3 marca 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie II FSK 30/14 wydał niekorzystne dla oddelegowanych pracowników orzeczenie w przedmiocie kosztów uzyskania przychodów. Analizowana sprawa dotyczyła wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej spółki z siedzibą w Polsce, która delegowała swych pracowników do pracy na terenie Niemiec. Z zawieranych z pracownikami umów o pracę wynikało, że to właśnie ten kraj jest miejscem wykonywania pracy. Tam też pracownicy przebywali czasowo – na okres od jednego do trzech miesięcy.
Spółka starała się obronić stanowisko, iż tego rodzaju pracownikom przysługuje prawo do zastosowania wyższych kosztów uzyskania przychodów. Jak wskazuje art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, dla standardowej umowy o pracę koszty uzyskania przychodów wynoszą 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł. Kwota kosztów rośnie natomiast w sytuacji, przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
W tej sytuacji, w myśl art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT, ustalone dla pracownika koszty uzyskania przychodów wynoszą 139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1668 zł 72 gr. W analizowanej sprawie spółka podnosiła, iż miejscem zamieszkania jej pracowników jest wciąż Polska, a miejsce faktycznej pracy na terytorium Niemiec uprawnia do zastosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.
Takiego stanowiska spółki nie podzielił ani organ interpretacyjny, ani sądy administracyjne w toku postępowania wynikającego ze złożonej skargi na interpretację indywidualną. W wydanej interpretacji organ podkreślił, iż ustawa o PIT nie zawiera definicji pojęć miejsce stałego lub czasowego zamieszkania. W celu dokonania wykładni tych pojęć należy, zdaniem organu, zastosować odesłanie do ustawy o ewidencji ludności. Postanowienia ustawy zrównują niejako w skutkach przebywanie czasowe w danym miejscu z czasowym zamieszkiwaniem w tym miejscu. Stąd też, zdaniem organu, w przedmiotowej sprawie miejscem zamieszkania pracowników są Niemcy, a nie Polska. Stąd też, nie zachodzi w przedmiotowej sprawie sytuacja, w której miejsce zamieszkania różni się od miejsca położenia zakładu pracy pracownika – a co za tym idzie brak jest prawa do zastosowania wyższych kosztów podatkowych.
Wniosek o 500 zł na dziecko – wypełniamy i składamy
Takie stanowisko organu potwierdzone zostało zarówno przez WSA po rozpoznaniu skargi podatnik, jak i NSA, na którego wokandę sprawa ostatecznie trafiła. Oba sądy podkreśliły, iż ustalenia organu są prawidłowe, a czasowe przebywanie w Niemczech przez oddelegowanych pracowników sprawia, iż to w tym miejscu jest ich miejsce zamieszkania. W konsekwencji, nie miejsce ich zamieszkania nie znajduje się w miejscowości innej niż miejsce położenia zakładu pracy.
Dokonana przez organ i sądy interpretacja stwarza istotne zagrożenie dla firm delegujących pracowników za granicę. Oznacza bowiem ona, iż każdy czasowy pobyt pracownika za granicą w miejscowości, w której wykonuje on obowiązki pracownicze, oznaczał będzie możliwą kwalifikację zmiany miejsca zamieszkania pracownika. W takim przypadku, pracodawca stosujący do takiego pracownika wyższe koszty uzyskania przychodów może spotkać się z zarzutem organu podatkowego.
Podkreślić należy przy tym, iż to pracodawca – jako płatnik podatku – jest odpowiedzialny za pobranie i przekazanie podatku dochodowego pracownika we właściwej kwocie. Wszelkie błędy obarczać będą więc w tym przypadku delegującą spółkę.
Mateusz Kozieł, Jarosław Włoch
Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.