Zyski z kryptowalut - rozliczenie PIT
Osoby fizyczne rozliczają otrzymane zyski z kryptowalut przy okazji składania rocznego rozliczenia PIT. Od 2019 roku osoba fizyczna musi rozliczyć się (na formularzu PIT-38) za rok, w którym
a) dokonała wymiany tokenów na:
- prawny środek płatniczy,
- towar,
- usługę lub
- prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna
lub
b) uregulowała inne zobowiązania walutą wirtualną.
Tym samym wydaje się, że popularna zamiana (ang. „swap”) jednych tokenów na inne nie wymaga rozpoznania obowiązku podatkowego. Dopóki bowiem przedmiotem obrotu są tokeny spełniające definicję „waluty wirtualnej” nie mamy do czynienia z żadnym towarem, produktem, innym prawem majątkowym lub regulowaniem świadczeń poprzez przekazanie tokenów. W tym zakresie istotne jest dokładne badanie czy dane tokeny kwalifikują się jako „waluty wirtualne” – definicja w ustawie o PIT odsyła w tym zakresie do definicji zawartej w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Oczywiście w przypadku inwestorów będących rezydentami podatkowymi w krajach innych niż Polska zasady mogą być inne – bardziej lub mniej korzystne. Niektóre kraje kontynuują bowiem opodatkowanie każdej transakcji, a w innych zyski z tytułu kryptowalut są w ogóle zwolnione z podatku.
W Polsce, w przypadku zbycia tokenów, podstawę opodatkowania stanowi różnica pomiędzy wartością uzyskanych środków (np. w walucie FIAT) i wartości środków, za które dokonano zakupu kryptowalut oraz związanych z tym bezpośrednio kosztów. Od podstawy opodatkowania jest naliczany 19% podatek od dochodu.
Rozliczanie takiego podatku może być skomplikowane i zależy od transakcji i miejsc, gdzie ich dokonujemy, ponieważ giełdy kryptowalut stosują różniące się opłaty za transakcje. Ponadto możemy ponieść koszt tzw. „gas fee” za nabycie lub zbycie kryptowaluty przy korzystaniu z giełd zdecentralizowanych bezpośrednio na danej sieci (na danym „blockchainie”). Przy dokonywaniu wielu transakcji w różnych kryptowalutach przy użyciu różnych giełd, wyliczenie poniesionych kosztów może okazać się nie lada wyzwaniem. Dlatego też powstają różnego rodzaju start-upy, których celem jest ułatwienie dokonywania rozliczeń podatkowych przez osoby fizyczne w poszczególnych krajach, w tym w Polsce.
Inwestowanie w kryptowaluty za pośrednictwem regulowanych produktów giełdowych (ETP) – a rozliczenie PIT
Pewnym uproszczeniem okazuje się inwestowanie w kryptowaluty za pośrednictwem regulowanych produktów giełdowych (często określonych mianem „ETP”). Te produkty mogą np. odwzorowywać indeksy pojedynczych kryptowalut lub koszyków kryptowalut i mogą być oparte o kapitalizację poszczególnych tokenów (m.in. BTC, ETH, BNB, SOL i LUNA etc).
Ponieważ to produkty regulowane, przeważnie dostępne są do zakupu za pośrednictwem m.in. domu maklerskiego lub innej instytucji regulowanej, co daje gwarancję odpowiedniego przechowywania i zabezpieczenia zainwestowanych środków. W tym zakresie jest bowiem wykorzystywana tradycyjna infrastruktura rynków finansowych. Ponadto zakupu dokonuje się poprzez regulowane rynki, a produkty są notowane na giełdach papierów wartościowych i nie występują tu dodatkowe opłaty typu „gas fee”.
Rozliczenie podatku z tej formy inwestycji w kryptowaluty jest ułatwione, ponieważ każdego roku – w przypadku polskiego domu maklerskiego - płatnik rozsyła wyliczenie przychodów i kosztów do swoich klientów, które następnie wykazuje się przy rozliczaniu PIT (w przypadku powstania obowiązku podatkowego w Polsce). Polskie domy maklerskie i wybrane inne regulowane instytucje prowadzące rachunki papierów wartościowych mają co do zasady obowiązek przesłania klientom tych danych w formularzach PIT-8C do końca lutego danego roku, z danymi dotyczącymi poprzedniego roku, na podstawie którego klient do końca kwietnia może złożyć swoje indywidualne rozliczenie podatkowe.
Mając na uwadze powyższe, jeśli ktoś decyduje się na inwestycję w waluty wirtualne, warto aby rozważył inwestowanie poprzez regulowane instrumenty finansowe. Co prawda nie ma się wówczas zagwarantowanego odsunięcia w czasie terminu podatkowego w przypadku przechodzenia z jednych tokenów bezpośrednio w inne, ale za to w przypadku wyjścia z inwestycji do środków pieniężnych (FIATów), dzięki inwestycji poprzez instrumenty finansowe notowane na giełdach, inwestor będący polskim rezydentem podatkowym będzie miał uproszczone zadanie przy przygotowywaniu swojego rozliczenia podatkowej dzięki informacji PIT-8C otrzymywanej od swojego płatnika.
Powyższy artykuł stanowi indywidualne zdanie autora i nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Każdy musi samodzielnie zweryfikować swoje decyzje inwestycyjne, w tym z perspektywy implikacji podatkowych.
Michał Antoniak | Finance, Legal & Compliance WealthSeed
Ekspert w sprawach prawnych i fiskalnych. Ma ponad 11 letnie doświadczenie w PwC.
Były szef działu prawnego w start-upie z sektora bankowości i zarządzania majątkiem.
Antoni Alexandrowicz, Risk Manager WealthSeed