Wycieczka krajoznawcza z dofinansowaniem z zfśs
Wniosek o wydanie interpretacji podatkowej w tym przedmiocie wpłynął do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej we wrześniu 2017 roku. Chodziło o rozstrzygnięcie, czy wnioskodawca – osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą jako zakład usługowo-produkcyjny – będzie miał obowiązek potrącenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu uczestnictwa w takiej wycieczce. Istotny jest fakt, że dostęp do niej będzie równy dla wszystkich uprawnionych do korzystania z funduszu socjalnego, zaś celem wycieczki lepsza integracja pracowników, a tym samym zwiększenie ich motywacji do pracy, co leży w interesie pracodawcy.
Główne zagadnienie stanowi zatem kwestia, czy wycieczka krajoznawcza finansowana przez pracodawcę w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest nieodpłatnym świadczeniem wynikającym ze stosunku pracy lub pokrewnego – od tego bowiem zależy, czy pracownicy zostaną w tym zakresie obciążeni obowiązkiem podatkowym.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Nieodpłatne świadczenie – kwalifikacja ustawowa
Przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa jako przychód ze stosunku służbowego, stosunku pracy i im pokrewnych wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Ustawa podaje również katalog przykładowych kategorii przychodów. Znajdują się wśród nich między innymi wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, a także – co istotne w tym przypadku – różnego rodzaju dodatki, nagrody oraz „wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych”. Jako że kategorie te zostały ujęte w katalog otwarty, twierdzi się, że przychodem ze stosunku pracy i pokrewnych są właściwie wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące powstaniem przysporzenia po stronie pracownika, które mają swoje źródło w łączącym pracownika i zakład pracy stosunku pracy lub pokrewnym. Jednak w przypadku kategorii „nieodpłatnych świadczeń”, ustawa precyzuje jedynie zasady ustalania ich wartości pieniężnej (art. 12 ust. 3), nie odnosi się natomiast do tego, czym owe nieodpłatne świadczenia w istocie są.
Kryteria uznania za nieodpłatne świadczenie według TK
Jako że ustawodawca nie definiuje terminu „nieodpłatne świadczenie”, a orzecznictwo w tym zakresie okazało się rozbieżne, kwestia ta była już przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. K 7/13) sformułował kilka kryteriów pozwalających zakwalifikować świadczenie jako przychód pracownika.
Pierwszym z nich jest skorzystanie ze świadczenia przez pracownika w pełni dobrowolnie, czyli za uprzednią zgodą na jego przyjęcie. Ponadto takie świadczenie musi być spełnione w interesie pracownika, a nie pracodawcy – co uwidoczni się w powstaniu po stronie pracownika wymiernej korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby on ponieść. Wreszcie taka korzyść musi przysługiwać pracownikowi indywidualnie, a zatem nie może być dostępna w sposób generalny dla wszystkich podmiotów.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podkreślił, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, w jakim w danym przypadku występuje; niedopuszczalne jest natomiast pominięcie towarzyszących mu zdarzeń prawnych czy zjawisk gospodarczych. Na uwagę zasługuje warunek, że taka korzyść zawsze powinna być wymierna, mieć charakter realny.
Wycieczka krajoznawcza nie jest nieodpłatnym świadczeniem
Zagadnienie przedstawione we wniosku zostało przeanalizowane pod kątem przywołanych kryteriów wyinterpretowanych przez Trybunał Konstytucyjny z art. 11 ust. 1 oraz 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kryterium dobrowolności skorzystania ze świadczenia jest wprawdzie spełnione, jednak zorganizowanie wycieczki – jak podniósł wnioskodawca – leży głównie w interesie pracodawcy, ponieważ lepsza integracja pracowników skutkuje zwiększeniem ich motywacji do pracy, a w konsekwencji lepszą produktywnością. Nie występuje również wymierna korzyść dla pracownika w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, bo gdyby pracodawca nie zorganizował wycieczki, pracownik w ogóle nie poniósłby wydatku związanego z uczestnictwem. Wreszcie, wycieczka była zorganizowana na zasadzie powszechnego i równego dostępu do uczestnictwa w niej wszystkich uprawnionych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, to świadczenie nie przysługiwało więc pracownikowi indywidualnie.
Biorąc pod uwagę wspomniane czynniki, w konkluzji interpretacji stwierdzono, że świadczenie w postaci tak zorganizowanej wycieczki turystyczno-krajoznawczej nie powoduje wystąpienia po stronie pracowników przysporzenia poprzez uzyskanie wymiernej korzyści majątkowej – nie można zatem mówić o przychodzie z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu. W konsekwencji zakład pracy nie jest w tym zakresie zobowiązany do odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Opracowane na podstawie: Interpretacja Indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 20 września 2017 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.254.2017.1.ACZ.
Ernestyna Pachała