Pulsoksymetry i koncentratory tlenu dla pracowników
Pewien pracodawca (Spółka prowadząca działalność produkcyjną) w związku z epidemią COVID-19 zakupił dwa koncentratory tlenu oraz dwa pulsoksymetry z przeznaczeniem nieodpłatnego udostępniania tych urządzeń pracownikom, zleceniobiorcom i członkom ich rodzin.
Zgodnie z wydanym przez władze Spółki zarządzeniem:
- zakupu sprzętów medycznych (koncentratorów tlenu, pulsoksymetrów) dokonano w celu monitorowania i łagodzenia przebiegu choroby COVID-19 powodowanej przez wirusa SARS-CoV-2 wśród pracowników/zleceniobiorców spółki i ich rodzin,
- zakup sprzętów medycznych niezbędnych do ww. celów nastąpił po konsultacji z członkami Komisji BHP w Spółce,
- zakupione sprzęty uwzględniają w szczególności możliwość ich zastosowania w warunkach zakładu pracy, jak też w warunkach domowych,
- upoważnieni do dysponowania zakupionymi sprzętami medycznymi oraz do instruowania w zakresie prawidłowości ich obsługi są pracownicy wskazani przez zarząd,
- przekazywanie sprzętu do używania przez pracowników/zleceniobiorców spółki i członków ich rodzin wraz z kopią instrukcji obsługi następuje za pokwitowaniem.
Poprzez zakup tego sprzętu Spółka jako pracodawca, pragnie ograniczyć ryzyko zachorowania na COVID-19 wśród pracowników oraz dać możliwość skutecznego zwalczania objawów choroby. Dzięki takim sprzętom pracownicy mają możliwość szybszego powrotu do zdrowia, a co za tym idzie, do pracy. W obecnym stanie epidemii zarząd firmy pragnie utrzymać odpowiednią kondycję psychologiczną kadry pracowniczej poprzez pozytywne działania budujące i motywujące.
Czy nieodpłatne udostępnienie pracownikom sprzętu medycznego jest opodatkowane PIT?
W związku z tym Spółka wystąpiła o indywidualną interpretację podatkową i zadała Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej pytanie: Czy w przytoczonym stanie faktycznym korzystanie przez pracownika lub członków jego rodziny z zakupionych przez Spółkę sprzętów medycznych, tj. koncentratorów tlenu oraz pulsoksymetrów stanowi dla niego przychód do opodatkowania w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Zdaniem Spółki korzystanie przez pracownika lub członków jego rodziny z zakupionych przez Spółkę sprzętów medycznych, tj. koncentratorów tlenu oraz pulsoksymetrów nie stanowi dla niego przychodu do opodatkowania w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 29 stycznia 2021 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.950.2020.2.TR) uznał stanowisko Spółki za prawidłowe i zgodne z prawem.
W myśl art. 12 ust. 3 cyt. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.
Czym są nieodpłatne świadczenia?
Dyrektor KIS zwrócił uwagę, że przepisy podatkowe wskazują jak ustalić wartość nieodpłatnych świadczeń ale nie ma ustawowej definicji tych świadczeń.
Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 2a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
- jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
- jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
- jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
- w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Ale wobec niezdefiniowania w ustawie o PIT pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”, trzeba odwołać się do znaczenia tego pojęcia ukształtowanego w orzecznictwie sądowym. W tym orzecznictwie dominuje wykładnia, zgodnie z którą nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym – generalnie – jest każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzeniu wydatków).
Jak podkreślił Dyrektor KIS, podstawowym kryterium, które powinno być stosowane przy ustalaniu czy dane świadczenie nieodpłatne pracodawcy stanowi przychód ze stosunku pracy jest wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia, czy to w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej, czy to w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku.
Ponadto zdaniem organu podatkowego świadczenia dla członków rodziny powinny być rozpatrywane w kategoriach stanowienia bądź nie nieodpłatnego świadczenia otrzymywanego przez pracownika. Należy bowiem zwrócić uwagę, że gdyby nie łączący pracownika z pracodawcą stosunek pracy, członkowie rodziny nie otrzymaliby danego świadczenia. Nie ma zatem uzasadnienia, aby w takim przypadku przychód był przypisywany osobie trzeciej, innej niż pracownik.
