiem według, czyli w odniesieniu do, ceny zakupu, a więc zgodnie z art. 12 ust. 3 u.p.d.o.f. w zw. z art. 11 ust. 2a pkt 2 u.p.d.o.f. Wartością nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w powołanych przepisach prawa, nie jest wszak samodzielnie cena zakupu świadczenia, ale wartość tą ustala się według cen zakupu, co oznacza - w odniesieniu do tych cen. W tym obszarze, ustaleniem wartości nieodpłatnego świadczenia może być jego określenie w wysokości stanowiącej równowartość części ceny zakupu świadczeń przypadającej na poszczególnego uprawnionego, jako dokonane "według cen zakupu", w rozumieniu przedstawionego powyżej znaczenia przytoczonego sformułowania art. 11 ust. 2a pkt 2 u.p.d.o.f. (por. uchwała całej Izby Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt II FPS 7/10).
Źródło:
- odpowiedź na interpelację poselską nr 49 podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów Macieja Grabowskiego z 1 grudnia 2011 r.;
- wyrok NSA z 2 grudnia 2011 r. (sygn. II FSK 1017/10).