Sprzedaż nieruchomości z majątku prywatnego opodatkowana poza działalnością gospodarczą
Co do zasady, sprzedaż nieruchomości ze swojego majątku prywatnego opodatkowana jest poza działalnością gospodarczą. W prostym układzie, sprzedaż nieruchomości opodatkuję dochód stawką 19% (w uproszczeniu przychód ze sprzedaży – koszt nabycia nieruchomości). Przykładowo:
W 2020 roku zakupiłem nieruchomość za łączną kwotę 100 000 zł. W 2022 r., sprzedaję ją za 110 000 zł. Jak wygląda rozliczenie transakcji?
Przychód: 110 000 zł.
Koszt: 100 000 zł.
Dochód: 10 000 zł.
Podatek do zapłaty: 1900 zł.
Jeżeli sprzedałem nieruchomość w 2022 r. – Muszę zapłacić podatek dochodowy oraz złożyć deklarację PIT-39, do końca kwietnia 2023 r.
Dlaczego sprzedaż w ramach majątku osobistego jest korzystna?
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt. 8 lit. a ustawy o PIT, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia m.in. nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Oznacza to, że jeżeli sprzedamy nieruchomość po upływie okresu 5 letniego od nabycia, nie płacimy podatku dochodowego. Dodatkowo, Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o PIT, w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości okres, o którym mowa powyższym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Przykład 1
W 2015 roku zakupiłem nieruchomość za łączną kwotę 100 000 zł. W 2022 r., sprzedaję ją za 110 000 zł. Jak wygląda rozliczenie transakcji?
Wynagrodzenie: 110 000 zł.
Podatek do zapłaty: 0
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt.8 lit.a ustawy o PIT – po upłynięciu 5 lat, nie opodatkowuję takiej sprzedaży.
Przykład 2
W 2022 roku jako jedyny spadkobierca nabyłem nieruchomość po tacie. Tata nabył ją w 1950 r. W 2022 r., sprzedaję ją za 100 000 zł. Jak wygląda rozliczenie transakcji?
Wynagrodzenie: 100 000 zł.
Podatek do zapłaty: 0
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt.8 lit.a ustawy o PIT w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o PIT – upłynęło ponad 5 lat od nabycia przez spadkodawcę (tatę). Sprzedaż nie będzie opodatkowana.
Podsumowując, podstawową zasadą wyrażoną w art. 10 ust. 1 pkt. 8 ustawy o PIT jest opodatkowanie transakcji zbycia nieruchomości, jeżeli następuje przed upływem 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło jej nabycie. Szczególną regulacją objęte jest zbycie nieruchomości nabytych w drodze spadku - okres, 5 letni, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Kiedy sprzedaż nieruchomości z majątku prywatnego jest działalnością gospodarczą?
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to m.in. działalność zarobkową polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych - prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9. Zgodnie z treścią przepisów podatnik musi spełnić łącznie kilka warunków łącznie aby można było zakwalifikować transakcje do przychodów z działalności gospodarczej.
Działalnością gospodarczą jest:
- Działalność zarobkowa,
- Prowadzona we własnym imieniu bez względu na rezultat,
- W sposób zorganizowany,
- W sposób ciągły,
Warunki te muszą zostać spełnione łącznie.
Najistotniejsze z punktu widzenia art. 5a pkt 6 ustawy o PIT, jest ustalenie, czy zamiarem podatnika było uczynienie sobie z odpłatnego zbycia nieruchomości stałego, tj. ciągłego źródła zarobkowania. Tezę tą wyraził wprost Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 sierpnia 2021 r., sygn. II FSK 3070/18:
Kryteria umożliwiające zakwalifikowanie danych czynności do podejmowanych w ramach działalności gospodarczej, w tym warunek ciągłości, wskazany w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., nie są spełnione, jeżeli działania podatnika mieszczą się w zwykłych czynnościach związanych z przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży (np. polegających na jej uporządkowaniu, przygotowaniu dokumentacji geodezyjnej, zawarciu umowy z pośrednikiem w obrocie nieruchomościami, wydzieleniu części przeznaczonej do sprzedaży, itp.).
Wskazówkami będą również poglądy Dyrektora KIS. Wskazać należy m.in. Interpretacja Indywidualne z dnia 4 lutego 2022 r., Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.1075.2021.4.DJ:
W konsekwencji, o zaliczeniu uzyskanych przez podatnika przychodów ze sprzedaży nieruchomości do źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie mogą w sposób zasadniczy i wyłączny decydować takie okoliczności jak: podział nieruchomości i wydzielenie z dwóch dużych działek 12 działek (co ma miejsce w niniejszej sprawie), będących przedmiotem planowanej sprzedaży skoro - jak wynika z treści wniosku i jego uzupełnienia - nie ponosili Państwo ponadto żadnych nakładów zwiększających wartość poszczególnych działek wymienionych w treści pytania i nie mają Państwo aktualnie takiego zamiaru, nie dokonywali Państwo uzbrojenia terenu, ogrodzenia, nie występowali o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, nie zamieszczali ogłoszeń o sprzedaży w środkach masowego przekazu. W przypadku podjęcia ostatecznej decyzji o sprzedaży działek nie jest planowane podjęcie czynności zmierzających do zmiany przeznaczenia terenu (z działki o charakterze rolnym na budowlaną), a jedynie ostateczny podział geodezyjny i wytyczenie granic działek.
Interpretacja Indywidualna z dnia 29 lipca 2021 r., Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.442.2021.2.SR:
Reasumując, mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione zdarzenie przyszłe wskazać należy, że planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż działek powstałych po podziale działki nr V i działki H nie będzie mieć związku z działalnością gospodarczą i nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej. Zatem przychód ze sprzedaży tych działek nie będzie stanowić źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc nie będzie stanowić przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej i Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu.
Istotnym elementem i jednym z argumentów jest fakt posiadania nieruchomości nie w ramach wcześniejszego zakupu, a naturalnych transakcji na gruncie rodzinnym (darowizny, spadki). Nabywanie gruntów w formie zakupu, może wskazywać, że celem była wprost działalność handlowa (dalsza odsprzedaż z zyskiem). W wątpliwych sytuacjach radzę wystąpienie z interpretacją indywidualną; Biorąc pod uwagę rosnące wartości nieruchomości, różnice między opodatkowaniem mogą sięgać setek tysięcy złotych.
Wojciech Kliś, Doradca podatkowy nr. 14003
wojciechklis.pl
Kontrolabezryzyka.pl