Dyrektor KIS wskazał, że w Objaśnieniach podatkowych z dnia 21 lipca 2020 r. w sprawie nowych preferencji stosowanych w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19 wskazano, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. K 7/13 uznał: „(…) za przychód pracownika mogą być uznane nieodpłatne świadczenia, które:
- zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
- zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
- korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Z tego wynika, że przychód pracownika (opodatkowany PIT - przypisek Autora) będzie obejmował nieodpłatne świadczenie, gdy świadczenie to zostanie spełnione w interesie pracownika (a nie w interesie pracodawcy) i przyniesie pracownikowi korzyść w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. W zakresie tego kryterium należy wskazać, że chodzi o realny charakter przysporzenia jako warunku objęcia nieodpłatnego świadczenia podatkiem dochodowym”.
Sprzęt medyczny do tlenoterapii udostępniany nieodpłatnie pracownikom i ich rodzinom nie jest świadczeniem opodatkowanym PIT
Ten wyrok Trybunału Konstytucyjnego jest respektowany powszechnie przez organy podatkowe. Dlatego w opisanym stanie faktycznym, na gruncie przepisów ustawy o PIT i tez ww. wyroku TK, Dyrektor KIS uznał, że świadczenia pracodawcy polegające na udostępnianiu możliwości korzystania przez pracownika lub członków jego rodziny z zakupionych przez Spółkę sprzętów medycznych, tj. koncentratorów tlenu oraz pulsoksymetrów nie następują w interesie pracownika, a w interesie pracodawcy.
Dyrektor KIS zauważył, że aktualnie jedyną znaną skuteczną formą leczenia choroby wywołanej koronawirusem jest właśnie podaż tlenu (tlenoterapia), prowadzona z wykorzystaniem sprzętów medycznych takich jak te, zakupione przez Spółkę. Znaczenie tlenoterapii wynika z upublicznionego w internecie przez Ministerstwo Zdrowia stanowiska konsultanta krajowego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii w sprawie postępowania terapeutycznego u chorych z zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2, jak również z szeregu artykułów poświęconych tematyce COVID-19, np. Pneumonologia Polska, Tom 1, Nr 2 (2020), Wytyczne/stanowisko ekspertów strony 132-145, data publikacji on-line 21 lipca 2020 r., rekord bibliograficzny Pneum Pol 2020;1(2):132-145, Leczenie niewydolności oddychania w przebiegu COVID-19. Część I. Tlenoterapia bierna, Małgorzata Czajkowska-Malinowska, Aleksander Kania, Paweł Kuca, Jacek Nasiłowski, Szymon Skoczyński, Rafał Sokołowski, Paweł Śliwiński.
Ostatecznie Dyrektor KIS stwierdził, że
"(...) udostępnianie możliwości korzystania przez pracownika lub członków jego rodziny z zakupionych przez Wnioskodawcę sprzętów medycznych, tj. koncentratorów tlenu oraz pulsoksymetrów, nie stanowi nieodpłatnego świadczenia, bowiem niewątpliwie nie tylko ogranicza rozprzestrzenianie się wirusa, ale i leczy jednostki chorobowe przez niego wywołane, czym niweluje absencję personelu Wnioskodawcy, co z kolei jest istotne dla terminowego wywiązywania się przez Wnioskodawcę z zawartych kontraktów.
Zatem, należy przyjąć, że powyższe świadczenia zostały spełnione w interesie pracodawcy, a nie pracownika i to niezależnie od faktu, czy to dany pracownik osobiście z nich korzysta czy może korzystają członkowie rodziny tegoż pracownika, wobec czego przedmiotowe świadczenia nie stanowią przychodu pracowników, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, Wnioskodawca nie ma obowiązku obliczania i pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od ww. świadczeń."